Zondag 31 december 2006

The Day of Aesthetic Promotion

Vergenoegd ontwaakt; vergenoegd tripje via de bruggen naar Noord, waar wij wilden zien hoe het gaat met de bouw van het nieuwe verenigingsgebouw en ook om te weten of de storm van gisterenavond schade had aangericht. Dat niet, nee; wel hadden vandalen in Wilnah's huisje een ruit ingegooid en bij ons was de vogelkooi met pijpenkoppen en porseleinen vogelscherven op de patio gegooid. Tant pis.
Op de terugweg nam Edith de afslag naar eiland Zeeburg, waarvan wij de westzijde rondreden, langs wat eens Theo Niermeijer's atelier was. Er stond een uitnodigend bord, niemand te zien: Museum Zeeburg Beeldenpark Sticht. One Peaceful World.
Uitstappen dus; inderdaad Theo's oeuvre teruggekeerd tot de oorspronkelijke staat, een deel van de 20ste eeuwse cultuur, rottend staal, zonnebloemen op de mesthoop, de schoonheid van het vergankelijke en de uiteindelijke vorm: roest zacht. Afgebakende paden, privé-terreinen rond een aantal woonwagens in de winterse kaalheid. Schraal, de nooit genoeg bezongen rafelrand. Hare Om - rust. Theo's website hangt in de lucht, de hyperruimte hier, veronderstel ik: op de link Ich Chi Hic mijn gedicht bij zijn aards afscheid, waarin het voorkomt.

Wij hadden daarvoor, tussen 12 en 1, gedrieën (Else, Edith, Simon) uiