Donderdag 31 januari 2008
Gefeliciteerd met uw zeventigste
verjaardag, Majesteit: dat u maar spoedig niets meer te maken hoeft te hebben
met de Nederlandse dorpspolitiek, dat u de vrede kunt vinden in uw Oranje-gezin
met de vele nieuwe jonge Nederlanders.
U bent een moedige vrouw; ik hoop dat u de durf opbrengt het Stadhuis op de
Dam van Amsterdam, dat uw voorouders op slinkse wijze aan de vroede Vaderen
van deze stad ontfutseld hebben, weer aan de stad terug te schenken. Bij uw
geboorte werd er alomme feest gevierd, op de openbare lagere school waar ik
als bijna 10-jarige vertoefde, kregen de leerlingen allemaal een tegeltje:
helaas ben ik het kwijtgeraakt. En of het beschuitje met roze muisjes smaakte,
weet ik niet meer.
Niets hoeft meer; wat wij hoop ik gemeen hebben met het merendeel der Nederlanders
is het vertrouwen op de goede wil van de mens, die anders
dan de christelijke kerkdogma's ons willen doen geloven, NIET tot het kwade
geneigd is, niets met erfzonde te maken heeft en zeker niets met hel en verdoemenis.
Veel mensen laten zich NIET in de maling nemen: zij weten dat NIETS zeker
is - en maken er in hun gevoelsleven het beste van, of halen er ALLES uit.
Bewuste mensen doden de tijd niet, verdrijven die niet, maar houden die springlevend.
O, op hoeveel creativiteit zal het in de toekomst niet aankomen als onoplosbaar
lijkende problemen toch tot een oplossing gebracht moeten worden, met onze
toekomst, die van het leven op Aarde als inzet. De chaos die heerst en de
wereld uit het lood heeft geslagen, dient ons geen ANGST aan te jagen - biedt
ons juist de mogelijkheid helemaal opnieuw te beginnen, zonder ---ismes, ideologieën
of speculaties. De dagelijkse praktijk wijst ons de weg; elke dag is een nieuwe
dag. Zonder de angst, die meestal op de vrees voor de dood, het sterven, het
levenseinde gebaseerd is.
Zo is het vandaag, ooit bedacht, in Nederland en Vlaanderen Gedichtendag. Bravo; voor mij is elke dag een gedicht. A poem a day keeps the doctor away. Zeker nu ik de ruim 1200 pagina's van mijn Verzamelde Gedichten 1948-2008 aan het corrigeren ben. Joep Bremmers, die hiertoe het initiatief nam, tovert telkens nieuwe ontdekkingen te voorschijn. Plus, plus, plus... werk aan de winkel.Vanavond richten zich onze schreden naar Utrecht, voor mijn bijdrage aan de Gedichtendag, met vele andere collegae-pennevoerders.
Voor een routebeschrijving
naar het Geldmuseum aan de Leidseweg 90 in Utrecht: www.huisvandepoezie.nl.
Volgens het uitgebreide programma ben ik aan te treffen om 21 u in de Schatkamer,
om 2l.30 voor een poëtisch spreekuur, om 22u wederom in de Schatkamer
en om 22.30 in het Auditorium. Telkens een kwartier - vol verwachting klopt
ons hart, wat zou het anders moeten?
Op een avond over Hoop tijdens het Haagse literatuurfestival Winternachten
sprak Adriaan van Dis wijze woorden over de noodzakelijke mentaliteitsverandering
of metamorfose: "De plek waar we zijn bepaalt hoe we lopen, bewegen,
praten. We passen ons aan en veranderen. Precies die verandering is hoop.
Als één iemand geraakt wordt door de schoonheid van een dichtregel,
en de wereld wil veranderen, dan is dat hoopvol.
Op deze noot sluit ik gebruikelijk af: hoop doet leven! Simon Vinkenoog, schatbewaarder.
PS Robert Anker (1946, Oostwoud) is de nieuwe Amsterdamse stadsdichter. Onder de titel 'Stadsdichterschap is mijn dichterschap' stelt Maarten Moll de vaker gelauwerde dichter/romancier voor in Het Parool van gisteren.
Woensdag 30 januari 2008
Een experiment van start
gegaan: een mogelijke samenwerking tussen cello, orgel en stem.
Via Saartje van der Camp, die modern klassiek speelt, maar ook een opvallende
rol vervult in de voorstellingen van het Spinvis Ensemble, maakten wij vanochtend
kennis met Sebastiaan van Delft, en wel aan het orgel van het multiculturele
kerkgebouw Het Afrika Huis aan de Van Ostadestraat, in de Amsterdamse Pijp.
Een grondslag van verstandhouding - en meer! -werd gelegd, eenieder liet een
deel van zijn/haar kunnen horen; ik las, zonder en - even - met begeleiding
Usinger, Nanao Sakaki, Brian Patten, drie zonneklaartjes en 1 ware adam. Mogelijkheden
werden - Edith luistert als eerste mee! - afgetast, de hoorbaarheid van de
tekst dient voorop te staan, over tempi en tonaliteit ging het: er moet ruimte
voor zowel klank als woord zijn; wisselwerkingen en kruisbestuivingen alsmede
- door mij wordt daar niet aan gewerkt: bij welslagen de markt van kleine
kerkjes met orgels af te tasten...Uit eigen ervaring weet ik van het bestaan
daarvan af, en sommige ook van het mijne. Bij deze. Wij gingen uiteen met
het idee een vruchtbaar begin te hebben gemaakt en legden de datum vast van
de volgende afspraak. 'Repetitie.'
Onbevangenheid. Verwondering. Hoe houd je de kanalen daarheen open? Hoe je niet door de routine te laten verschalken en in een vicieuze cirkel rondlopen, maar de openingen blijven zien, de mogelijkheden die je altijd geboden worden als je - er voor open staat. De paradox van de lemniscaat: als het eenmaal stroomt blijft het stromen, maar opstoppingen kunnen ontstaan, taboes en stereotypen, vooroordelen en angsten waardoor mensen de greep op de werkelijkheid verliezen - en met werkelijkheid bedoel ik de zon, de maan, je geliefde, alles -
en kijk, wat me nu weer
overkomt. Edith heeft hier tussendoor het een en ander gedaan; zij kwam terug
van het reisbureau en wilde onze medereizigers van de aanstaande meivakantie
inseinen; en leest me een e-mail over een mogelijk optreden, eind maart, in
het Utrechtse Huis van Bewaring aan het Wolvenplein voor.. 'Bij hoge uitzondering
is Justitie bereid gevonden, dat...'
Laat ik nu altijd die hoge uitzondering zijn! Ik bracht er in
1965 zes weken door, had er de tijd om Allen Ginsberg te vertalen (voor de
bundel Proef m'n tong in je oor, die in 1968 bij de Bezige Bij zou
verschijnen) en een dagboek bij te houden met hoofdstukken genaamd Willem
I, Willem II, etc. zijnde de dosis LSD-25 die ik 8 of 9 keer tot mij nam.
Boek verscheen in 1981 als Tegen de Wet bij uitgeverij Corrie Zeelen
in Maasbree, een van de 'kleine' uitgevers die zich aan het uitgeven van een
of meer van mijn boeken gewaagd heeft, want immers - wist mij dat niet Gerard
Vermeulen, beroemd hoofdredacteur van weekblad Panorama, te melden:
"Meneer Vinkenoog, u weet toch dat u niet schrijft voor een groot publiek?"Ja,
dat weet ik.
Hello-goodbye happy few - tot de volgende zonnestraal. Jelui Simon Vinkenoog,
verblijder.
Dinsdag 29 januari 2008
"Breek de regels.
Volg nooit de uitgestippelde paden. Probeer wat anders te doen, ook al vertellen
mensen dat je gek bent. Alles wat je kunt dromen is mogelijk, het enige wat
je nodig hebt is lef." Vrij naar Paulo Coelho; het knipsel uit De Pers
van gisteren werd me vanmiddag in de handen gestopt door een der deelnemers
aan de workshop die ik mocht begeleiden, via Veerkracht (allround
communications), voor een twaalftal beleidsambtenaren van de AID, met als
onderwerp inderdaad: Communicatie.
Een onderwerp, waar ik uit de aard van mijn schrijverschap al heel wat mee
te maken heb gehad, vanaf het moment dat ik mij niet louter vanachter een
schrijfmachine of ganzenveer-kroontjespen-inktpotje of scherm tot anderen
richtte, maar de persoonlijke confrontatie aanging. Die is mij overigens wonderwel
bevallen; welke betere manier om jezelf te leren kennen dan in wisselwerking
met anderen.
Ik stond niet alleen in de opgave; mede-deelgenoot in dit avontuur (want dat
is en blijft het: altijd de eerste keer!) was Henk Verschuur, met wie het
meer dan aangenaam was kennis te maken: ik had nog nooit van de man gehoord
maar hij bleek een zeer inspirerende persoonlijkheid. Daarvoor hoefde ik niet
eens (achteraf) Google te consulteren, de vechtsportgoeroe genaamd Shihan
Henk Verschuur, Yugen Budo Shinkokaino Soritsusho heeft het een en ander in
zijn mars. Hij durft zich in zijn Japanse kledij een samoerai te
noemen - hij deed mij uiterlijk aan Gurdjieff denken - en weet overtuigend
weer te geven waaruit deze levenshouding bestaat. Aanstekelijke anecdotes
en enkele inzicht verschaffende oefeningen; begrippen als wei-woe-wei
werden verduidelijkt en uiteraard speelt elke ervaring een rol: alles in het
teken van het Los-laten, het Open-staan - het was spekkie voor mijn bekkie
en ik had de indruk, dat wij, ieder vanuit onze eigen inbreng, een complementair
en consistent verhaal wisten over te brengen.
Ik liet me uiteraard vergezellen door (citaten van) Erich Fromm, Henk Goudappel,
Charles Fourrier en Johan Huizinga ( Homo Ludens), maar onze intentie
kwam overeen met onze essentie: de ons door het leven geopenbaarde bronnen
prijsgeven aan anderen: het verwerven, verwerken en verstrekken van kennis
vormen een geheel.
Open Source. Open Society. Open Mind. A piece of my heart; het moest en mocht
even gezegd. Simon Vinkenoog, interpreet.
Maandag 28 januari 2008
"The major advances
in civilization are processes
that all but wreck societies in which they occur".
Alfred North Whitehead
"Dit doet mijn kunsthistorisch
hart wat sneller kloppen!", hoor ik Almar Seinen tegen Edith zeggen,
terwijl hij bepakt en bezakt de trap afloopt. Opnieuw heeft een greep in de
grazige weiden van het verleden plaats gevonden, dit keer niet omderwille
van het woord - maar om de verbeelding ervan, het arsenaal of reservoir aan
beelden, die vaak de zeggingskracht van woorden overtreffen, meer zeggen in
éen ogenblik dan bij lang nadenken over begrippen die zich niet van
het papier naar de beleving ervan weten te verduidelijken.
Ik heb het over mijn archief, de aanzetten tot verzamelingen, illustraties,
foto's in plakboeken of dummies, al die momentopnamen van een doorleefd bestaan
vol ontmoetingen, evenementen, gelegenheden, waarin ideeën de ronde doen,
ervaringen worden uitgewisseld, herinneringen opgehaald. Tegencultuur, underground?
Het mocht wat: het heeft zich altijd heel openlijk doen gelden, zij het niet
in de ruime kring van de wakkere ochtend- middag- en avondkranten, vaak nog
gratis - voor de consumenten onder ons.Vaak buiten gevestigde belangen om,
eigenwijs, Do It Yourself!, een grass roots besef: Do Your Own Thinking.
Question all authority.
Wat dat betreft zijn er nauwelijks meer vrije beroepen, terwijl anderen een
b.v. om zich heen vormen, en zichzelf tot directeur benoemen. (Nee, niet ik
- Edith beheert nauwgezet in- en uit! )- ach wat bazelt deze gelukkige mens,
nu weer zoveel boven water wordt gebracht dat jaren heeft gesnakt naar ruimer
beleving - wat ik er aan mag bijdragen; ik doe het graag.
Almar Seinen ken ik - sinds kort - als medesamensteller van het meest curieuze
boek dat ik de laatste jaren onder ogen kreeg, verpakt als het is in een blikken
doos van 30 x 25 cm, met het geïmpregneerde stempel Netto Inhoud
135 Kilo Getatoueerd Vlees.
Niet te veel gezegd; al in de Aanleiding bij wijze van inleiding
("Spectatori Salutem!") laat Henk Schiffmacher, Directeur-Conservator
van het Eerste Nederlandse Tatouage-Museum (een wereldcollectie) weten wat
de kijker -lezer te wachten staat:
"Dit boek is een levenswerk, een werk waarin mijn hele leven wordt blootgelegd:
sex drugs & rockn 'n 'roll, avontuur en sensatie, te land ter zee en in
de lucht, hoogte- en dieptepunten, broodnuchter en strontlazarus, klaarwakker
en diep in slaap, scheidingen en huwelijken, van sixpack tot biervat, geknipt
en geschoren, gepokt en gemazeld, van puber tot peno, van rooms-katholiek
tot voodoo, van misdienaar tot tattookoning, van beauty tot beast.
De beelden spreken voor zich, hier stopt het Woord."
En ook een nortalgische terugblik naar Slagerij Schiffmacher in Harderwijk,
sinds 1816. En een uitvoerig gefotografeerde jeugd inclusief vele diploma's
en getuigschriften. Naderhand wordt het heel wat joliger met z'n uitgelaten
vrienden uit de rock&roll wereld en snuif je de geur van de tattoo-salon
langzaam op (ik ben er nooit binnen geweest).
Of ik zo 'n boek wilde maken? Ik sprong een gat in de lucht, en kwam weer
behouden op mijn pootjes (au, rechterteen) terecht, ik stemde toe en voorwaar:
het komt er aan, het zal er heel anders uit zien, maar Uitgevery sinds
2007 d'Jonge Hond laat zich niet kennen! Zie www.dejongehond.nl.
Oh, happy days! May the Force be with you. Morgen Veerkrachtig Den Haag: inspectiereis. Uw chroniqeur Simon Vinkenoog, Eigenwijzer. Ich-Erzähler.
Zondag 27 januari 2008
Eens kreeg ik van de redactie
van het eerbiedwaardige tijdschrift De Gids het verzoek om mee te
werken aan een themanummer over Verdriet. Het nummer verscheen, met
de namen van twintig medewerkers op de omslag als dubbelnr 3/4, maart/april
1992, in de 155ste jaargang.
Mijn bijdrage luidde: Verdriet: het arme leed. Ik begon een aantal
soorten verdriet op te noemen, enkele tientallen, de ene adjectief na de andere,
eindigend met:
"Mama, don't go
Daddy come home",
twee oerschreeuw-regels van John Lennon.
Daar voegde ik aan toe: "Onvertaald verdriet. 6000 woorden maximum verdriet.
En ik heb er al genoeg van: verdriet. Ik kan de droevige en verdrietige mensen
aanwijzen in de wereld, de geschiedenis en de literatuur. Ik kan met iedereen
meevoelen, maar ik ben niet verdrietig. Ik ben gelukkig. Zei de eens
zéer verdrietige. Het verdriet is om van je af te schudden; de blues
blijft toch wel hangen, terwijl het feit dat je sterft al de onthechting dient
in te houden bij de groei naar dat ultieme moment; dus waarom niet in de allereerste
plaats onthechting van het verdriet."(...)
"Mijn geluk is zo alomvattend, dat het voor mij een voortdurende wittebroodsweek
is (gekscherend hoor ik mezelf herhalen: "ik beleef wittebroodsjaren''),
waarin voor verdriet geen eigen bepaalde plaats hoeft te worden ingeruimd."
Ter adstructie maakte ik binnen de mij toegestane 6000 woorden gebruik van
de mogelijkheid om de Vincent van Gogh-cyclus van Paul van Ostaijen
op te nemen, vijf gedichten - boven het vierde staat: De Stem van
Vincent; een van de meest indrukwekkende dichtwerken die ik ken in
de Nederlandse taal. (Niet hier de plaats om het in zijn geheel te citeren).
"Weet dit, mijn zoon: wanneer leed leven wordt
houdt op het leven leed te zijn"
"Niet het te zijn of niet te zijn is de levensopgaaf,
maar het misterie van het zijn vult alles,
Het eigen zijn. Dat over alles te leggen."
"En telkens woont
't woord onder ons
dat ons bewoont, -
nieuw.
De weg van de Verlosser,
de weg van het leed;
een hoogvlakte van geluk."
Het was dit gedicht, dat
ik vanmiddag bij Galerie Schoots in Eindhoven ten gehore bracht. Een hommage
aan Jef Diederen in de eerste plaats, in wiens nog immer kleurrijke en frisse
werk een volstrekt 'eigen zijn' aan te treffen is, dat hem ook nu nog - soms
zoveel jaar na dato - een bizondere plaats verschaft binnen de Nederlandse
schilderkunst na de Tweede Wereldoorlog. De aanwezigen stelden het aanhoren
van deze tekst zeer op prijs, begreep ik. Tant mieux. Kunst is liefde in elke
daad.
Genoeg en overvloedig te zien ook in de Patio en het Kunstkabinet; opnieuw
was de sfeer in de Galerie te roemen om de hartelijkheid van de daarbij betrokken
medewerkers, die in de loop van het veertig jarig bestaan, dat dit jaar gevierd
wordt, een volkomen eigen grote vriendenkring hebben weten te creëren.
Proficiat: nog vele jaren, en tot ziens, Simon Vinkenoog, Connaisseur
d'Art
Houtsnede van Suzanne Holtzer naar een foto van Giny Oedekerk,
1953
Zaterdag 26 januari 2008
George Carlin on aging!
Do you realize that the
only time in our lives when we like to get old is when we're kids? If you're
less than 10 years old, you're so excited about aging that you think in fractions.
'How old are you?' 'I'm four and a half!' You're never thirty-six and a half.
You're four and a half, going on five! That's the key.
You get into your teens, now they can't hold you back. You jump to the next
number, or even a few ahead.
'How old are you?' 'I'm gonna be 16!' You could be 13, but hey, you're gonna
be 16! And then the greatest day of your life ! You become 21. Even the words
sound like a ceremony. YOU BECOME 21. YESSSS!!!
But then you turn 30. Oooohh, what happened there? Makes you sound like bad
milk! He TURNED; we had to throw him out. There's no fun now, you're Just
a sour-dumpling. What's wrong? What's changed?
You BECOME 21, you TURN 30, then you're PUSHING 40. Whoa! Put on the brakes,
it's all slipping away. Before you know it, you REACH 50 and your dreams are
gone.
But wait!!! You MAKE it to 60. You didn't think you would!
So you BECOME 21, TURN 30, PUSH 40, REACH 50 and MAKE it to 60.
You've built up so much speed that you HIT 70! After that it's a day-by-day
thing; you HIT Wednesday!
You get into your 80's and every day is a complete cycle; you HIT lunch; you
TURN 4:30; you REACH bedtime. And it doesn't end there. Into the 90s, you
start going backwards; 'I Was JUST 92.' Then a strange thing happens. If you
make it over 100, you become a little kid again. 'I'm 100 and a half!' May
you all make it to a healthy 100 and a half!!
HOW TO STAY YOUNG
1. Throw out nonessential numbers. This includes age, weight and height. Let
the doctors worry about them. That is why you pay 'them.'
2. Keep only cheerful friends. The grouches pull you down.
3. Keep learning. ! Learn more about the computer, crafts, gardening, whatever.
Never let the brain idle. 'An idle mind is the devil's workshop.' And the
devil's name is Alzheimer's.
4. Enjoy the simple things.
5 Laugh often, long and loud. Laugh until you gasp for breath.
6. The tears happen. Endure, grieve, and move on. The only person, who is
with us our entire life, is ourselves. Be ALIVE while you are alive.
7 Surround yourself with what you love , whether it's family, pets, keepsakes,
music, plants, hobbies, whatever. Your home is your refuge.
8. Cherish your health: If it is good, preserve it. If it is unstable, improve
it. If it is beyond what you can improve, get help.
9. Don't take guilt trips. Take a trip to the mall, even to the next county;
to a foreign country but NOT to where the guilt is.
10. Tell the people you love that you love them , at every opportunity.
AND ALWAYS REMEMBER :
Life is not measured by the number of breaths we take, but by the moments
that take our breath away.
And if you don't send this to at least 8 people - who cares? But do share
this with someone. We all need to live life to its fullest each day!!
Zo, graag gedaan, thank
you very much, Anne Cersosimo, en wie herinnert zich niet de kettingbrieven
van vroeger - ik placht ze weg te gooien tot ik er een verzameling van begon,
die zoals allerlei andere verzamelingen tussen ander oud papier terechtkwam:
er valt nog heel wat te spitten! Bekend waren de brieven die dreigden met
hel en verdoemenis: je zou niet weten wat je overkwam als je niet spoorslags
tien kopietjes zou maken en doorsturen - daar haalde ik uiteraard mijn schouders
bij op. Soms waren het ook hulpkreten om de wereld te redden. Soms werd je
aangespoord iets te doen of te laten; er komt nog altijd een stroom goede
doelen binnen en langs. Op een gegeven ogenblik was er mail-art; daar heb
ik eveneens een tijdje ruimschoots aan meegedaan - en of dat even een wereld
apart is? Het PTT-Museum in Den Haag, dat nu anders heet, hield er eens een
seminar over: boeiend!
In elk geval: neem het bovenstaande credo even mee als weekendtip. T.z.t.
zal ik het laten overbrengen naar de Credo-afdeling die wel wat meer aanblazingen
kan gebruiken, evenals de link Alchemie. Als ik zo rondkijk, is er heel wat
te doen, dus zal ik het hier maar bij laten. Ik kijk weer andere drukproeven
door; ik smul!
Morgen viert Galerie Willy Schoots, International modern & contemporary Art, aan de Willemstraat 27 in Eindhoven haar veertigjarig bestaan met drie tentoonstellingen. De 'Amsterdamse Limburger'(1920) is een van de kunstenaars van het eerste uur van de galerie; van hem zijn niet eerder in een galerie getoonde werken van museaal belang te zien, uit de eerste dertig jaar van zijn kunstenaartschap. Een bizondere catalogus verscheen bij deze gelegenheid: Jef Diederen, Symbiose van emotie, ratio en engagement.
Jef Diederen, Dijkdichting, 1958, Olieverf op doek 71 x 90
cm
Onder de titel Choices exposeert Roland Janssen in de Patio
van de galerie een selectie van internationaal bekende kustenaars die ieder
op eigen wijze een vertaling vonden voor de tijdgeest van de twintigste eeuw
na WW 2: Armando, Bram Bogart, James Brown, Robert Combas, Jan Dibbets, Günther
Förg, Sam Francis, Hans van Hoek, Lucebert, Robert Rauschenberg, Jan
Schoonhoven en Daniel Spoerri.
In het Kunstkabinet presenteren dit jaar zeven verschillende gastconservatoren
onder de titel Quant à moi hun eigen keuze; die van Mariëtte
Janssen toont Bilder und Installationen van de Zwitser Jürgen
Brodwolf. In aanwezigheid van de kunstenaar (en diens vrouw) zal Barbara Strieder
conservator van het Museum Schloss Moyland iets over dit werk zeggen; aan
mij de eer de eerste opening in dit jubileumjaar te mogen verrichten. Ik verheug
mij daar bizonder op. Een en ander vanaf 15u; de tentoonstellingen duren tot
8 maart, openingstijden dinsdag t/m vrijdag 11-18 uur, zaterdag 11-17u (en
volgens afspraak), www.schoots.com.
Tot ziens, hou je roer recht, Simon Vinkenoog.
Vrijdag 25 januari 2008
Uit de aanbieding 2008
van Uitgeverij IJzer, dit voorjaar te verschijnen.
www.uitgeverij-ijzer.nl.
Een van mijn vervulde wensen: een nieuw publiek voor een altijd actuele schrijver,
die als geen ander - enkele andere verdoemden, uiteraard - met zijn bewust
Zijn geworsteld heeft.
Voor Uitgeverij Meulenhoff maakte ik een vertaling van Le Théâtre
et son double, die in 1982 als Het theater van de wreedheid verscheen;
ook Willem Desmense van Uitgeverij IJzer - die mij vroeg of ik zou instemmen
met een herdruk, hetgeen ik uiteraard juichend deed - heeft zich aan deze
titel gehouden.
Bij het verkrijgen van de rechten bleek, dat voor een herdruk van een andere,
latere uitgave gebruik moest worden gemaakt dan die waaruit ik had geput:
de Collection Idées van Gallimard, uit 1964.
Ik bleek in het (gelukkige) bezit van de bedoelde uitgave te zijn, na ons
bezoek - Edith, Cecile, Derrick & ik zei de gek - aan de Artaud tentoonstelling
(Parijs, Bibliothèque), januari 2007. Hier op Kersvers overigens vereeuwigd.
Aanschouw het archief; ik kom er zelf nooit! Ruimschoots krenten in de letterpap,
fotootje hier kunstwerkje daar....
Het ruimbemeten, 1786 pagina's tellende op dundrukpapier vervaardigde desalniettemin
vuistdikke boek is uitbundig (290 documenten) geïllustreerd, met een
inhoudsopgave van 14 pagina's , verscheen in 2006 bij Gallimard in een klasssieke
serie QUARTO, en werd onder de titel A R T A U D Œ U V R
E S een zeer deskundige édition établie, présentée
et annotée par Évelyne Grossman.
Wilde ik zo goed zijn?
En ja dus, ik nam het op me twee pagina's inleiding van Mme. E.G.te vertalen;
en ja ik zegde toe de voetnoten aan te vullen, en nieuwe te vertalen.
En ja, Ik kreeg de drukproeven thuis en was er inderdaad een dag of wat zoet
mee - leve WORD, 27 voetnoten op drie a4-tjes. Ik houd er even mee op vandaag
; en dat was er éen.
Antonin Artaud:
"Men moet trouwens begrijpen dat wij als wij het woord leven uitspreken,
het niet gaat om het leven erkend door de buitenkant der feiten, maar om dat
soort breekbaar en beweeglijk brandpunt dat niet door de vormen wordt aangeraakt.
En als er nog iets hels en waarlijk vervloekt is in deze tijd, dan is het
wel dat wij ons artistiek bij vormen ophouden, in plaats van slachtoffers
te zijn op de brandstapel, die tekens geven door de vlammen heen."
Ik haak hier af, niet alleen om wat uit te rusten; Edith voegt nog wat Goed Nieuws toe, om zich daarna te zetten aan een e-mailbericht - nu ook de avond plukken! Simon Vinkenoog, Selbstverständlich.
Donderdag 24 januari 2008
"In June 1965, the
Royal Albert Hall played host to a slew of American and European beat poets
for an extraordinary impromptu event that marked the birth of London's gestating
1960s counterculture.
Cast in the role of historian, man-on-the-scene, and massively elevating his
limited resources, Peter Whitehead constructed Wholly Communion from
the unfolding circus. As Allen Ginsberg, Lawrence Ferlinghetti, Gregory Corso,
Harry Fainlight and Alexander Trocchi - to name but a few - took the stage,
Whitehead confidently wandered with his borrowed camera, creating an extraordinary,
anarchic film that is as much a landmark as the event itself."
Aldus een tekst achterop
de hoes van de DVD Video BFIVD750: Peter Whitehead and the Sixties, die
twee films omvat, Wholly Communion, 1965 en Benefit of the Doubt
uit 1967, 98 minuten + 91 minutes extra material. En een kleurrijk boekje
van 20 blz. En guess who op de foto voorop.
Kortom: "There's more to discover about film and television through the
BFI. Our world-renowned archives, cinemas, festivals, films, publications
and learning resources are here to inspire you." www.bfi.org.uk.
http://www.video.google.com/videoplay?docid=-8994248541021504750
Met veel dank van superspeurder Derrick Bergman ontvangen: deze whereabouts van de film Pull my daisy uit 1959 van Robert Frank, written & narrated by Jack Kerouac, met onder meer Allen Ginsberg, Gregory Corso, Peter Orlovsky, Larry Rivers en David Amram. Nog altijd vermakelijk, ik leidde in 1961 (?) de film in bij het Amsterdamse Filmmuseum.
En nu we toch zo ver van
huis zijn, weer met dank aan holy holy Louise Landes Levi, die voor mij een
boek uit Californië liet overkomen: dank dus ook aan The Golda Foundation,
6594 N.First Street, suite 103, Fresno, CA 93710 waarvan Robert W. Yarra,
Founding Director schrijft: "I hope you enjoy the book. It was a labor
of love. All the best of the best to thee."
En als een liefderijk boek ziet het er ook uit:Vali Myers - A Memoir
door Gianni Menichetti. Drie katernen foto's van onder meer Ed van der Elsken,
Ira Cohen en Marco Bakker over Vali, haar werk, haar vrienden en de hide away
nabij Positano, waar zij haar visionaire tekeningen maakte (Sydney, 2 aug.
1930 - Melbourne, 12 februari 2003.)
De author's note vermeldt: "Having shared three decades of her existence
in her 'Kingdom by the Sea', her Valley, the wild canyon where I still live
alone with our animal family, I feel I can no longer put off sharing my recollections
of her. I doubt that I'll live to be a hundred years old, and, if I were suddenly
to disappear, a trove of true stories would be lost forever. Amongst the living,
I am, by the hand of Fate, the foremost repository of her memories."
Zojuist ontvangen, ik heb er slechts een enkele blik in kunnen werpen; over
Vali hier niet uit te weiden - elders, en ook hier eerder gedaan. ISBN 0-9785606-0-4
www.goldafoundation.org.
"For the storm-driven, harbours are only ports of call." Andere taken wachten; havenmeester Vinkenoog groet jelui.
Woensdag 23 januari 2008
Ja, Amsterdam is een wereldstad,
met het gebruikelijke dorpsrumoer die bij Stad, stadsdelen en Ommelanden hoort,
en de woningnood die in Londen, Parijs of New York minstens zo hoog is. Een
schandaal & een ontegenzeggelijk feit: de stad heeft een aantrekkingskracht,
met voor elke inwoner andere redenen. Vier miljoen mensen kijken verwonderd
en nostalgisch naar Boer zoekt vrouw, in het besef dat de
boerenstand aan het verdwijnen en uitsterven is, op dit moment weggedrukt,
met een eigen small niche, een beperkte doelgroep, nostalgische tv-kijkers.
Sorry, dames en heren. Zoals de lantaarnopsteker, brievenbesteller, stoelenmatter,
schillenboer, scharensliep, klompenmaker, voddenman, orgeldraaier, lakei,
butler, inpandig dienstmeisje tot het verleden behoort, of tot folklore, of
speelgoed voor de nouveaux riches.
Hoeveel mensen weten niet mee te praten over betrekkingen achterhaald, banen
verdwenen, functies veranderd, overbodig. En wat een groei van beleidsmakers,
interim-vervangers, consulenten, managers, mediatoren, dienstverleners - hoeveel
papier verslindende instanties; oerwouden waarin slechts specialisten zich
thuis kunnen voelen. De mazen van het politieke, economische, financiële
net - de witwassers op hoog en laag niveau, de bedriegers bedrogen, fraudeurs
en klokkenluiders, huursoldaten en kijk eens aan - waar moet dit heen? Hoe
het overigens tuimelt: hypotheken, banken, schuldenlasten, kredieten, regressie,
inflatie en wat dies meer zei. KRACH Taboe.
Valt me in handen De ergernissen van twee topambtenaren, Nout Wellink
en Chris Buijink in Het Parool vandaag:
" Vorige week installeerde minister Piet Hein Donner van Sociale Zaklen
de Commissie Arbeidsparticipatie die, na het politieke fiasco met het ontslagrecht,
wegen moet vinden om alsnog 200.000 outsiders aan een baan te helpen. Voorzitter
van de commissie is Peter Bakker, de bestuursvoorzitter van het postbedrijf
TNT. Hij wordt geassisteerdd door vijf zware jongens die van wanten weten.
Helaas, ze komen te laat. Minder groei, hoge loonstijging - dan valt de deur
automatisch in het slot voor werklozen, gehandicapten, flexwerkers en freelancers.
Met een harde klap."
Ik kwam bij de Unesco
in Parijs te werken - 7 jaren, dat wist ik niet tevoren - bij een dienst die
zorg droeg voor de distributie, binnen- en buitenshuis, van de documenten,
tijdschriften en boekuitgaven van de organisatie: een afdeling met zo'n twintig
mensen die ik elke ochtend trouw de hand schudde.Ça va? Ça va?
Ça va? Comme çi, comme ça. Etcetera.
Ik merkte al spoedig dat mijn directe chef heel eenvoudig vervangen zou kunnen
worden, door mij bijvoorbeeld al een maand of zes weken per jaar, dat zijn
functie overbodig was - ik had het erbij kunnen doen, niemand zou gemerkt
hebben dat hij er niet meer was (ik moest voor hem overigens Engelse correspondentie
vertalen; het grondpersoneel van de Unesco was Frans; voor de hogere functies
werden functionarissen aangetrokken uit alle leden-staten, volgens een quotum.
Het toegestane percentage werd (wordt?) door Nederland vaak overschreden -
je komt veel Vliegende Hollanders tegen in den vreemde, met functies in internationale
al dan niet intergouvernementele organisaties.
En wat doet jouw mammie? Zij is Overstuur van Justitie.
Waarheen leiden deze gedachten? Bijna nergens heen; d.w.z. in de stroomversnellling
van mijn activiteiten (vruchten plukken) komen soms, op een dag als deze,
mensen langs met wie ik graag een samenwerkingsverband aanga. Enthousiasme
alom, nieuwsgierigheid naar het verwachte resultaat, opnieuw een warme handreiking,
nieuwe afspraken.
Alsof al mijn dromen worden verwezenlijkt; weer een dus. Ik kan er (nog) geen
woord over zeggen.
Wie ik ben, Simon Vinkenoog, in het bezit van een VAR.
Dinsdag 22 januari 2008
Startte ik dit programma gisteren met een uitspraak van de Zweedse
schrijfster Ellen Key (1849-1926), deze zonnige dag met volle maan wil ik
benutten om mijn bezoekers, vrienden bekend en onbekend, te wijzen op een
andere sleutel, een Master-Key, vervat in het geschrift THE KYBALION.
Voluit volgens het titelblad van de mij in 1982 - Love Reineke - geschonken
boekuitgave
The Kybalion
A Study of the Hermetic Philosophy of Ancient Egypt and Greece
by Three Initiates -
"The lips of wisdom are closed, except to the ears of understanding"
The Yogi Publication Society Masonic Temple Chicago Ill.
Copyright deze Society 1912, 1940, volgens pagina 2.
Op pagina 3: "To Hermes Trismegistus, known by the ancient Egyptians
as "The Great Great" and "Master of Masters "this little
volume of Hermetic Teachings is reverently dedicated.
Zo nu en dan komt het mij in handen, nu dus, en verdiep ik mij er in, telkens
een nieuwe leeservaring, dit geschrift van 224 pagina's, met op de laatste
pagina een titellijst van dertien boeken, zijnde The Complete Works of Yogi
Ramacharaka.
"Our intent is not to erect a new Temple of Knowledge, but rather to
place in the hands of the student a Master-Key with which he may open the
many inner doors in the Temple of Mystery through the main portals he has
already entered."(Uit de Introduction).
De Hermetische Wijsheidsleer komt uit Egypte: "Egypt, the home of the
Pyramids and the Sphinx, was the birthplace of the Hidden Wisdom and Mystic
Teachings. From her Secret Doctrine all nations have borrowed.
Hermes Trisgemistus werd gezien als de vader van Occulte Wijsheid, de stichter
van Astrologie en de ontdekker van de Alchemie. Een en ander "in the
earliest days, long before the days of Moses. The best authorities regard
him as contemporary of Abraham, and some of the Jewish traditions go so far
as to claim that Abraham acquired a portion of his mystic knowledge from Hermes
himself."
Ter geruststelling volgt aan het einde van dit inleidende eerste hoofdstuk
over de hermetische leringen de uitspraak: "When the ears of the student
are ready to hear, then cometh the lips to fill them with Wisdom."
Het tweede hoofdstuk geeft een opsomming van de Seven Hermetic Principles,
de zeven beginselen waarop de hermetische wijsbegeerte is gebaseerd.
"The Principles of Truth are Seven; he who knows these, understandingly,
possesses the Magic Key before whose touch all the Doors of the Temple fly
open."
Deze grondbeginselen wil ik hier graag (gecondenseerd) uit de doeken doen,
met de daarbij behorende Kybalion-uitspraken. De bedoeling is dat de student,
leerling, lezer van deze Leringen tijd en studie besteedt teneinde de kunst,
deze beginselen in het leven toe te passen en meester te worden.
"They help to PLAY THE GAME OF LIFE, instead of being played and moved
about by other wills and environment." (p.39).
Zo, daar gaat het om; nu weer even op weg om het onder de ogen te krijgen
en te brengen: zoek en vind eigen analogieën, voorbeelden, ervaringen.
Ik laat je er graag op los!
1. The Principle of Mentalism.
"The All is MIND, The Universe is Mental."
Spirit, unknowable and undefinable - an universal, infinite living
mind.
Without this Master-Key, Mastery is impossible, and the student knocks in
vain at the many doors of The Temple.'
2. The Principle of Correspondence.
"As above, so below; as below, so above."
Overeenkomsten & Analogieën.
A knowledge of the Principle of Correspondence enables Man to reason intelligently
from the Known to the Unknown. Studying the monad, he understands the archangel.
3. The Principle of Vibration.
"Nothing rests, everything moves; everything vibrates."
He who understands the Principle of Vibration, has grasped the sceptre of
power, says one of the old writers.
4. The Principle of Polarity.
"Everything is dual; everything has poles; everything has its pair
of opposites; like and unlike are the same; opposites are identical in nature,
but different in degree; extremes meet; all truths are but half-truths; all
paradoxes may be reconciled."
Where does darkness leave off, and light begins? What is the difference between
large and small? Between hard and soft? Between black and white? Between sharp
and dull? Between noise and quiet? Between high and low? Between positive
and negative?
5. The Principle of Rhythm.
"Everything flows, out and in; everything has its tides; all things
rise and fall; the pendulum-swing manifests in everything; the measure of
the swing to the right is the measure of the swing to the left; rhythm compensates."
This Principle and that of Polarity have been closely studied by the Hermetists,
and the methods of counteracting, neutralizing and USING them form an important
part of the Hermetic Alchemy.
6. The Principle of Cause and Effect.
"Every Cause has its Effect; every Effect has its Cause; everything
happens according to Law; Chance is but a name for Law not recognized; there
are many planes of causation, but nothing escapes the Law."
De wet van oorzaak en gevolg, dus. En de Wet is volgens mij Liefde-Wijsheid.
The Hermetists understand the art and methods of rising above the ordinary
plane of Cause and Effect, to a certain degree, and by mentally rising to
a higher plane they become Causers instead of Effects.
7. The Principle of Gender.
"Gender is in everything, everything has its Masculine and Femine
Principles; Gender manifests on all planes."
If you would understand the philosophy of Mental and Spiritual Creation, Generation
, and Re-generation, you must understand and study this Hermetic Principle.
It contains the solution of many mysteries of Life."
Waar verder in dit geschrift gesproken wordt van Hermetic Transmutation als Mental Art, over Substantial Reality en Fundamental Truth, laat ik de studie aan anderen over. Onderwijl pluk ik met graagte de andere geneugten van de dag. Simon Vinkenoog, Veroorzaker.
Maandag 21 januari 2008
"Liefde houdt jong"
"Ik heb eens getracht
de gewetens wakker te schudden met betrekking tot ons vermogen en onze plicht
- om jong te blijven door deze paradox: 'Oud worden is alleen een slechte
gewoonte.'
Het middel om heel oud te worden? Er is er maar een: l i e f t e h
e b b e n . Lief te hebben de mensheid, de natuur, de waarheid, de kunst met
geestdrift; lief te hebben met hartstocht de uitverkorenen van ons hart; ons
zelf lief te hebben met een gematigde tederheid. Al die verschillende soorten
van liefde dringen ons tot dagelijkse pogingen, alle geven ons voortdurende
smarten en vreugden.
En het streven, de smart en de vreugd, ziedaar de drie bronnen der jeugd waarin
men lichaam en ziel moet dompelen om niet oud te worden."
Woorden van Ellen Key,
aangetroffen (p.233; in huidige spelling omgezet) in Levenslicht uit den
nieuweren tijd verzameld door P.H.Hugenholtz Jr. en anderen, Vijfde druk,
Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1910, 570 pagina's.
Een tegenhanger van dit boek is Levenslicht uit vroeger eeuwen, zelfde
auteur, Amsterdam, Tj. van Holkema, 1889, 470 pagina's. 'Werpe ook dit Levenslicht
hier en daar een helderen straal te midden van de nevelen van onzen tijd!"
De gebroeders Hugenholtz waren - even ter herinnering - oprichters van de
Vrije Gemeente, op de Weteringschans in Amstertdam, waar nu Paradiso
gevestigd is.
Ook gisteren weer een
intens gevierd feest, het nieuwe jaar begroet, met enkele honderden gelijkgezinden
in een ander uitgewijd kerkje, dat van Ruigoord, met boven de ingang:
Fortuna favet fatuis, het geluk is met de dwazen,
de gekken krijgen de kaart.
Via Westpoort richting Haarlem-IJmuiden; zo vele veranderingen in de afgelopen
maanden- tot daar, naast de CERES-terminal het bekende kerkje tussen het geboomte
verrijst. Et voilà, over het begrinte voorplein met de sculpturen de
kerkdeur open getrokken - en de warmte van zo veel mensen in vriendschap vereend,
slaat je tegemoet - en de hartelijke begroetingen, omhelzingen, knuffels en
gelach. Dag Mejin en Yvonne, dag Louis en Alida, dag Hans en Inez, dag Gerben
en Jini, dag Rudolf, dag Louis de Loos, dag Aja en Ben Waalwijk, dag Lila,
dag Luc, dag Theo (groensnor), dag Hans II en III, dag Barbara en Nikki (enneagram!),
dag Niels en Astrid, dag Lawrence,dag Loes, dag Annemarie, dag Anton, dag
Tycho, dag Jan, dag Hester, dag Margaret en Mondje, dag zoon broer of dochter
van, dag Olaf, dag Floris (dank voor dvd), en
... Toen zette ik de hoed van Ben Waalwijk even op, om te zien dat het goed was (staat je goed, zei Edith, en maakte een foto) en ging weer, als gebruikelijk blootshoofds verder.
Wij settelden ons, dicht bij het vuur - een enorme houtkachel en er was genoeg gesprekswater om in rond te zwemmen; ik flitste even de kant van het podium uit - zo, ja - hier is het resultaat........
Kleurrijk gezelschap. De muziek van Momo Touré en de bekende jazzformatie 4 Sure brachten opnieuw de onderstroom boven, die deze tijd vergezelt.En de beste popplaat aller tijden viel me in handen. En ik heb me bezig te houden met een aantal aangelegenheid, voor deze gelegenheid gecodeerd: De jonge hond. De quiz. The Band. Antonin Artaud. Amsterdam-Madmaster. Science fiction. Zondag Eindhoven Schoots. 21 maart Melkweg. BIMhuis 18 mei. Etc., de nodige tussendoortjes. Ik ga me elders vertreden. Gegroet, Simon Vinkenoog, medemens.
Zondag 20 januari 2008
Een heerlijk welkom wachtte
ons in de Club Brillante aan de Biltstraat 337 in Utrecht (onder
gebouwen door naar pleintje, links parkeren en ingang) waar Edith's
zuster Else Ringnalda haar 50ste verjaardag vierde samen met haar op
dezelfde dag geboren buurman Rik Rikken. Eenmaal voorbij de ingang,
binnenplaatsje indeed: een mini-parkje, een boomcirkel met een zestal
banken, gebouwen hoog en laag rondom, een mandje met knapperend vuur
en een bordje FEEST. |
Kortom: zolang dit soort
zaaltjes, waar je de buurman (of een buurman van vroeger) tegenkomt, of salsa-lessen
kunt nemen, en je zo 'n meer dan schat ik 150 lieve mensen van hapjes en drankjes
kunt voorzien, zo'n zaaltje met trotse rijen bekers langs de wanden, noticias,
roodwitte lichtjes van lamp naar lamp, guirlandes, een podium met vijf brede
treden, een tartende dansvloer, tafeltjes rondom, drukte bij de bar - al die
mensen die elkaar eens in de zoveel keer zien, twee - drie vier families verwanten
en vrienden, zwagers zoals ik -lieve dames die mij volgen op deze website
en mijn beenwarmers zagen... Ik vraag een andere dame "Wie is dat, die
met Edith praat?" Zij kijkt en geeft ten antwoord "Dat is de vrouw
van mijn zus". Even later ziet iemand mij in mijn notitieboekje schrijven
en vraagt "Schrijft u nou alles op wat u meemaakt?" En ik weer "Nou,
dat zou te veel zijn, maar zo'n uitspraak als deze wil ik wel even onthouden
en mijn KERSVERS-lezers niet onthouden."
Zolang dit soort zaaltjes bestaat, een en al ontroering bij mij. Alsof het
de muziek is, die deze gevoelens in je opwekt, die je niet anders onder woorden
kunt brengen dan liefde gebiedt: Alles. Iedereen.....
Daarom, als bijdrage aan ieders verbeeldingskracht, een alle huidige generaties
overspannend gedicht, dat in 1951 werd opgenomen in de bloemlezing ATONAAL.
Het is een gedicht van Lucebert (1924-1995), de onbetwiste Keizer der zogeheten
Vijftigers, (zie daarvoor elders) en door mij hier opgedragen aan allen die
zich gevoed voelen door het leven.
HET PROEFONDERVINDELIJKE GEDICHT
de zoeker naar de aard
van een gedicht en
van des gedichts dichter
hij zal doof zijn voor het ijlingse
loven en laken van modejager & modeverguizer
de dichter hij eet de
tijd op
de beleefde tijd
de toekomende tijd
hij oordeelt niet maar deelt mede
van dat waarvan hij deelgenoot is
mijn gedichten zijn gevormd
door mijn gehoor
en door de bewondering voor
en de verwantschap met
friedrich hölderlin & hans arp
de tijd der eenzijdige
bewegingen is voorbij
daarom de proefondervindelijke poëzie is een zee
aan de mond van al die rivieren
die wij eens namen gaven als
dada (dat geen naam is)
en
daar dan zijn wij damp
niemand meer rubriceert
L U C E B E R T
Groots en visionair taalgebruik,
noteert J.A.Dautzenberg in zijn Nederlandse Literatuur Geschiedenis, bloemlezing
en theorie (Malmberg, Den Bosch, voor bovenbouw HAVO en VWO). Gerubriceerd
dus. Keep the homefires burning.
Op naar de Nieuwjaarsbijeenkomst van Vrijplaats Ruigoord: Op Volle Kracht
in 2008!
Simon Vinkenoog, Deelgenoot.
Zaterdag 19 januari 2008
"Alles valt te
leren", op je 65e (gefeliciteerd, Prinses Margriet) dat nog kunnen
zeggen, en je dankbaarheid onder woorden weten te brengen, voor het leven
dat je leidt, in de wetenschap: je vrede en vrijheid krijg je niet voor niets.
Blijvend werk aan de winkel; disponibilité noemde de Franse
schrijver André Gide deze medemenselijke eigenschap: beschikbaarheid.
De Indiase Meher Baba had als devies: Mastery in servitude.
Mij dwingt een gebiedende wijs (die je niet op anderen mag overhevelen)
en die is wel zodanig verankerd, dat de woorden er nog voor gevonden moeten
worden - want hoe ver kun je reiken met rekbare begrippen als engagement,
commitment, betrokkenheid?
In hoeverre wordt niet elke blik een tunnel-of kokervisie als je niet met
andere ogen kunt zien of buiten je eigen paden treden, om je op nieuwe te
begeven? Zo jammer, dat velen die stap niet aan durven, kunnen of willen.
De flexibiliteit missen, het onvermogen, gebrek aan zelfkennis.
Socioloog Gabriël van den Brink, onder meer hoogleraar maatschappelijke
bestuurskunde aan de Universiteit Tilburg argumenteert in het Betoog van de
Volkskrant vandaag in een artikel: We hebben meer gemeen dan
we denken.
"De woorden verdraagzaamheid en diversiteit zijn dooddoeners geworden,
maar de intellectuele elite moet wel invulling geven aan een moderne moraal."
Wat Van den Brink daaronder verstaat komt uiteraard ter sprake in zijn boek
Moderniteit als opgave. Een antwoord aan relativisme en conservatisme,
dat september 2007 bij uitgeverij Sun verscheen. In de Volkskrant betoogt
hij dat moderniteit moet worden opgevat als een levenswijze die zich rekenschap
geeft van de vier grote revoluties die zich in de geschiedenis van het Westen
hebben voorgedaan. De eerste voltrok zich in de 17de eeuw en wordt als wetenschappelijke
revolutie aangeduid.De tweede speelde tegen het einde van de 18de eeuw en
heeft betrekking op de politiek. Eind 19de eeuw zette zich de industriële
revolutie door en ten slotte vond in de tweede helft van de vorige eeuw een
seksuele revolutie plaats.
In ons dagelijks leven vinden deze verworvenheden - redelijkheid, verantwoordelijkheid,
gelijkwaardigheid, zelfwerkzaamheid en betrokkenheid - wel plaats, maar de
balans tussen idealen en werkelijkheid wordt voortdurend verstoord en het
onbehagen van de zich bedreigd voelende burger groeit.
"Cynisme of zogeheten realisme, waarbij men doet alsof het moderne bestaan
wel zonder idealen kan, maakt de zaak alleen maar erger. De Nederlandse elite
zou er dan ook goed aan doen deze idealen met verve te verdedigen.(...) we
zien de betekenis van morele beginselen, sociaal gedragen waarden en historisch
gevormde idealen bij veel mensen in hoog tempo terugkeren. De bestuurlijke
elite kan haar geloofwaardigheid alleen terugwinnen als zij die op een moderne
wijze vorm geeft. Je kunt het algemeen belang niet zomaar uit de realiteit
aanwijzen. Daarvoor is altijd een vorm van politieke verbeelding vereist."
"Dat verhaal lijkt
me urgent, nu we op de grenzen stuiten van drie paradigmata die het publieke
leven van de afgelopen decennia hebben bepaald."
Wie daarvan meer wil weten, moet niet mij, maar de man zelf lezen. Next
port of call.
Morgen Ruigoord; via de
Kwartaal -Ladder ( als Vriend van Ruigoord, € 12.50 per jaar
te storten op giro: 7368569 t.n.v. Stichting Landjuweel te Amsterdam o.v.v.
je naam en adresgegevens) ben ik weer op de hoogte gesteld van de diverse
weekeinde-activiteiten januari/april in deze Culturele Vrijhaven in het westelijk
havengebied van Amsterdam. Coming Festivals : 10-12 mei Vurige Tongen. 20-21
juni Solstice. 14-17 augustus Landjuweel, September Atelier Route en 28 december
Paradisoshow. Het nieuwe adres van de Stichting Landjuweel is Ruigoord 76,
1047 HH Amsterdam, 020-497 5702 e-mail: ruigoord@xs4all.nl www.ruigoord.nl.
Fare thee well!
"Ruigoord is steeds makkelijker te bereiken, nu ook weer gewoon 's avonds
met bus 82/83 vanaf de Marnixstraat of vanaf Station Sloterdijk.
In 2008 viert Ruigoord het 35 jarig bestaan. 35 jaar waarin de huidige vrijhaven
heeft weten te overleven en sterker nog, zich heeft weten te ontwikkelen van
'scharrelmens in de rafelrand van de stad' tot Art Port en daarmee is Ruigoord
Parel van de Westpoort van nu. Een groene culturele vrijhaven, een bron van
inspiratie, innovatie en initiatief."
' Nuf said '- hopend op mooi weer morgen aldaar, vanavond verjaarsfeest
(beiden 50 geworden op dezelfde dag)) van Else Ringnalda en Rik Rikken in
Utrecht. Prettig weekeinde. Simon Vinkenoog, in een notendop.
Vrijdag 18 januari 2008
"Duidelijk wordt
dat de botheid, het tomeloze egocentrisme en de megalomanie die zo kenmerkend
waren voor Ischa Meijer al voor de oorlog zichtbaar waren bij zijn vader.
Jaap Meijer was een bijzonder ongemakkelijk heerschap, dat vroeg of laat met
iedereen ruzie kreeg. Hij was razend ambitieus en bezat een haast manische
werkdrift, die ertoe leidde dat hij stelselmatig te veel hooi op zijn vork
nam en, ondanks zijn enorme productiviteit, toch vaak niet aan de door hemzelf
opgeroepen verwachtingen kon voldoen. Om die reden kwam er ook niets terecht
van de opdracht van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie om de geschiedenisd
van de vervolging van de Nederlandse joden te beschrijven. Uiteindelijk deed
zijn leermeester en vriend Jacques Presser dat.
Alles draaide om Jaap Meijer en hij identificeerde zich zo sterk met zijn
roeping - het conserveren en boekstaven van het joodse verleden - dat hij
bijvoorbeeld de bibliotheken waar hij werkte ging beschouwen als privé-bezit
en ook bij andere instellingen boeken stal. Boeken die hij als docent van
zijn leerlingen leende, gaf hij nooit terug. (...)
Na de oorlog was het huwelijk van Jaap en Liesje heel moeizaam, hadden ze
beiden buitenechtelijke relaties, maar vanaf 1956 leken ze zich zo krampachtig
aan elkaar vast te klampen dat alle anderen werden buitengesloten. Ook voor
hun kinderen was er nog nauwelijks ruimte.
Dat is het moment waarop Evelien Gans haar eerste deel afsluit, en door deze
cliffhanger, én door de fantastische manier waarop ze de persoonlijke
ontwikkeling van een gezin heeft verbonden met de geschiedenis van de Nederlandse
joden in de vorige eeuw, zie ik nu al uit naar deel twee, dat Ischa en
Jaap Meijer zal heten."
Uit een bespreking in de Groene Amsterdammer (18.01.08) door Rob
Hartmans van de biografie Jaap en Ischa Meijer door Evelien Gans,
een Bert Bakker-uitgave, het meest imponerende boek dat ik dezer dagen onder
ogen kreeg en dat een zeer verhelderende blik werpt op een van de gruwelijkste
euveldaden van het nationaal-socialistisch regime, dat Nederland tijdens de
oorlogsjaren '40-'45 teisterde. Een absolute must voor belangstellenden
in onze recente geschiedenis.
Bij ontstentenis van de
motto's die ik de afgelopen jaren van Gary Goldschneider mocht gebruiken bij
de aanvang van deze notitites (de namen van de dagen en de daarbij behorende
meditaties) heb ik dit jaar al enkele keren gebruik gemaakt van teksten die
voorkomen in de bloemlezing Niet Niets - de kunst van het sterven,
die ik in 1974 voor Uitgeverij Bert Bakker samenstelde.
NOOIT is de dood uit je gedachten - zeker niet als je de aanvallige leeftijd
van bijna tachtig levensjaren hebt bereikt, en steeds meer mensen wegvallen:
kwestie van opschuiven en plaats maken. Dat ik in 1 krant vier doden aantref,
die ik gekend heb, is wel uitzonderlijk.
Getroffen was ik door twee overlijdensberichten in Het Parool van
gisteren; ten eerste die van de beeldhouwer Carel Kneulman (15.XII.1915-15.I.2008),
maker van het Lieverdje op het Spui. Mijn oprechte deelneming gaat uit naar
zijn vrouw Hanna Kneulman-Wout, zuster van mijn vriend en leeftijdgenoot (zelfde
dag zelfde jaar) Rob Wout, de politieke tekenaar Opland - die al heel wat
jaren niet meer in ons midden is, en aan wie ik vaker denk als oprecht feestbeest
in de jaren '50-'60. Toen ik in Parijs woonde kwam hij vaker een weekeinde
op bezoek, in een klein krakkemikkig autootje volgeladen met mensen; via hem
ook moet ik David Waterman hebben ontmoet, van wie het tweede overlijdensbericht
mij trof (07-VII.1934-15.I.2008).
Als jongleur met een perfecte imitatie van Charles Chaplin maakte hij tien
jaar furore in de Parijse Crazy Horse Saloon; Paul Arnoldussen wijdt
in het zelfde nummer van Het Parool een Tenslotte-column
aan hem: Balletjes, hoedjes, kistjes en Chaplin.
David Waterman/Dave Parker op het omslag van het tweede nummer
van TWEN TABOE, 1961
foto Eddy Posthuma de Boer
Als Dave Parker (!) trad
hij op samen met Sammy Davis jr., Maurice Chevalier en de Swingle Singers.
Zijn debuut maakte hij in 1949 bij de eerste voorstelling van Circus Elleboog,
met als eregast de kersverse koningin Juliana. "David jongleerde. Hij
wierp een balletje in de richting van Juliana met de bedoeling dat zij dat
terugwierp. Dat deed ze. 'Ik ving dat balletje op met een stokje in mijn mond.
Ik had het ook kunnen gooien naar Iet Last, de leidster van het circus, of
naar een andere bezoeker. Maar ik voelde: dit kan publiciteit opleveren. De
volgende dag stond er een foto op de voorpagina's van Het Vrije Volk,
Het Parool en het Algemeen Handelsblad. Een prachtig begin van
een carrière als varieté-artist.''"
Het was in Ruigoord, dat ik hem bij feesten en voorstellingen vaker trof:
hij was uiteraard een van de gasten op mijn ruim gevierde 75e verjaardag aldaar.
Wat een lief, vriendelijk, zachtmoedig, altijd belangstellend mens.
Nog altijd in dezelfde krant: Malika Sevil's Tenslotte is gewijd
aan Benno Wissing 1923-2007: Schipholbordjes die je kon lezen. Hij
was het die in 1968, als directeur van Total Design de fotograaf
Cas Oorthuys en mij voor drie maanden naar de Verenigde Staten van Amerika
liet reizen, voor een boek dat nooit zou verschijnen; wij maakten onder meer
het vertrek van de Apollo 11 in Cape Canaveral (later Cape Kennedy) mee, stonden
bij de Grand Canyon - hij met de duurste Leica, ik met het goedkoopste amateur-boxje;
in Los Angeles fotografeerde hij het huwelijk tussen Josje Leeger en Barry
Finch.
De vierde dode (op 89-jarige leeftijd) was de voormalige hoofdredacteur van
Het Parool, H.W. Sandberg, herdacht in een post scriptum
van Maarten Moll, die zijn contactpersoon was bij deze krant, waarvoor hij
tot het laatst recensies zou schrijven. "De recensies die hij schreef
waren zijn lifeline. Hij wilde boeken lezen, zich daar een mening
over vormen en zijn naam in de krant zien staan - de tamelijk eenvoudige behoeftes
van een man op leeftijd. Ik vond dat mooi."
Moll vermeldt nog: 'Hij had een reputatie. Bars, nors, dwars.' Zo was ook
de inhoud van een briefje, dat hij mij ooit stuurde - en dat vergeet je niet.
Van mystiek en esoterie had hij geen kaas gegeten; Moll schrijft: Ik las zijn
stukken graag; ik moet erkennen dat zijn onkunde, onwetendheid, op dit gebied
mij ergerde. Voilà! C'est la vie!
Over de dood valt uiteraard
niets te zeggen, behalve dan dat het een even natuurlijk proces is als geboren
worden. Je kunt je er op voorbereiden, that's all. Je kunt met de Argentijnse
schrijver Louis Borgès zeggen, dat je aan de dood denkt als je je verveelt,
omdat het iets is wat je nooit is overkomen, weer een eerste keer. Als mede-vertaler
van het Tibetaanse Dodenboek (de Leary-Alpert-Metzner-versie: De
psychedelische ervaring) noteer ik daaruit:
"Je eigen bewustzijn, stralend, leeg en onafscheidelijk van het Grote
Lichaam van Glans, heeft geen geboorte, noch dood, en is het Onveranderlijke
Licht - Boeddha Amitabha."
Let it be.... Float downstream... Klamp je aan niets vast. Leef in
vrede, sterf in vrede. Er is geen way out, er is geen ontsnappen-aan: bereid
je voor. Simon Vinkenoog, sterveling.
Donderdag 17 januari 2008
Sla maar eens een boekje
open en je kunt lezen wat je al eerder hebt aangekruist.(Je=ik).
In R.L.K.Fokkema's Het komplet der vijftigers - een literair-historische
documentaire (De Bezige Bij, 1979) wordt - p.146 - uit een brief van
mij vanuit Parijs aan Kees Lekkerkerker in Amsterdam geciteerd:
"Ik heb geen remmen, die mij hinderen, geen dogma's die mij voorschrijven
hoe ik te denken heb, geen ideeën die mij een bepaalde richting indwingen.
Juist deze twijfel en onzekerheid brengen mij in de goede richting, mijn eigen
richting."(16.04.50).
Het zal niet veel mensen gegeven zijn - maar daarom ben ik wie ik ben - in
retrospect met eigen uitlatingen van meer dan een halve eeuw geleden geconfronteerd
te worden, om die te kunnen vergelijken met de persoon die je tenslotte geworden
bent.
Nog altijd ken ik geen opgelegde dogma's, en de enige remmen die ik ken heb
ik mij zelf naderhand opgelegd: op een gegeven ogenblik besloot ik niemand
meer opzettelijk te kwetsen - immers 'wat gij niet wilt
dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet!"
Vrijheid van meningsuiting, de free flow of information die mijn
latere broodheer, de UNESCO (van mei 1950 t/m december 1956) als een van de
grondvoorwaarden voor menselijk welzijn stelde, zou ook altijd 1 van mijn
eigen stokpaardjes worden. Elke vrijheid, die over eigen lichaam & geest
(geen 'overheid', geen 'wet' kan mij voorschrijven welke middelen ik al dan
niet tot mij mag nemen), elk inclusief denken, doen en laten, ook in groter
verband, dient de toekomstige mens.
In mijn 70-dagen bijgehouden dagboek uit 1964, Liefde luidt een der
motto's: "The integrity of the internal channels of human consciousness
is essential to the welfare of society."
Deze uitspraak is afkomstig van Norbert Wiener, wiens tweedelige autobiografie
(Ex-Prodigy - my Childhood and Youth, en I Am a Mathematician
- the Later Life of a Prodigy), uitgegeven door The M.I.T.Press, Cambridge,
Masss. USA, resp. 1953 en 1956, mij ooit de open wijd heeft geopend. O, die
grote ogen...
Wat mij bovendien altijd voor ogen heeft gestaan, is het vermijden van de
valkuilen. Ik gruw ervan als ik lees (p. 563)over Jaap Meijer in het boek
van Evelien Gans: "Wat Jaap te vertellen had was buitensporig interessant,
maar zijn zelfgenoegzaamheid straalde door alles heen."
Wat heb ik daaraan, inderdaad, een hekel! En ze zijn er genoeg, de zelfingenomen,
vaak aan de weg timmerenden, die elk relativeringsvermogen verloren hebben:
Rita Verdonk, Geert Wilders, et tutti quanti. Bij mij was het hooguit:
"Je bent boeiend, maar vermoeiend!"
Motto's. Hans Dütting, die in Frankrijk woont, heeft mij door zijn uitgever
(Aspekt, Soesterberg, www.uitgeverijaspekt.nl)
een exemplaar laten sturen van de door hem uit een grote hoeveelheid archiefmateriaal
gedestilleerd Profiel Harry Mulisch - Een documentaire, een pil van
330 pagina's, ISBN 9059115848. Vijf motto's voorin, van Mulisch 2, Goethe,
Cocteau en Emerson. Van deze laatste 19e-eeuwse Grootvader van Hip wordt geciteerd:
If the whole history is in one man, it is all to be explained from individual
experience.
En daar ben ik het volkomen mee eens; het is een der vaststellingen van deze
tijd, dit tijdperk van niet alleen de Verlichting in het inter-, transpersoonlijke
menselijk sociaal verkeer, maar ook in de persoonlijke verlichting, die door
deze uitspraak wordt bevestigd.
En daar wil ik het met graagte bij laten; dit is een ontvangstbevestiging
- daar ben ik zelf ook mee getypeerd. Gegroet, Simon Vinkenoog, retour afzender.
Woensdag 16 januari 2008
Voorjaarsaanbieding.
Najaarsaanbieding. 2008. 2009.
De termen duikelen me om de oren; opnieuw een scheepje op de werf gezet: weer
zullen twee researchers over de vloer komen om te zien of er nog wat te lezen,
te kijken, te proeven, te horen, te zien, te verzamelen, te bundelen en bijeen
te brengen is, dat boven water mag komen, mede omdat mijn tachtigste verjaardag
in zicht is!
Het is maar goed dat ik nooit voornemens heb; wat gebeurt geschiedt,
speelt zich af, voltrekt zich, doet zich voor, vindt plaats. Overal en nergens
zijn, anoniem BN-er, liefst thuis in het gezelschap van mijn geliefde &
haar goede gaven, plus wat de pot (t.v., grammofoon, dit hier en
de telefoon) schaft aan lectuur, entertainment, lering ende vermaak, bezoek,
conversatie, dialogen - het heerlijkste werk aan de winkel is toch dat wat
je samen met anderen doet en onderneemt.
Wat je in de schoot wordt geworpen.
Waarvoor je open staat. Wat je mee te maken hebt: wel en wee.
Het grote Ach & Wee deze week bij het lezen van de dubbelbiografie
van Jaap en Ischa Meijer. Ik bevind me in de eindfase van het eerste deel;
Ischa is nog een jongetje, door zijn vader meegenomen (moeder had er eigenlijk
niet zo'n zin in) naar Suriname - waarover wij heel wat te lezen krijgen.
Wat ik hier allemaal nog te lezen heb!
Tegen alle soorten schrikbewind. Tegen alle soorten angst- en haatzaaiers.
Liefde gebiedt.
Als vaker hier gebruikelijk - ik sla graag boekjes open, vooral mijn eigen uitverkochte - een mededeling van belang, verwoord door Paramahansa Yogananda, wiens Autobiografie van een Yogi (steady seller bij Ankh-Hermes) een van de meest openliggende wegen naar een begrip van de oudste beschaving ter wereld is: waar nog een taal gelezen en beleefd wordt, die aan de oorsprong van al onze westerse talen staat, en weer alle bestaansredenen heeft in een wereld, waarvan het voortbestaan op zichzelf al een utopie is. The shape of things to come.
"Om de ware Christus te vinden moet je je bewustzijn verruimen zoals Christus dat deed. Als je leert voor anderen te gevoelen wat je voor jezelf gevoelt, groei je geestelijk. Als je met alle families hetzelfde verwante gevoel deelt dat je voelt voor de familie waarbinnen je geboren werd, ben je aan het groeien. Als je trots bent op alle landen zoals je dat bent op je eigen land, ben je aan het groeien. En als je bereid bent liefde voor jezelf op te offeren aan de grotere liefde voor alle mensen, dan ben je gegroeid. Dat is wat God van je verlangt. Elk land dat tegen het principe van liefde voor de mensheid ingaat zal verschrikkelijk leed ervaren. De Vader probeert de eenheid in het heelal te vestigen en dat kan slechts geschieden door liefde voor allen. Wij moeten geestelijk groeien. Wij moeten alle landen liefhebben als ons eigen land."
Uit een toespraak door Yogananda in december 1939 gehouden, kort na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog en gepubliceerd in het Self-Realization Magazine van oktober/december 1968. Door mij eerder geciteerd in Levend Licht (Fidessa, Bussum, 1978).
Volgende Festina Lente-dichtersavond
dinsdag 19 februari; die van gisteren - de derde dinsdag van de maand immers
- bracht weer even het nodige tumult teweeg, toen jurylid Bernard Wesseling
zich in het juryrapport vergiste in de naam van de prijswinnaar, zodat de
andere juryleden (Sven Ariaans, ik & onze Muzen) onmiddellijk protesterend
moesten opspringen.
Hoeveel overleg was er immers onderling al niet gaande geweest over de drie
finalisten (een hunner won de publieksprijs). Het is de tweede keer dat dit
Bernard gebeurt; ik zie eerder weggedronken nervositeit & verlegenheid
dan kwade opzet. Even kon ik niets vergoelijken; eigenlijk is het heerlijk
dat ik me nog zo kan opwinden over dit soort wissewasjes - maar het is bovenal
sneu voor de winnares: Nikki, Nikki, Nikki! En een blamage tegenover het publiek.
Alweer gegroet, ik laat het hierbij, en pluk de dag. Direct the ivy where to climb. Simon Vinkenoog, stratenmaker in de wolken.
Een van de illustraties (p.398) in Chapter XXV van Science
and Sanity - An Introduction to Non-Aristotelian Systems and General Semantics
by Alfred Korzybski, Fourth Edition, Fifth Printing,1973, Lakeville, Connecticut,
USA.
"I accept the language of 'events' as fundamental and add only a few
pictorial notions taken from the quantum theory. There is no doubt that the
day is not far off when the unified field theory will be extended to include
the new quantum theory, and so this anticipation does not appear illegitimate."(p.387)
Dinsdag 15 januari 2008
The Koran and Sufism
"For sufis, as for
all Muslims, the Koran is the fundamental guide in matters relating to their
religious faith. What distinguishes sufis from other Muslims lies largely
in the way they interpret this guide. Sufis advocate an allegorical interpretation
of the Koran believing that symbolic or mystical meanings lie concealed beneath
its literal sense.
Sufis believe that in order to discover these symbolic meanings one must be
able to read the Koran with "the eye of the heart", not with the
eyes of one' s head. This belief is grounded in the sixth surah of
the Koran which reads:
"There is no God save Him, the Creator of all things, so worship Him.
He taketh care of all things. The eyes of the head comprehendeth Him not.
He comprehendeth all that the eye comprehends. He is subtle. He is aware of
all things. In the matter of comprehending God, the eye of the heart has been
bestowed by God. And whoever seeth it is for his own good, and whoever is
blind to his own hurt."
Aldus de aanvang van de
uitgave The Eye of the Heart, waaraan ik op deze plek gisteren een
afbeelding heb ontleend. Door mij aangeschaft (1998) bij een bezoek aan het
Diwan Literature Museum in Istanboel, een voormalige tekke
van de Mevlevi-soefi orde, gesticht door Jalal-al-din Rumi (1207-1273).
In mijn exemplaar van The Holy Qur-Án (Lahore, 1935) staat
(p.309) de volgende voetnoot bij soera 6: 103-105: "The physical vision
of man, working as it does only within narrow limits and being able only to
see bodies, cannot comprehend the Infinite One. He is the spirit
and can be seen only with the spiritual eye."
Een jongedame, die een
scriptie over Marshall McLuhan schrijft (wie de man niet kent wordt
waarschijnlijk wijzer van Google en Wikipedia) en ontdekte, dat ik hem in
de jaren zestig al noemde, stelde me het soort scriptie-vragen, dat mij altijd
aan het giechelen maakt.
"1. Wanneer heeft u voor het eerst van Marshall McLuhan gehoord? 2. In
welke context was dat? 3.Wat was u in die tijd van MMcL bekend? (werk, leven,
carrière etc.) 4. Hoe heeft u MMcL en/of zijn ideeën waargenomen?
5. Wat vond u toen persoonlijk van MMcL en/of zijn ideeën? Algemeen:
6. Wat voor een rol speelde MMcL (en/of zijn ideeën) in de samenleving?
de media? de academische wereld? de kunst? 7. Hoe werd op hem (en/of zijn
ideeën) gereageerd in/door de samenleving? de media? de jeugdcultuur?
de academische wereld? de kunst?"
Vragen beantwoorden: een
kunst. Voor mij was McLuhan inderdaad een dergenen, die nieuwe wegen verkenden
en aantoonden: het werd langzamerhand een vanzelfsprekendheid dat de door
hem zo genoemde Gutenberg Galaxy (die van het woord, het schrift,
de boekdrukkunst) plaats moest maken voor de beeld- en geluidscultuur.YouTube
is er deze jaren de (uiteindelijke?) voltrekking van, zoals ik hier niet alleen
maar tik, maar ook het werk van de zetter en drukker, grafisch ontwerper en
zelfs uitgever verricht: ins Blaue hinein, weliswaar, maar met evenveel
genoegen als toen ik in 1950 het blaadje blurb te water liet. En
de rivier stroomt nog steeds, & the beat goes on! En ik hyve
niet, en blog niet, en van de iPod ben ik verre gebleven,
maar hier strooi ik al bijna vier jaar mijn eigen pepernoten,
tot de zandloper stop zegt: maar voorlopig is er nog de hoorn des overvloeds,
waaruit ik voortdurend kan blijven putten...
In 1967 publiceerde ik, op verzoek van Pieter Brattinga, voor diens Form
Mediation, International Stichting een Proeve van Kommunikatie
('met hand- en voetnoten van de auteur), als LRP 236 bij uitgeverij de Bezige
Bij.
En voorwaar, bij het doorbladeren kom ik nu een voetnoot tegen.
Waar ik schrijf: "Door de toegenomen massa-media-kommunikatie is het
hoe langer hoe moeilijker een verouderd wereldbeeld hoog te houden; uit de
smeltkroes der gebeurende veranderingen zal slechts de waarheid overblijven."
staat een nu cryptische voetnoot: " + of een nieuwe omgeving (Environment)
die ons eens weer bekend en vertrouwd zal zijn. Cf. McLuhans referentiekaders."
Maar het is evenzeer een feit dat ik in die Proeve van... . meer
namen liet vallen, van mensen die mij als bakens voorkwamen, in een tijd en
wereld die ook nu nog altijd gilt om probleem-oplossende geesten,
interdisciplinaire denkers in de marge, die ik altijd met graagte laat opdraven.
Zo liet dr.W.Ross Adey van het Space Biology Lab van het Brain Research Instiute
aan de UCLA in 1966 weten: "The ultimate creative capacity of the brain
may be, for all practical purposes, infinite" - wat ik niet als holle
woorden zie.
En ik citeer de vermoorde Amerikaanse President Kennedy, die placht te spreken
van "een wereld van verscheidenheid, een wereld waarin je vele verschillende
sociale systemen hebt, economische leren, politieke filosofieën, godsdiensten,
geloofsovertuigingen - een overal verschillende internationale gemeenschap
verenigd door eerbied voor bepaalde grondregels en een verbond met de vrede."
Tegenwoordig noemt men eerbied respect; ik vind het NL woord mooier.
Ik blader de Proeve door: een verwijzing naar dr. R.D.Laing's
The Politics of Experience & The Bird of Paradise, die ik a must!
noem.
Ik laat Pierre Auger, leider van UNESCO's Natural Sciences Department
verklaren, of vaststellen, dat van alle grote geleerden in de geschiedenis
van de mensheid er 95 % tot de levenden behoren, en die hun werk ten dienste
van de mensheid kunnen verrichten! Concerned scientists...
De Amerikaanse bio-cyberneticus dr. Hamblin drukt een Europese journalist
op het hart dat deze generatie (midden jaren 60) bewust moet werken aan het
creëren van genieën".
Ik tref daar de handgeschreven voetnoot aan:
" + Volgens prof. F. Polak (De nieuwe wereld der automatie)
zal het voorrecht te mogen werken in de komende computer-maatschappij slechts
zijn weggelegd voor enkele genieën - de anderen (zijn er anderen?) zullen
nooit weten dat ik hier deze woorden neerschrijf, spelend met gedachten rond
een toekomst die slechts te verbeelden is."
Quo Vadis, Simonis?
" + Ik neem verheugd kennis van een term, gebruikt door dr Feike Boerwinkel
van de Werkgroep 2000: Inclusief Denken."
" + Arthur Koestler verklaart elke creativiteit uit bi-sociaties, dat
wil zeggen associaties in twee verschillende refererentie-kaders: het genetische
Eureka!-proces, dat de mens waarlijk voedt."
" + De Rand Corp.[een denktank] stelt als prognose voor 1988:
een nieuwe klasse mensen, betaald om niet te werken..."
" + 'Prophylactics will never secure us agsinst the world disease, because
we bear the world within.' Henry Miller, SEXUS, IV, 425.
Even ophouden met citeren; interessant en overijverig boekje, mag ik wel zeggen!
Blijven op de plank liggen R. Buckminster Fuller en Albert Einstein, terwijl
ik van Norman O. Brown in het toen juist verschenen Love's Body (Random
House, 1966) te lezen kreeg, in het hoofdstuk gewijd aan Freedom, p. 248:
"Freedom is fire, overcoming this world by reducing it to a fluctuating
chaos, as in schizophrenia; the chaos which is the eternal ground of creation."
Zoveel hemelbestormers!
Zoveelmiddelpunt-zoekende & -vliedende gedachten! Wereld Wijd Web, avant
la lettre! Kosmische gedachtengolven, al eeuwenlang Oost & West verenigend.
Yin-Yang. Leibniz & de I Ching. Quantum Yoga .1943: Los Alamos, Auschwitz,
Bazel. 1945: Hiroshima. De nucleaire nachtmerries. De volksverhuizingen &
innerlijke migraties: de ethnobiologie van het ruimteschip Aarde (watervuuraardelucht)
en de eerste stap op de naakte Moeder Maan. Waar komen de kindertjes vandaan?
Ken Wilber: Een Beknopte Geschiedenis van Alles. Lemniscaat. 'Ik
lever een werkwijze: benaderingen die geen structuur maar een proces willen
verduidelijken."
Wat een machtige cocktail hier gebrouwen: op weg naar de vrijheid (vrij van
.......... vul maar in). SOMA! Nectar! Ambrozijn! Energy: eternal delight!
Come & suck the light! Simon Vinkenoog, handlanger.
Maandag 14 januari 2008
" 'Jazz is Free
And So Are We!’ Wat een lekkere ouderwetse titel. Het zou zo van
een plaat van Albert Ayler of Pharoah Sanders uit de jaren zestig kunnen komen.
Maar laat u niet misleiden, dit is geen retro-freejazz. De vrijheid waar de
titel (een kreet van Simon Vinkenoog, die nog even als gast meedoet) op slaat,
is de vrijheid om van alles wat je maar wilt jazz te kunnen maken. Want Bo van
de Graaf (saxen), Michiel Braam (piano) en Fred van Duijnhoven (drums) zijn
bepaald niet eenkennig. Alles wat tot leuke en boeiende muziek leidt, moet kunnen
- dat is hun credo. Zo opent deze live-cd met ‘Onechte kindertjes’,
een onvervalste Jordaan-smartlap uit het repertoire van onder meer Willy Alberti.
Het drietal speelt hem lekker vet aangezet, tegelijkertijd liefdevol en schmierend.
Datzelfde gebeurt ook in Van de Graafs eigen ‘SMRTLP’ (vult u de
A’s maar in), en in de tango ‘Zachte regen’, waarin de saxofonist
z’n liefde voor het broeierige geluid van Gato Barbieri tot uiting brengt.
Van Duijnhoven draagt ‘Breuk’ aan, dat gaat over het fenomeen ‘break’,
waarbij het trio een hele bigband lijkt te suggereren. Het is hier dat Vinkenoog
komt meedoen, met het gedicht A Sane Revolution van de Engelse schrijver
D.H. Lawrence. Ook in ‘Bullebak’ komt de aartsvader van de performing
poets met een opzwepende tekst. Het liedje komt hier overigens uit het ‘Ja
zuster, nee zuster’-repertoire waarmee het trio z’n discografie
begon. Het is opnieuw een overtuigend bewijs dat je van alles jazz kunt maken,
en Bo’s Art Trio moet daar vooral mee doorgaan."
Herman te Loo, Jazzflits 90, 14 januari 2008, n.a.v. Bo's Art Trio met Jazz
is free and so are we, IC Disc.nl 0801. Zie ook:
www.bovandegraaf.nl of: www.icompani.nl.
Op doorreis in Amsterdam
(Quo Vadis, Ahasverus?) vanuit New York op weg naar poëzie-voordrachten
in Londen en Parijs pakte Louise Landes Levi eerst een middagje poëzie
bij Helmers mee, alvorens bij ons naar binnen te stappen voor een bloemkool-maaltijd
en enige uren intense inhaal-conversatie. Onze gemeenschappelijke vriend Ira
Cohen heeft ze in het ziekenhuis opgezocht; op dit moment verblijft hij in een
rehab, dichtbij zijn aloude adres aan de 106e straat. Over Lionel Ziprin
kwamen wij te spreken, wiens lange gedicht - meer dan 400 regels - mij al jaren
fascineert. Het is getiteld "A few opening lines from an eleven hundred
page work in progress titled Sentential Metaphrastic", door mij
ooit aangetroffen als Section 123 ASPEN No.9.
Vervolgens kwamen, in hetzelfde verband Harry Smith en Bob Dylan, wiens platen
ik beluister met de eenmalige tekstboekuitgave van Thomas Rap bij de hand.
Ook liet zij ons het gedicht van Paul van Ostaijen horen, dat wij - met enkele
andere gedichten - in het Engels hebben vertaald; zij had het voor Ira Cohen
op een doorslaggevend moment ten gehore gebracht:
PAUL VAN OSTAIJEN: GEDICHT
Zo ook gaat de geliefde
Mitri
Karamasoff
dood
Ons op de schouders
valt nu laag en schuin de schaduw
des
Iwan
Om het lijden dankbaar worden
en schijnbaar blijde
het scherpe vechten van spin en bij
verbeiden
Soms reeds is schoon mijn
hand gesloten
alsof er geen verlangen
over
mijn vingers
lag
Het is een verre weg
naar de passieloze berg
van
het blote schouwen
Logos
Tao
Nagelaten gedichten, pagina 467 in Paul van Ostaijen Verzamelde gedichten - tekstverzorging en verantwoording Gerrit Borgers, 1996 Uitgeverij Prometheus/Bert Bakker, Amsterdam.
Een 60 pagina's tellend
veelkleurig boekje bevat de programma's van het Weerwoord-festival,
dat van 25 t/m 31 januari wordt gehouden in de Leidsepleintheaters: Stadsschouwburg
Amsterdam, Theater Bellevue, Melkweg, Paradiso en de Balie. 100 schrijvers,
5 locaties, 7 dagen.
Het colofon onthult geen enkele auteursnaam; wel worden de subsidienten genoemd:
het Amsterdams Fonds voor de Kunst, het VSB Fonds, het Nederlands Literair Productie-en
Vertalingenfonds en het LIRA fonds. In samenwerking met Het PAROOL, Vrij Nederland,
HUMO en VSB Poëzieprijs. Met de gewaardeerde medewerking van de betrokken
auteurs, gezelschappen, uitgeverijen en boekhandels. Actuele informatie www.leidsepleintheaters.nl
of www.weerwoordfestival.nl.
Wel worden in het colofon vermeld de namen van de artistieke directeur, producent,
redactie (programmeurs v.d.Leidsepleintheaters), publiciteit, beeldmateriaal,
tekening, grafisch ontwerp en druk - dit boekje is een uitgave van de Leidsepleintheaters
(SSLT), Weteringschans 6-8, 1017 SG Amsterdam.
Onbekend blijft - voor mij althans - de auteur van de drie teksten op pagina
4, die ik zonder commentaar (maar dat kost moeite!) voor mijn bezoekers kopieer:
"DE STADSDICHTER VAN AMSTERDAM
+ De Stadsdichter moet geen tafelspringer of gevelbestormer zijn - tenzij hij/zij
dat heel graag wil. De stadsdichter hoeft niet te declameren of te performen
of op te draven bij wissewasjes of andere dijkbreuken - tenzij hij/zij dat graag
doet. De Stadsdichter kan wandelaar of draver zijn - zichtbaar of onzichtbaar.
De Stadsdichter hoeft niet eenzaam of allenig te opereren - wij (van het secretariaat
van de Stadsdichter) staan klaar met koffie of wijn en redactionele vaardigheden
en met goede raad en daadkracht i.v.m. het publiceren en laten verschijnen van
de stadsgedichten zoals de Stadsdichter het zelf wil zien gebeuren. Van geveldoek
tot krantenstuk, van kattenbaknavulverpakking tot restaurantservet - het secretariaat
zal de wensen van verspreiding van de stadsgedichten zo goed als mogelijk uitvoeren
zoals de Stadsdichter ze wil zien verschijnen en verdwijnen.
Wij van het secretariaat bewaken het literair cachet des dichterschaps .Er zal
geen bemoeienis zijn van dorpspolitici, prinsen of andere schreeuwlelijk volk
tenzij over ons lijk of tenzij de Stadsdichter het zelf wil.
+ Tijdens het Gedichtenbal wordt de nieuwe Stadsdichter van Amsterdam geïnstalleerd.
Zij/hij zal gedurende één jaar Stadsdichter zijn voor alle Amsterdammers.
De Leidsepleintheaters zullen voor de komende vier jaar de thuisbasis zijn voor
de Stadsdichter en zorg dragen voor de optredens en publicaties. De Stadsdichter
van Amsterdam is een initiatief van Stadsdeel Centrum met de steun van het Parool.
+ Verzoeken om opdrachten voor en verschijningen van de Stadsdichter kunt u
richten aan: Het Secretariaat van de Stadsdichter, p/a Stichting Leidsepleintheaters,
Weteringschanas 6-8, 1017 SG Amsterdam, stadsdichter@leidsepleintheaters.nl."
Op pagina 53 van dit geschrift
wordt het programma van dit Amsterdamse Gedichtenbal geopenbaard, dat
zich woensdag 30 januari in Paradiso afspeelt aan de vooravond van de jaarlijkse,
landelijk gevierde Gedichtendag 2008, georganiseerd en geïnspireerd
door Poetry International.
In het voorprogramma (19.00) stellen Adriaan Jaeggi (Amsterdam) en Bart Moeyaert
(Antwerpen) hun dichtbundels [voor], waarin hun werk als stadsdichter werd gebundeld.
Gerrit Komrij treedt op als ervaringsdeskundige over het schrijven van stadsgedichten
en gelegenheidsgedichten.
"De gastheer van het Gedichtenbal (vanaf 20.15) is Marcel Verreck, vooral
bekend als cabaretier en columnist. Hij stort zich met toewijding op de nederlandstalige
poëzie, zijn eerste liefde.
In het gezelschap van meer dan honderd dichters bent ook u uitgenodigd op de
vooravond van Gedichtendag. De nominaties van de VSB-poëzieprijs, nog steeds
de grootste prijs voor dichters, worden bekendgemaakt en ook de officiële
aanstelling van de tweede Stadsdichter van Amsterdam en zijn/haar eerste optreden
vindt deze avond plaats. Pas aan het eind gaat de dansvloer open, want... Dichters
dansen niet! Voor het feest verplaatsen wij ons naar de Balie."
De zich noemende stadsdichter
van Amsterdam (Centrum, uiteraard) heeft mij onlangs in Het Parool
het recht ontzegd te zijn wie ik ben: "Kijk naar Simon Vinkenoog, immer
actief als poëziepias op literaire festivals, terwijl zijn rol als dichter
allang is uitgespeeld." 13 december 2007.
Henk Spaan reageerde hierop in Het Parool van de 17e, De stadsdichter
recenseert: "Naar ik begreep moesten Wolkers, Fens, Vinkenoog en Campert
worden gehekeld omdat ze dood of oud waren." Hij noemde het stuk m.i. zeer
terecht "kwaadaardig, rancuneus en marketingtechnisch funest."
Lach dan, Paljas - wie het
laatst lacht. Wiens/wier warme bedje wordt hier in een achterkamertje gespreid?
Hoe heeft die verkiezing tot stadsdichter plaatsgevonden? Waren er gegadigden,
kandidaten, genomineerden, een jury, een commissie? Heeft Rini Scheffers van
Stadsdeel Centrum, postbus 202, 1000 AE Amsterdam, zich laten overbluffen? Tussen,
in of achter de coulissen? Er zal heel wat 'plaats vinden', er heeft al heel
wat plaats gevonden. Wat is er niet gekonkelefoesd? Welke echte dichter wil
zich, tenzij tenzij tenzij schikken naar een Secretariaat? Of is dit een kolderiek
tekstje bedoeld om ergernis op te wekken en welke "dichter" trapt
hierin? Welke dichter laat zich deze devaluatie aanleunen?
Wel, dit is mijn WeerWoord. Bij mij komt al jaren het schuim niet meer op de
lippen, wissewasjes te over, en heel wat meer belangrijke, maar als je ziet
hoe mensen, would-be carrieristen zich ellebogend een weg omhoog banen, gruwt
het je.
Grootste misvatting en testimonium paupertatis: Dichters dansen niet .Haha!!!
Heerlijk opgewekt komt Edith binnen met de boodschappen; ik sluit dit verhaal
even opgewekt af - er moest me dit even van de lever! Simon Vinkenoog, derwisj,
hekkensluiter.
Mawlawi Whirling Dervishes
Uit The Eye of the Heart, An Introduction to Sufism and the Major Tariqats
of Anatolia and the Balkans
door Yasar Nuri Öztürk, Redhouse Press, Istanbul 1995, ISBN 975-413-024-8
Zondag 13 januari 2008
"Tegen het einde
van de jaren vijftig was de Nederlandse politiek weer vastgelopen. De Nederlandse
regering was opnieuw met Indonesië in conflict, nu over de toekomst van
Westelijk Nieuw-Guinea waar wij de Papoea's de democratie wilden brengen.
Op De Kring vergaderden een aantal boze jongeren die wilden laten weten dat
ze dit niet langer pikten. Jan Vrijman en ik schreven een manifest tegen alle
politieke partijen en verzamelden handtekeningen. Hartelijke bijval, herinner
ik me, kregen we van Boebi Brugsma, Rijk de Gooyer, Simon Vinkenoog en W.F.Hermans.
Toen we er tachtig bij elkaar hadden, vonden we dat het ogenblik van publicatie
was aangebroken. In sommige kranten werd van amateurs en losgeslagen jongeren
gerept. Daarmee was deze interventie afgelopen."
H.J.A.Hofland: De
tranen van W.F.Hermans. In Torpedo 3, december 2007, blz. 19.
Het desbetreffende manifest, de open brief aan de politiek, gedateerd 5 maart
1959, is op mijn verzoek onlangs door Robbie Vlasman geplaatst op www.simonvinkenoog.nl
bij het hoofdstuk Geschiedenis, een van de vele laden van mijn Memory
Theatre, dat zich voortdurend uitbreidt. Vooral het vaudeville-theater
van Ich Hic Chi biedt vele januskoppen, voor- en achteruitkijkende
tegelijkertijd, en binnenstebuiten, zo je wilt. Life is a carnival;
Bob Dylan is de man die het vaakst het beste zeggen kan. Zoveel verschillende
stemmen, uit 1 keel. Iedere keel zijn eigen profeet. Misschien vergist HJAH
zich; de aan de pers gezonden versie bevatte 33 namen. Zie voor man en paard
aldaar (alhier) dus.
Quote: "Wat de ondertekenaars betreft: alle belangstelling die zij de
politieke partijen onthouden, richten zij op hun tijd en op hun werkelijkheid."
Het was een zeer beschaafd,
onderling converserend, elkaar begroetend en feliciterend, ongetwijfeld shoptalkend,
ruimschoots van drank en lopend buffet voorzien opgewekt gezelschap, dat in
de feestzaal van Odeon de Nieuwjaarsbijeenkomst van de uitgeverijen Querido,
Nijgh & van Ditmar en Athenaeum vierde.
Afgelopen vrijdag dus - gisteren kersvers overgeslagen: nieuws kan wachten.
Leven eeuwenoud.
Voor mij is dit soort bijeenkomsten altijd een feest der herkenning; ik wacht
wie er op mij komt afgestiefeld, en anders herken ik, langs de tafels aan
de zijkanten van de zaal lopende, en er nogmaals op gewezen, dat zich daar
Tine van Buul bevindt. Met graagte begroet ik haar; ja -lieve ogen.
Zij is 90 jaar; zij herkent mij als de jongste bediende bij Querido, waar
zij mevrouw Alice v. Eugen-van Nahuys opvolgde. Aan de haar vergezellende
vriendin over mij een herinnering: wat hij had opgeborgen wist hij terug te
vinden...
Aan de tafel waar wij zelf kwamen te zitten streek Eli Asser (85) neer, later
voegde zich zijn vriendin Marja bij ons; in 1957 - nauwelijks in Amsterdam
weergekeerd na 8 jaar Parijs vroeg de Haagse Post mij hem
te interviewen, hetgeen geschiedde. Wij weten niet meer, waarover ons gesprek
toen ging - zo gaat het. Altijd in het diepe gegooid, soms zelf gesprongen.
Je durft de term vrije val te hanteren, of niet. Nu even niet. Recupereren.
"Ik hoor dat je Verzamelde Gedichten bij Nijgh & Van Ditmar gaan
verschijnen."Ja, A.F.Th.
Redenen genoeg voor 1, 2 of meer feestjes. Bij terugkeer vierden wij er een
ter plekke, Edith en ik. Ieder een kwart grammetje mescaline, ons ooit welwillend
verstrekt door JvE te A: Hartelijk Dank!
Tantra Solidaridad! Een Juichkreet van jewelste, die langzaam wegebt,
verinnigd tot constante binnenpret. Het leven een erogene zone; hoe heerlijk
aards je daar samen in thuis te kunnen voelen.
Naar Odeon, even het epicentrum van de Amsterdamse grachtengordel, vergezelde ons Joep Bremmers, die in Vlissingen zijn eigen nieuwjaarswens de wereld instuurde, privately printed to celebrate the start of the year 2008, te weten een lieflijk uitgaafje van 52 pagina's, 13 x 21 cm, in 25 exemplaren gedrukt. Ik kreeg er vijf; in mijn gedachten wordt er al om gevochten, Edith en ik houden er ieder 1.
Joep is ook degeen die
mijn Verzamelde Gedichten bezorgt - al wat daarbij komt kijken; in de vijf
jaar dat wij hem kennen heeft hij zich intens bezig gehouden met deze verstandhouding;
onder meer het uitstapje dat Allen & ik met onze aanhang naar Charleville
maakten om aan een bijeenkomst over Arthur Rimbaud deel te nemen: Zelf heb
ik daar nauwelijks over geschreven; Joep heeft dit, een en ander, en heel
wat meer weten te documenteren dankzij duiken in nimmer geopende notities
van Ginsberg in de Stanford University Library. Etc. Zijn eigen verhaal, tzt!
Joep fungeert als mijn literair agent; te bereiken jbremmers@zeelandnet.nl
SPEED KILLS. Het sigma-bestuur
liet de gemeente Amsterdam in 1967 weten dat er een probleem op komst is.
Het probleem is de wereld niet uit. Er is een toenemend gebruik van allerlei
middelen, kalmerende, opbeurende, afrodisiakale, depressie-bestrijdende, downers,
uppers, legaal en illegaal, viagra, prozac, ritaline (notabene amfetamine;
als zodanig op Ibiza 1962 bij elke apotheek verkrijgbaar) - lijm en spiritus
in arme landen, en cocaine tot in 'de hoogste kringen'. Er zijn de recreatieve
drugs, door allerlei creatieve scheikundigen de wereld in gestuurd; de zoektocht
naar soma is een eeuwenoude en laat zich door geen autoriteit van
buitenaf tegenhouden. Er zijn de rituelen van oude natuurvolken; het respectvol
gebruik ervan wordt door sjamanen uit die landen over de gehele wereld - ook
in Nederland - onderwezen. Plant Knowledge. Plant Liberation. En... er zijn
de psychonauten, die zich psychedelici of entheogenen-gebruikers noemen.
"I can hear the grass grow."
"And the poor grass shall plot and plan/ what it will do when it is man."
Op Nederland 2 waren in het programma Buitenhof vanmiddag twee politici
en een verslavingsdeskundige aan het woord over de komende kamerdebatten over
het drugsbeleid.. De keuze is tussen preventie en voorzorg of repressie (t.w.
regressie). De Rotterdamse dr Czyzewski pleitte voor schoolpoliklinieken.
Daar ben ik helemaal voor. Je kunt het kinderen niet vroeg genoeg zeggen in
alle talen en dialecten: SPEED KILLS!
Maar dat doen alhocol en tabak ook. Ja, en ook het leven leidt tot de dood.
"You can't get out of here alive!' wist ook Jim Morrison.
In maart in Wenen niet alleen de bijeenkomst van de Verenigde Naties over
verandering in het drugsbeleid - andere landen nemen de nederlandse aanpak
over; don't forget! - en de War on Drugs zou beeindigd kunnen worden.
Ook The Spirit of Basel roert zich: van 21 tot 24 maart aanstaande
in het Congress Center van die aloude Zwitserse stad het World Psychedelic
Forum, met als onderwerp Consciousness Change A Challenge of the
21st Century. Alle info:www.psychedelic.info.
Organisator is de Gaia Media Foundation, 'a non-profit organization dedicated
to promoting, spreading and networking the knowledge about human consciousness
and its altered and expanded states.'
POB 350, CH 4003 Basel -
www.gaiamedia.org . E-mail: board@gaiamedia.org.
Ik kom nog te grasduinen in die 40 pagina's tellende aankondigingsbrochure
- 78 sprekers-lecturers - ieder met een foto!; aan de eerdere bijeenkomst
in januari 2006 heb ik niets dan de beste herinneringen - ik wens de organisatie
veel succes en kan ieder waarlijk belangstellende aanraden er een kijkje te
wagen! The free spirit of Basel! Als toerist heb je dan nog het graf
van Erasmus, het museum van Tinguely en de Rijn-rivier.
Ik laat het hier weer bij, groet u en dank u voor uw altijd weer welkome levenstekens.
We zijn een gek volkje, ik ben blij met iedereen! Simon Vinkenoog, omnivoor.
Vrijdag 11 januari 2008
Trust your vision
make it whole
hold it like the Navaho
his solemn desert oracle
in quest of shaman passage
gaining his healing chant
guiding him through life
Hold the vision
constantly rising
it is the way nature works
through you
it is the only self
an everchanging underdream
a vision (if you see it)
up to you
to make real
Act on your vision
and pray that you are blessed.
***
'Het is tijd voor
toekomstvisies' kopt de Volkskrant vanochtend boven een artikel
van Joop Hazenberg e.a. (Farid Tabarki, Michelle van der Burg, Johan Pieter
Verwey en Ido Verhagen): "Nederland lijdt aan een chronisch tekort aan
ideeën. De generatie 20/30 gaat daar iets aan doen."
Het artikel begint met de vermelding: "Er is al jaren iets vreemds aan
de hand in Nederland. Er wordt niet meer over de toekomst nagedacht. Politieke
partijen en maatschappelijke organisaties hebben hun dynamiek verloren. Dat
is zorgelijk. In deze tijd van verandering is er dringend behoefte aan nieuw,
aan vernieuwend denken.Vandaar dat vandaag de onafhankelijke denktank Prospect
het licht ziet. Wij willen een plek creëren waar denkkracht en creativiteit
samenkomen en ideeën levensvatbaar worden. Een optimistische blik naar
de toekomst."
En: "De generatie 20/30 is de hoogst opgeleide bevolkingsgroep ooit en
is veelal opgegroeid in stedelijke dynamische omgevingen. De jonkies onder
ons zijn digital natives. Grenzen zijn voor ons virtueel, we lachen
om verticale machtsstructuren en het idee van een vaste baan voor veertig
jaar."
En: "We gaan vandaag aan de slag, formuleren visie en activeren jongeren.
Nederland wordt weer een land waarin we oud willen worden. Toonaangevend,
en dynamisch."
'Without vision the
people perish' een Bijbels gezegde, vaak genoeg door romantische dichters
en andere medelevenden herhaald. Mijn goede wensen voor Prospect heb ik hierboven
vervat in een traditionele healing chant van de Navaho-indianen;
tevens een aansporing voor doelmatig gebruik in 2008.
Zie ook: denktankprospect.nl.
Het proefondervindelijke dichten. Bezieling, met grote gevaren: vindingrijkheid, vingervlugheid, hiphophumbug, rapscat en rijmdwang. Maniertjes, toontjes, dronken ronken - dit is een zijsprong en ik wil het hierbij laten, voor vandaag. Vanmiddag nieuwjaarsreceptie bij Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, waar wij met Joep Bremmers heen gaan. Die stoep aan de Singel weer te betreden waar ik van 1946 tot 1948 jongste bediende bij Querido was. Interessante! Gegroet, Simon Vinkenoog, Amsterdam Native.
Donderdag 10 januari 2008
Schoenmaker, hou je
bij de leest! Niks daarvan; het bewustzijn is interdisciplinair - vindt
zich een weg tussen konijn en Boeddha. Volkskrant-lezers volgen dit;
ik weid niet meer uit over allerlei misvattingen, noch schrijf ik ingezonden
brieven - reacties op wat ik hoor of lees worden meestal binnensmonds geuit
tegen een aanwezige, of naderhand te pas komend in een lezing, of waar dan
ook het geheugen de situatie of aangelegenheid voor mij bewaard heeft.
Kortom, die leest. Daar past een poëtisch schoentje omheen, Assepoester's
muiltje of de zevenmijlslaarzen van Klein Duimpje en de Wijze Kater, of een
avant-garde laars van Jan Jansen, of een Versace, of zelfs de 'bataphysica-
op welke leest dan ook ooit geschoeid.
Mijn leest is de Nederlandse taal; hoe heerlijk in een goede vertaling te
kunnen lezen wat Paul Valéry ons laat weten in zijn befaamde essays
over de dichtkunst. Met hoeveel vreugde herlas ik de Opmerkingen over
poëzie in Wat af is, is niet gemaakt, vertaald door Piet
Meeuse en met een nawoord van S.Dresden (over wie ik zo veel te weten kom
in het boek, dat ik dezer dagen lees over Jaap en Ischa Meijer), een Bezige
Bij-uitgave uit 1987.
"De inspiratie komt
de lezer toe, zij is voor hem bestemd, zoals het de dichter toekomt hem eraan
te laten denken, erin te laten geloven en te doen wat nodig is om een werkstuk
dat te volmaakt of te ontroerend is om uit de onzekere handen van een mens
te komen aan de goden toe te kunnen schrijven. Het eigenlijke doel van de
kunst en het principe van haar kunstgrepen is precies die indruk over te brengen
van een ideale toestand waarin de mens die haar zou bereiken in staat zou
zijn spontaan, zonder moeite, zonder zwakheid, een schitterende en wonderbaarlijk
geordende uitdrukking van zijn aard en van onze lotsbestemmingen voort te
brengen."
Uit een lezing, gehouden door Paul Valéry aan de Université
des Annales op 2 december 1927; gepubliceerd in Conferencia,
november 1928.
In de vroege herfst van
1948 las de tekenaar Lucebert (Lubertus Swaanswijk, 1924-1994) voor het eerst
in kleine kring uit eigen gedichten voor; vijf jaar later schreef Gerrit Kouwenaar:
"U gelieve zich het volgende voor te stellen: op zekere avond, een aantal
jaren geleden, ontmoet u een schilder, een goed schilder die de naam Lucebert
voert, een goede schilder. En hij schrijft ook poëzie. Laat eens iets
horen? Een gewone herfstavond vol zoutkristallen. Lucebert, het is mooi, je
bent een dichter."
Peter Hofman: Lichtschikkend en zingend - de jonge Lucebert (Bezige
Bij, 2004), pagina 165.
De tekst vervolgt: "Kouwenaar herinnerde zich jaren later nog steeds
enkele regels van die avond. Omdat hij noch iemand anders het betreffende
gedicht later ooit nog ergens was tegengekomen, was zijn verrassing groot
toen hij in 1998 geconfronteerd werd met de oudste versie ervan. Het is bewaard
gebleven als typoscript, met als titel beek en als ondertitel hinc
illae lacrymae."
Een voetnoot vermeldt dat Hofman op 15 april 1998 een kopie van het gedicht
zoals het in notitieboekje 'schrift 8' staat aan Kouwenaar zond; de volgende
voetnoot meldt:" (Al die tranen), een citaat van Terentius, dat is te
vinden in de lijst van gevleugelde woorden achter in 'Van Dale Groot Woordenboek
der Nederlandse Taal'; Lucebert maakte graag gebruik van dit woordenboek."
Kortom, twaalf regels Lucebert 1948 die - prime time please -
"om alle
deernis geef ik lachen geef mij mijn geest
geen mededogen "Luceberts persoonlijkheid en dichterlijk talent overrompelden zijn nieuwe vrienden. Daarbij zagen zij hem in korte tijd steeds sterker doorbreken naar het proefondervindelijke dichten, van 'poëzie als uitdrukkingsmiddel' naar 'poëzie als werkzaamheid van de geest', in de woorden van de Franse dadaïst Tristan Tzara." Frappez, frappez
toujours! (wordt vervolgd). Lucebert,
voorlezend op de opening van een Appel-tentoonstelling, Amsterdam, 1949. |
Woensdag 9 januari 2008
"Slechts wanneer
ge ontwaakt in de waarlijke betekenis [God verwerkelijking], zult ge ontdekken
dat gij alleen [God] bestaat en dat al het andere niets is. Slechts na kringlopen
en kringlopen van tijd kan men zijn eigen bewuste goddelijke staat bereiken
en ontdekken dat het eigen oneindige bewustzijn eeuwig vrij is van alle illusie
van dualiteit. De gehele schepping is een spel van gedachten: het resultaat
van de geest. Het is uw eigen geest die u bindt en het is ook de geest die
het middel tot uw vrijheid is. Gij zijt eeuwig vrij. Gij zijt in het geheel
niet gebonden."
Meher Baba: Listen, Humanity, Dodd, Mead & Company, New York
1957
Ultieme science-fiction. De levensadem.
Wensen en verwensingen. Vloeken en vervloekingen. Inhakend op de actualiteit,
die gisteren Kersvers vulde: de uitslag bij de democratische voorverkiezingen
eindigde in het voordeel van Hillary Clinton 39% tegen 36 % voor onze favoriet
Barack Obama, n'en déplaise Bert Wagendorp en Philippe Remarque
in de Volkskrant vanochtend, eveneens opgewekt door Obama's Poëzietaal
('breekt apathie kiezers').
Nu wachten op Super Tuesday, 5 februari: uitstel van executie? Voor wie?
De democratie?
Laat ik mij, in deze kringloop der kringlopen, temidden van de meest massale
Be-In van alle voorbije en afgelopen tijdperken, op de drempel
van Bedingd & Onbedingd, mogen vermeien bij Walt Whitman's Thoughts,
zo'n 150 jaar geleden geschreven:
Of public opinion,
Of a calm and cool fiat sooner or later, (how impassive! how certain and
final!)
Of the President with pale face asking secretly to himself, What will
the people say at last?
Of the frivolous Judge - of the corrupt Congressman, Governor, Mayor
- of such as these standing helpless and exposed,
Of the mumbling and screaming priest, (soon, soon deserted,)
Of the lessening year by year of venerableness, and of the dicta of officers,
statutes, pulpits, schools,
Of the rising forever taller and stronger and broader of the intuitions
of men and women, and of Self-esteem and Personality;
Of the true New World - of the Democracies resplendent en-masse,
Of the conformity of politics, armies, navies, to them,
Of the shining sun by them - of the inherent light, greater than the rest,
Of the envelopment of all by them, and the effusion of all from them.|
Een huis vol mededelingen, e-mailverkeer, manuscripten, toekomst en verleden:
na Westerbork, Bergen-Belsen en de Dodentrein ben ik lezend terug kort na
de bevrijding in 1945, met Jaap, Liesje en Ischa Meijer in de Van Hallstraat
in Amsterdam-West, waar Ischa denkt een konijn in het binnentuintje te zien
als een rat langsrent, ik zal u het intens beschreven leed besparen; niet
voor niets staat er op de Hollandsche Schouwburg in de Plantagebuurt:
Geen voorstelling van te maken. Het is een machtige aanrader, die dubbelbiografie
van Evelien Gans.
Niets te winnen, niets te verliezen.
Met graagte wijs ik op nieuwe psychedelische activiteiten, aan te treffen
op www.stichtingopen.nl
- onder meer een lezing aan de UvA in de Roeterstraat15, gebouw A kamer
B, 28 januari l5-17u, LSD & MDMA as therapeutic tools, door
Valerie Mojeikov, namens MAPS. En al eerder wees ik op het Zwitserse www.gaiamedia.org,
dat ons twee jaar geleden in Bazel verwelkomde bij de 100e verjaardag van
Zijne Hoogheid Albert Hofmann.|
Wij treden in de voetsporen van zovelen voor ons: ontegenzeggelijk zeker
weten.
Dankbaarheid verschuldigd. Hoop doet ook hen leven. Levende groeten van
Simon Vinkenoog.
Dinsdag
8 januari 2008
"Niet iedere verandering is een verbetering,
zoals de duif zei toen zij uit het nest raakte
en in het pasteitje terecht kwam."
Charles Haddon Spurgeon (1834-1892),
voorman van het nonconformisme.
The Day of the Guiding
Light is volgens Gary Goldschneider (Kersvers-bezoekers bekend van de
motto's boven de Kersvers-notities in 2006 en 2007) de vierde augustus; de
dag waarop in 1941 Barack Hussein Obama in Honolulu geboren wordt, als zoon
van een zwarte Keniaanse vader en een blanke Amerikaanse moeder, die een deel
van zijn jeugdjaren doorbracht in Indonesië en Kenya, afgestudeerd politicoloog
aan de Columbia University en jurist van de Harvard Law School, sinds 1997
senator van de staat Illinois, getrouwd, twee dochters, christen.
Wereldburger in aanleg dus, op dit moment hoopvol presidentskandidaat - verkiezingen
november 2008 - namens de Democratische Partij, die het in voorverkiezingen
moet opnemen tegen enkele anderen, die hetzelfde hoge ambt (en de daarbij
behorende macht en invloed) ambiëren, onder wie de echtgenote van de
voormalige Democratische President Bill Clinton.
Na de eerste voorverkiezingen in Iowa, waar Obama weer eens afdoende bewees
dat peilingen op niets dan natte vinger-werk berusten, door op de eerste plaats
te belanden en daarmee Mrs Hillary Rodham Clinton naar de derde plaats degradeerde,
vonden vandaag voorverkiezingen in de staat New Hamshire plaats, die maybe
maybe beslissend zijn voor het verdere verloop van de verkiezingen, die uiteraard
ook buiten de V.S. van Amerika nauwgezet worden gadegeslagen, in de hoop of
verwachting dat een nieuwe en frisse wind in Washington's Witte Huis een einde
kan maken aan de bijna uitzichtsloze situatie in het Midden-Oosten, mede ontstaan
door het huidige Republikeinse haviken&gierenteam dat in Amerika aan de
macht is.
Het t.v.-programma Een Vandaag vergezelde deze cruciale dag de in
New Hampshire woonachtige Nederlandse Lily de Hollander (what's in a name?)
, die 18 januari aanstaande tot Amerikaanse wordt genaturaliseerd, naar een
Obama-bijeenkomst. Een jongeman in de menigte hield een bord omhoog: Change
We Can Believe In.
Op het moment dat ik deze notities maak, nu dus rond half acht Nederlandse
tijd - hé, de wereld draait door! - is een uitslag
nog niet bekend, maar de drie kranten die ik lees, pakten vandaag lekker uit.
De Volkskrant kopt boven een reportage van Philippe Remarque uit Hampton
(New Hampshire) op de voorpagina Hilary is de ideale kandidaat, maar Obama
is opwindend, op pagina 5 vervolgend 'Hilary kreeg me nooit aan het
huilen.'
Op pagina 5 ook een interview Samen met Barack Obama naar het Witte Huis,
te weten Ivo Daalder, de 47-jarige adviseur van Obama, die al eerder ervaringen
heeft met het Witte Huis. Op dit moment werkzaam bij de onafhankelijke denktank,
het Brookings Institution, werd Daalder in 1994, toen hoogleraar internationale
betrekkingen aan de Universiteit van Maryland, Amerikaans staatsburger om
lid te kunnen worden van de Counil on Foreign Relations. Het interview
staat vandaag uitgebreid op
www.volkskrantbanen.nl.
NRC Handelsblad opent met een 5-koloms kleurenfoto op de voorpagina,
van een tiental coffeeshopbezoeksters (ik onderscheid 12 man), luisterend
naar Senator Hillary. Boven de foto:Voorverkiezingen VS : New Hampshire
kiest, echtpaar Clintin heeft glans verloren.
"Clinton wankelt door 'nieuwe Lincoln'" betitelt correspondent
Tom Meeus zijn campagneverslag uit Salem en noteert: "Met zijn kritiek
op de gepolariseerde politieke cultuur van Washington is Barack Obama erin
geslaagd de Clintons op één lijn te stellen met de Bushes. De
families vertegenwoordigen in zijn redenering een cynische generatie die liever
angst verspreidt dan hoop."
Ook hier twee websites: Hilary Clintons emotionele moment (zij pinkte 1 traan
weg) is te zien op nrc.nl/wereld,
en Tom-Jan Meeus' blog over de campagne is aan te treffen op nrc.nl/race08.
Voor Het Parool rapporteert Frank Hendrickx, die er op wijst dat
met alle vergelijkingen tussen Obama &Lincoln, John F.& Robert Kennedy
& Martin Luther King ook de vrees voor een politieke moord naar de oppervlakte
komt."Obama wordt zwaar bewaakt. Leden van de geheime dienst vergezellen
hem bij elke stap die hij zet, maar niemand kan zijn veiligheid garanderen.
Geen enkele bezoeker bij evenementen wordt gefouilleerd. Iedereen kan de senator
een hand geven."
Obama wordt geciteerd: "Ik weet hoe moeilijk dit zal worden. Jullie weten
hoe moeilijk dit gaat worden. Hoop is geen blind optimisme. Maar ik weet ook
dat alles van waarde in dit land is bereikt omdat mensen uit de schaduw stapten
om iets te veranderen. Zo hebben we de Tweede Wereldoorlog gewonnen, zo hebben
we de grote recessie overwonnen, zo hebben we rassenscheiding overwonnen.
Dit is onze tijd, dit is ons moment. We gaan dit land veranderen, de wereld
veranderen."
Ook in Het Parool wisselen Dick Hofland en Laurens Kok van gedachten
over Obama met de Haagde boekhandelaar Leon van der Hulst, Kay van der Linde,
spindokter van Rita Verdonk, James F. Kennedy (geen familie), hoogleraar moderne
geschiedenis aan de UvA en Amerika-specialist Maarten van Rossum. "Obama
is authentiek, menen de deskundigen. Met zijn overrompelende en vaak ontroerende
presentatie heeft hij in een mum van tijd de harten van velen gewonnen, ook
in Nederland. Of het gespeeld is of echt, doet er niet toe. Van der Linde:
'Het belangrijkste is dat hij zichzelf goed verkoopt.'"
Voor Netwerk was
David Hammelburg op stap. Integriteit. We can make this country better. www.barack.com.
Op CNN is om 22u New Hampshire Voting Underway. Fired up? Ready to
go! Change we believe in! Om 01.00 uur meer.
NOVA bracht zojuist Willem Lustig in stelling, die ons de filosoof-koning
Bill Clinton toont. Hillary, nog niet murw met $ 50 miljoen in kas, wacht
op de 5e februari als het er waarlijk om gaat in grote staten als New York,
Pennsylvania en Californië. Men verwacht een negatieve campagne van haar
kant, om het tsunami-enthousiasme voor Obama door te prikken. Iron my shirt!
Ik word weggeleid.
Meer te doen dan dit, fragment na fragment ingevuld. Wie met deze tekst wakker
wordt, weet meer dan ik. Gegroet, Simon Vinkenoog, wild card.
Maandag 7 januari 2008
"In de zomer van
1941 had zich een door de nazi's opgelegde, en door de Nederlandse secretarissen-generaal,
gemeente- en schoolbesturen vlot uitgevoerde 'scheidingsoperatie' voltrokken:
de joodse kinderen dienden van de niet-joodse gescheiden te worden. Vanaf
het nieuwe schooljaar bezochten zij aparte scholen. In Amsterdam moesten daarvoor
op dertig scholen de kinderen verhuizen: joodse en niet-joodse kinderen zagen
elkaar na de zomervakantie niet meer terug."
Evelien Gans: Jaap en Ischa Meijer - Een joodse geschiedenis 1912-1956,
2008. Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam, ISBN 978 90 351 3038 8, 709 blz, €
39, (Pagina 172).
Zo kon ik in de tweede klas van de 4-jarige MULO niet meer in de Van Ostadeschool
terecht; blijkbaar zo uitgedund, dat ik de rest van mijn MULO-schooljaren
doorbracht in de Amstelschool aan de Stadstimmertuin.
In dezelfde straat, hier achter de binnentuinen van de Sarphatistraat, werd
ook het openbare joodse lyceum gevestigd, waar de pas op Isaac da Costa's
weg naar het Christendom gepromoveerde historicus Jaap Meijer
(de laatste joodse promovendus in Amsterdam tijdens de bezettingsjaren) geschiedenisleraar
werd, waardoor hij een Sperre verwierf, die hem - voorlopig - zou vrijwaren
van deportatie.
"Met het oog op een zo geruisloos mogelijk verloop van hun Endlösungspolitik
hadden de Duitsers naar het verdeel-en-heerssysteem van de vrijstellingen
gegrepen: Sperren dan wel Rückstellungen genoemd. Ze wisten
de Joodse Raad tot medewerking over te halen door te zeggen dat bepaalde categorieën
joden van deportatie zouden worden vrijgesteld. Om te beginnen de medewerkers
van de Raad zelf, maar daarnaast onder meer groepen joden die werkzaam waren
in branches die door de Duitsers als hoogst belangrijk voor hun eigen doelstellingen
waren gekwalificeerd, zoals 'de diamant' of bepaalde afdelingen van de confectie
en metaalbewerking.
De Joodse Raad creëerde daarop zoveel mogelijk taken en afdelingen die
als onmisbaar voor het functioneren van de joodse gemeenschap konden worden
aangemerkt. 'Als het schip zinkt, vlucht men in de boten.' Met dit beeld karakteriseerde
Presser het mechanisme waarmee veel joden, in paniek en doodsangst, een plek
probeerden te verwerven bij de Joodse Raad zelf, of bij een van de instellingen
die onder de paraplu van de Raad vielen, zoals zieken- en bejaardenhuizen,
maatschappelijk werk en onderwijsinstellingen. Jonge, relatief onervaren docenten
als Meijer, en ook Sem Dresden, konden dus opgelucht adem halen, maar moesten
zich ook op alle fronten zien te bewijzen."(pagina 174).
Van uitstel kwam geen afstel; nog even was er sprake van een culturele opbloei
op de rand van de afgrond, die binnen de joodse gemeenschap tot stand kwam
met de toenemende repressie; Jaap Meijer en zijn vrouw Liesje kregen op 14
februari 1943 een zoon: Israël Chajjiem, Israël leeft (de
gotspe!) 'en we noemen hem Ischa.', maar bij de grote razzia op de zonnige
zondag 20 juni 1943, waarbij 5550 Amsterdamse joden, voornamelijk in Oud-Zuid
van huis werden gehaald, werden ook zij naar Westerbork, verzamelplek voor
verdere deportatie, gevoerd. Van daaruit vertrokken - na het platzen
van de zogenaamde Palestina-lijsten - tussen januari en februari 1944 zeven
transporten met 3751 joden naar het Sternlager van Bergen-Belsen. 'Jaap, Liesje
en Ischa vertrokken met het derde transport op 15 februari 1944. Ischa was
toen een jaar en een dag oud.'Pagina 247.
Dit was een zevenmijlslaars.
Dit was een mijzelf verstrekte leesopdracht. Hoeveel pijn het me ook kost:
I just want to see and hear everything. Willen, nee moeten begrijpen.
Een magnifieke studie, oordeelde Elsbeth Etty in NRC Handelsblad
(7 dec.2007), die volgens haar een plaats verdient naast Pressers 'Ondergang'-
een boek dat ik overigens nooit heb gelezen/ nooit heb durven lezen (Laat
het verleden los!) - maar in dit geval liet het verleden mij niet los. Het
is, zolang ik leef, voor mij nog altijd onlosmakelijk verbonden met het NU.
Wie ik NU ben, heeft te maken met al dat wat TOEN gebeurde.
Ik ga over tot de orde van de dag, die mede behelst verder lezen in dit boek:
ik heb nog heel wat voor de boeg. Maar het MOET. O Lord, don't let me
be misunderstood... Simon Vinkenoog, vrijetijdsdichter.
E.A. Hilverdink, De Jodenbuurt van Amterdam, 1889
Schilderij, Amsterdams Historisch Museum
Zondag 6 januari 2008
ADAM DE EERSTE
U stuurde met het vlammend
zwaard
Uw hemelse gendarme
En joeg mij uit het paradijs,
Zonder enig recht of erbarmen.
'k Ga met mijn vrouw van
hier op pad
Naar andere landen op aarde;
Maar dat ik de vrucht der kennis at,
Verhelpt u niet met zwaarden.
Geen zwaard verhelpt dat
ik u zie
Als klein en te beklagen
Al doet u zich nog zo gewichtig voor
Met dood en donderslagen.
O God! hoe erbarmelijk
is toch dit
Consilium abeundi!
Dat is me een mooie Magnificus
Der aard, een Lumen Mundi!
Dat ik ooit de domeinen
van Eden mis,
Dat zal mij niet overkomen;
Dat was niet echt een paradijs,
Daar waren verboden bomen.
Volkomen vrijheid is mijn
eis!
En is die maar iets beperkter,
Dan wordt voor mij het paradijs
Meteen tot hel en kerker.
HEINRICH HEINE
Uit: Zeitgedichte (1839-1846)
Vertaling Marko Fondse †
Gevonden - dit gedicht
- aldaar: in een propvolle alfabetische waaiermap op ons bed in het tuinhuis
25, aangegeven als Eden van ons volkstuinpark in Amsterdam-Noord,
tussen het Vliegenbos en de Creatieve Bedrijfsparken aan het IJ: binnenkort
weer eens langs te gaan bij Hotel de Goudfazant, aan de Aambeeldstraat - slechts
éen waterwegje van ons verwijderd.
Wij brachten er een prettige & creatieve middag door (na Paul Scheffer,
Femke Halsema, die Wageningse professor en Désanne van Brederode in
Buitenhof gezien en gehoord te hebben). Wij stemmen op haar, de volgende keer,
nemen wij ons voor - hoewel wij zonder voornemens leven, de dag plukken, de
agenda al naar wat zich voordoet vullen, en Ach, wat heb ik er weer zin
in! roept Edith juist dit moment, terwijl ze aan tafel in haar tuin-encyclopedie
rondneust.
In het tuinhuis overwinteren de geraniums, canna, dahliaknollen en ons kamerpalmpje;
twee papavers hebben totnogtoe in stekbak en volle grond de winter overleefd
en vertonen nu al sterke jonge blaadjes; ziet ze - ze ziet zoveel meer dan
ik en wijst me op de opkomst van sneeuwklokjes en crocussen. Waar ik dus niet
mag stappen; ik ben nogal onverhoeds.
Bisschop Tutu, door Joop Luyendijk als Wintergast op t.v. gevraagd
naar de slechte kanten van zijn karakter, verwijst eerst naar zijn vrouw en
zegt dan: aardig gevonden te willen worden, en graag in de aandacht staan.
Laat ik dat nou herkennen!
Straks Adriaan van Dis, die evenals ik bijna door de oceaan in Durban werd
verzwolgen, toen hij er een frisse duik in wilde nemen.
Genoeg as- en dissociaties; de Wageningse professor gebruikte de term discontinuïten
- ik houd daarvan; ik ben er zelf 1! Lekker pijn geleden, looptraining, lichaamsbeweging,
boompje omgezaagd - laatste bommetje ontploft buiten. Ja, nog is het nieuwe
jaar nieuw, wees gegroet met ons allen.
"Jesus Christ, wat houd ik van tuinieren!" Exclamatie. "Wist
ik niet." Meer binnensmonds, die van Edith. Simultaangedachte; wachten
op de bevrijding van de winter. Leve de zonne-energie, opgeslagen via lichtcellen
en de grootste krachtcentrale ooit Hoog aan de Hemel! Simon Vinkenoog, paradijsbewoner.
Gustav Klimt Der Kuss, 1907/1908
Zaterdag 5 januari 2008
"De geest van deze
wereld is niet vrij van haar lichaam - en zolang als het lichaam vecht om
meer leven, zal de geest blijven vechten voor meer leven, meer geest. Er
is niet zoiets als strijd om de dood. Er is niets op deze planeet dan
een strijd om het leven. Elke fysieke of mentale beweging, elke golf van de
zee en elke gedachte of droom is een strijd om meer leven."
Kahlil Gibran, Brief aan Mary Haskell, 14 oktober 1914.
Het is onmogelijk de vrijdagse
en zaterdagse bijlagen van de drie kranten waarop ik geabonneerd ben te lezen,
voordat maandagmorgen de Volkskrant weer in de bus ligt. En ik heb wel wat
meer te doen dan alleen maar kranten lezen, zei het vlijtige baasje, opstaande
van zijn eerste scrabble-spelletje van de dag. Evenmin heb ik nauwelijks
zin om er hier op Kersvers iets, hoe interessant dan ook, uit te voorschijn
te halen, om er hier op in te gaan. Maar, komaan: hoe uiterst interessant:
"Schreeuwen tegen de leegte. Hoe actueel is het werk van Albert Camus,
bijna 40 jaar na zijn dood?"
Het betreft een informatief artikel van Bas Heijne in NRC Boeken
gisteren over Albert Camus (1913- 4.1.1960), wiens boek De pest (1947)
op zaterdagmiddag 19 januari onderwerp is bij de Leesclub Live op het Haagse
Winternachtenfestival, met als thema 'angst' en het motto 'Spookschip
de wereld'.
Toen Camus in 1957 de Nobelprijs voor literatuur kreeg, had de hardheid van
zijn eerste boeken volgens Heijne "snel plaatsgemaakt voor een volhardende
medemenselijkheid tegen de klippen op. In de bittere Franse polemieken van
de jaren na de Tweede Wereldoorlog stond hij - achteraf bezien - telkens aan
de goede kant. Verzet en opstandigheid moesten worden aangemoedigd, het was
het enige wat een mens tegen een onaangedane wereld in kon zetten, maar er
moest wel maat gehouden worden."
Dit komt ons nu vanzelfsprekend voor, klinkt ons bekend in de oren, maar Camus'
onafhankelijke houding maakte hem zeer omstreden, zowel bij uiterst links
als uiterst rechts in het zeer gepolitiseerde Frankrijk, waar de bevrijdingsoorlog
van Algerije vele bloedige slachtoffers zou maken.
"Niets zo slecht voor een schrijver als wanneer hij onomstreden is geworden",
noteert Heijne, die aantoont dat Camus altijd de meeste kritiek voor wist
te zijn - al wat hij dacht en schreef was uit eigen ervaring, en zijn romans
waren eerder mythen, waarbij hij als voorbeelden Dostojevski en Kafka noemde.
"Van de eerste leerde hij hoe je een verhaal kan terugvoeren tot essenties
- leven, dood, zelfmoord, moord, schuld, vergiffenis - van de ander hoe je
wat ongerijmd is het beste kunt laten zien in een volkomen realistische situatie.
Je moest, kortom, de gekte en de alledaagsheid bij elkaar brengen."
Na zijn dood bij een auto-ongeluk bleek uit zijn notitieboeken, later als
Carnets uitgegeven, dat Camus zijn werk in fases had ingedeeld en
in schema's vastgelegd: "Eerst zou hij de absurde mens beschrijven, die
almaar wanhopiger zijn vragen uitschreeuwt in een wereld die nadrukkelijk
blijft zwijgen. Daarna kwam de opstand aan de beurt, de onwil van de mens
om zich neer te leggen bij een zinloze wereld. Waarna de liefde zou komen.
Aan dat laatste stadium is Camus niet meer toegenomen."
Zijn laatste roman, La Chute/De Val uit 1956 is immers "de manische
monoloog van een dolende ziel, voor eeuwig gevangen in de kringen van de hel.
Alles wat een mens tegenover zijn eigen vergeefsheid probeert te stellen,
is uiteindelijk ook weer hypocroiet, zelfzuchtig en vergeefs. Voor zijn idee
gebruikte Camus de Amsterdamse grachtengordel. Hij had de stad maar twee dagen
bezocht - wat laat zien hoe loepzuiver zijn instinct was."
Nog een aantal aperte opmerkingen van Bas Heijne over Camus en de onverschilligheid
van de wereld als ik de bladzijde omsla, die ik oversla - la
mer, la mêre, le silence, le soleil - maar ik ben zo vrij diens slotcommentaar
over te nemen:
"De absurde mens - je hoort er eigenlijk bijna nooit meer over. Volgens
Camus moesten we hem ons zo voorstellen: de mens die zich tot het universum
wendt en steeds luider en steeds wanhopiger zijn vragen de leegte in schreeuwt.
En wannneer de echo is weggestorven, blijft het stil. L'Etranger maakte
de absurde mens na de Tweede Wereldoorlog populair en tot op de dag van vandaag
leeft hij voort als cliché in klaslokalen en studiehuizen.(In Frankrijk
worden van Camus' roman per jaar nog altijd zo'n tweehonderdduizend exemplaren
bijgedrukt)"
"Maar, zo eindigt Bas Heijne zijn weekeindstudie over Camus, "hij
spiegelt de tijdgeest niet meer. Wat je aan Camus kunt blijven bewonderen
is dat hij zijn waarden wilde bevechten op de leegte. Tegenwoordig wordt die
leegte meestal botweg ontkend. Moraal wordt niet bevochten, maar weer zelfgenoegzaam
verkondigd uit naam van burgerlijke kortzichtigheid - of een goddelijke orde.
Geluk is geen kortstondige bevestiging tegen de klippen op, maar een geboorterecht.
De absurde mens van vandaag leest The Secret. Volgens die wereldwijde
bestseller is het de bedoeling dat je het universum op jouw wensen en verlangens
tracteert. Wat blijkt: doe je het goed, dan geeft het universum je geheid
antwoord. Al je wensen gaan in vervulling. Blijvend geluk is je deel."
Ken Jezelf. Ad Absurdum. Merdre. L'amour fou. L'acte gratuit. La disponibilité. Mastery in servitude. The Void. Gegroet, Simon - pijnstiller.
PS: In het CS van die krant overigens een hilarisch verhaal over Racoon ("vier Zeeuwse boerenkinklels") die een toernee met 21 optredens in 24 dagen door de VS maken www.racoon.nl.
Vrijdag 4 januari 2008
"Hoewel Charles Tart
terecht in Altered States of Consciousness schrijft, dat er in het
ervaren ASC geen verschil is met dat van bijv. unio mystica, lijkt
er mij toch éen verschil: via drugs is het een Ik-gewild ervaren, terwijl
bij die unio het spontane doorbreken juist van belang is. Zo is het m.i. mogelijk,
dat inderdaad bij het drug-gebruik de oceanische beleving eerder gepaard gaat
met een dood van het Ik, terwijl in de mystiek juist de grote worsteling bestaat
om weliswaar Ik-loos te worden, en toch een Ik te behouden. Min of meer zoals
het oude Socratische ideaal van een philosooph: zo naar de sterren kijken,
dat je de steen voor je voet niet opmerkt."
Maarten Lietaert Peerbolte, in een brief aan SV van 21 november 1973.
The medium is the
message.Vanaf mijn 20e heb ik mij actief begeven in de Gutenberg
Galaxy, de wereld van de boekdrukkunst, de lees- en leerboeken, de keukenmeidenromans
(chicklit) en de overgeleverde heilige geschriften, eigen stormachtige
gedachten temmende, woorden vormende, taal beheersende, met de nodige aan-
en ervaringen.
Al eerder was ik in het woord, overigens, maar in dat jaar - 1948
- verbrandde ik alle schepen achter me (behalve een bed op een eerste verdieping
in de Amsterdamse Govert Flinckstraat, bij mijn moeder) en ging - met Juc
Cohen - naar Parijs, waar ik acht jaar zou komen te wonen.
Mei 1949 kwam ik als international civil servant bij de UNESCO te
werken; ik schreef mijn eerste geschriften - gedichten & verhalen, stelde
in 1951 de bloemlezing Atonaal samen, maakte en verloor in die jaren
vrienden en vriendinnen, bracht in 1954 twee maanden in New Delhi en in 1956
twee maanden in Montevideo (als staflid Unesco) door - waarna ik mijn moerstaal
wel weer eens om me heen wilde horen spreken en ik begin 1957 terugkeerde
naar ons lieve pays de grenouilles.
Ik kwam weer aan de slag,
voelde me (en nog) vaak een buitenbeentje; weer trof ik een interessante baan
die mij tot eind 1961 financieel armslag kon verlenen, terwijl ik alle tijd
had om het nodige aan eigen activiteiten te ontwikkelen. Ik werd eerst medewerker
en daarna redacteur bij het weekblad de Haagse Post , toen onder
de chaotisch-bezielde leiding van Sylvia Brandts Buys, levenspartner (tweede
huwelijk) van de destijds befaamde politieke commentator Mr.G.B.J.Hiltermann,
wiens taak als hoofdredacteur zich beperkte tot het leveren van de pagina
3: het laatste zetwerk. Mogen zij rusten in vrede, wat ik iedereen toewens
die ik ken of gekend heb, op de eeuwige weg naar Nirvana. Eind 1961 wilde
ik voor mezelf beginnen: onafhankelijk
schrijver et tout ce qui s'ensuit: met alle nasleep van dien...
In de Nederlandse Republiek
der Letteren kan het zachtjes knetteren, zoals Jeroen Brouwers al eens in
een gelijknamig boek beschreven heeft; maar het is een ontegenzeggelijk feit
dat de Nederlandse literatuur in ruim vijhonderd jaar zijn bestaansredenen
heeft bewezen (je zou bijna zeggen: gelijk op met wat men democratie is gaan
noemen), terwijl het tevens een onloochenbaar feit is dat de Tweede Wereldoorlog
de Nederlandse literatuur een ander aanschijn heeft gegeven.
Mede is dit uiteraard te danken aan de beeldcultuur, de geluidsdragers, grammofoonplaat,
LP, cd, DVD, radio en televisie, video, PC: Uitzending gemist ? Google, etc.(154.000
hits in 0, 16 sec.) at your service. Merci..
Verder hoef ik niet te gaan, ieder bewandelt de eigen weg. Ik hyve niet en
nu.nl niet en geenstijl.nl is mij onbekend, een enkel sms-je bereikt ons via
Edith's mobieltje - ik tik hier en toets op een bord. Klavier, zeggen de Fransen.
"In de beginjaren
ging het nog niet zo snel met de luisterboeken. Het waren 'makkelijke dingetjes'
voor blinden en slechtzienden. Daar hield het gezonde deel van de mensheid
zich niet mee bezig. "Maar toen kwamen die cassettes met Nee heb
je van Renate Rubinstein op de markt. Boekhandel Athenaeum op het Spui
in Amsterdam, toch een beetje de dorpspomp van de stad, bestelde er meteen
vijftig. En zo ging dat gestaag voort, tot ongeveer vijf jaar geleden",
vertelt Dik Broekman van de uitgeverij Rubinstein www.rubinstein.nl
(waarvan de voorjaarsaanbieding 2008, incl.fondslijst, 36 pagina's omvat)
aan Hanneke van den Berg in Het Parool van gisteren.
'Tot dat moment moest aan veel mensen nog worden uitgelegd wat een luisterboek
precies is. Opeens kwamen er drie doorbraken achter elkaar. De eerste was
Harry Potter, een kleine explosie in de verkoop. "Potter was niet alleen
leuk voor kinderen, maar ook voor volwassenen. Dus luisterde iedereen in de
auto op weg naar Zuid-Frankrijk naar dat boek op cd.
De tweede doorbraak kwam toen De Bezige Bij begon met het uitgeven van luisterboeken.
"Dat deze uitgever van literaire werken zich daarmee ging bezighouden,
moest toch wel iets betekenen. Zo kwam er opeens veel meer belangstelling
vanuit het boekenvak. "
En de derde doorbraak, wat minder elitair van aard, werd geforceerd door de
Hema. "Op een dag begon dit warenhuis met het neerzetten van displays
voor onze luisterboeken, vooral voor kinderen. Toen werd ook 'de gewone man'
opeens geconfronteerd met dit fenomeen.
In de Verenigde Staten bestaat al acht tot tien procent van de boekenomzet
uit audioboeken. Zo ver zijn we hier nog niet. Maar het gaat wel gestaag die
kant op."
Edith is van het boodschappendoen teruggekeerd; ik laat het hierbij. Andere aangelegenheden wachten; goed idee. Goethe's raad: Tue das Nächstliegende! Just Do It! Simon Vinkenoog, zich al thuisvoelend in het jaar 2008.
Donderdag 3 januari 2008
"Het is niet voldoende
je eigen bestaan te bewijzen; dat is pas de eerste stap. Je moet in staat
zijn het bestaan van iemand anders te bewijzen. Dan ga je van het leven naar
de onsterfelijkheid. En daaraan voorbij wat? Alleen maar leven. Er is een
begin maar er is geen einde!"
Uit een brief van Steve Groff, Coconut Grove, Florida, USA - 12 mei 1969.
De dag doorgebracht met
het woord voor woord ten einde lezen van de 246 A-4tjes, ieder 50 regels met
een gemiddelde van 18 woorden, ga maar na - dat loopt ver uit, en het is nog
lang niet af. Het zijn de eerste drie hoofdstukken van mijn biografie; ik
heb tot dusverre dit jaar doorgebracht met het herlez/ven van mijn belevenisssen
tussen1928 en 1956, beschreven door Derrick Bergman, die zijn Voorwoord aldus
begint:
"Dit is geen gewone biografie. Mijn onderwerp, Simon Vinkenoog, leeft
nog. En hoe. Ik heb Simon in de afgelopen zes jaar op verschillende manieren
leren kennen. Ik heb zijn enorme oeuvre bestudeerd en zijn archieven in Amsterdam
en Den Haag. Ik heb zijn vrienden, kennissen, collega's en kinderen ontmoet
en ik heb tientallen uren met Simon zelf gesproken. Honderden pagina's uitgeschreven
interviews, stapels correspondentie uit vijf decennia, kilo's knipsels uit
kranten en tijdschriften, scriptie's, Simon's vermaarde dummy's - zeker vijftig
in getal, de een nog onleesbaarder dan de ander - het ging allemaal door mijn
hoofd om die ene vraag te kunnen beantwoorden: wie is Simon Vinkenoog?''
Nou, dat komt dan goed
uit, want dat wil ik langzamerhand zelf ook nog wel eens weten; ik heb als
het ware dezer dagen tegenover een zeer objectieve spiegel gestaan - heb ik
hem niet van alles onthuld en verklaard, de meest intieme correspondenties
doen toekomen, en waren er niet die door mij allang vergeten ongepubliceerde
fragmenten, mijn meer dan twintig dichtbundels, waren er niet de interessante
vriendenkring, de ontmoetingen en reizen in de 8 jaren die ik in Parijs doorbracht?
Ik voel nog die Lambretta onder me! Liefde's schijnbewegingen.
Wat werd mij veel duidelijk, hoor en wederhoor, geconfronteerd met de gevoelloosheid,
die ik destijds ten opzichte van anderen, vooral ook vrouwen heb ten toon
gespreid...voor mij weer zoveel nieuw, opgehaald ("vergeten", "ondergeschoven",
"naar de achtergrond verdreven").
Ja, ik ben natuurlijk (volgens Derrick) de belangrijkste lezer, en godzijdank
is het boek geen hagiografie, en ik zie met spanning uit naar het schrijfwerk
dat nog moet worden verricht. De vaart zit er in, we go with the flow,
en ik ben even buiten de wereld geweest.
Ja, we zagen nog een indringend Profiel van Karin Spaink,
en dat macabere People's Temple-bloedbad - 900 doden in Jonestown, Guyana,
18 november 1978 - in een VPRO-documentaire onder onze aandacht gebracht:
la réalité dépasse la fiction.
De hersenspoelingen zijn de wereld nog niet uit; is niet de Staat der Nederlanden
gehersenspoeld 'onze jongens' naar Irak te sturen, gedoemd het onderspit te
delven? En nu blaas ik uit; re-entry!
Een gelukkig nieuw jaar wordt u allen nogmaals toegewenst: Simon Vinkenoog,
luistervink.
Simon's moeder Anna van Meel met haar kleindochter Anna Vinkenoog
in 1975
Woensdag 2 januari 2008
[op zoek naar een kalendarium]
Kwart voor vijf -
meteen maar de volle laag: alle lichten aan. Drie schemerlampen in de hoeken
van de kamer, de dim-kroonluchter centraal en de lampen bij bureau en raam.
Een stekker is nodig voor het snoer met de lampjes die langs het raam aan
de straatzijde tot boven de boekenkast achter me leidt: elke dagen het magische:
Er Zij Licht, als het daglicht het begeeft.
De telefoon had me uit mijn lectuur getrokken; niet afkomstig van Edith die
ik uit Den Haag terug verwacht, waarheen ze haar Mama heeft gereden, maar
een online-redacteur die me een deadline (streefdatum) opgaf: 10 februari.
Ik lees verder. 83 bezoekers, ontdek ik hier. Save as..
Half zes.. 89
bezoekers, e-mail niet gecheckt. Verlossend telefoontje: "Ik ben het!
Ik kom er NU aan!" In het boek (manuscript )dat ik gisteren ging lezen,
het eerste dit jaar, ben ik tot op pagina 191 - ik moet zelf de pagina's van
cijfers voorzien; het leest als een vlot geschreven & spannend boek, soms
sla je de pagina om en wil je links boven verder lezen, maar - besef je -
dat is de lege achterkant van de vorige voorbeeldig getikte bladzijde, hoeveel
pagina's zou het nog tellen? En ja, worden alle vragen beantwoord, alle kwesties
aangesneden, alle wonden geopend, o gij transparante?
Om drie uur was ik op pagina 160 - ik kan niet achter elkaar lezen, hartkloppingen,
omeletje met honing, cornflakes (eerst) - glas melk - om half twee had ik
de schrijver per e-mail laten weten op pagina 130 te zijn beland en ONTROERD
te zijn. Meer dan dat. Save as.
Kwart voor zeven. Ik hoor de buitendeur, sta op en hoor Edith de trap op lopen. Pagina 210. Even wat huiselijk leven, heerlijk: zij brengt frisse buitenlucht mee, en de kranten. A nous deux. Save as.
Half acht. NedStat
meldt 104 pageviews - in het boek ben ik tot pagina 222, een feestje aan de
Parijse Boulevard Garibaldi anno 1953 met de usual suspects. De avond
is verder voor Edith en mij. Ik blijf popelen - als ik het vanavond niet beëindig,
gaan we morgen verder.
Vertel ik ook over welk boek het gaat, dat ik zo ademloos uitlees, nu en dan
iets in de marge noterend, en waarom ik dat doe, mag doen.
Nog even de laatste foto, door de onmiskenbare Edith in het jaar 2007 genomen
- naast mij Simon Bergman, 5 en een half jaar, mijn jonge vriend uit Eindhoven.
En, bevalt 2008 tot dusverre? Schrijven blijven, blijvend devies. Simon Vinkenoog,
heksenketellapper.
Dinsdag 1 januari 2008
Het rituele begin: al
jaren met Edith, haar moeder Else, en Barbara de jaarwisseling hier gevierd.
Zoon Arthur met geliefde in Gent. Dochter Anna naar vriendin in Spanje.
Na de klokslag van twaalf even ritueel even de straat op, naar de brug - het
vuurwerk van het Amstel Hotel en wat zich langs de boorden van de rivier en
in de andere stadsdelen afspeelt. Champagne met de buren; oh's en ah's bij
het vuurwerk. Als gebruikelijk zeer heerlijke momenten; glas champagne en
joint in de hand - onbekende voorbijgangers die je een gelukkig nieuwjaar
wensen, waarbij de mijne alhier toegevoegd -
Ik mag die Jan Jaap van de Wal wel, die in zijn oudejaarsavondconferentie
Onbewust voor de VARA op Nederland 1 enkele tegels van onze volksaard
lichtte: vol liefde, maar wel enkele publieke figuren aan de schandpaal nagelend:
Wouter Bos, Geert Wilders en Rita Verdonk.
Op de andere netten, publiek en commercieel, danste het gebruikelijke clubje
aanstootgevers weer de gebruikelijke pirouettes; even kregen wij nog Slagerij
van Kampen op de Dam in Amsterdam via RTL-4 te horen en te zien.
Het manuscript van De Vliegende Hollander kreeg ik te lezen, drie
hoofdstukken, de helft van een boek, zo'n driehonderd pagina's. Door het feestlawaai,
binnen en buiten, kwam ik pas tot lezing van een ontroerend en zeer verhelderend
Voorwoord, en de eerste levensjaren van onze jonge oude held. Waarover meer.
Het leven dient een hartverwarmende getuigenis te zijn; mensen kunnen zich
de bouwstenen van de evolutie voelen - en altijd in de wetenschap, dat wat
je ook doet, hoe onbelangrijk ook, van het grootste belang is.
Vrij naar Gandhi, die ook wist mede te delen - billboards in India - dat er
genoeg is voor ieders behoeften, maar niet genoeg voor de hebzuchtigen.
Er is genoeg. Er is geen schaarste, er is overvloed. Er is geen angst, er
is liefde. Er is geen veiligheid; er is de wetenschap dat er niets te vrezen
is. Je hebt geen identiteit. Je bent een mens. Je leven op aarde heeft een
begin en een einde. Niet niets; het sterven. Een kunst, als andere
levensuitingen. Open mind. Open society. Open mond. Open ogen.
Je eigen bewustzijn, stralend,
leeg en onafscheidelijk van het Grote Lichaam van Glans, heeft geen geboorte,
noch dood, en is het Onveranderlijk Licht - Boeddha Amitabha.
Het
Tibetaanse Dodenboek
Early in the morning... Hoe gaat de dag, het jaar, het leven er uit zien? Kijk je ogen maar uit, Simon Vinkenoog: 2008 smacht!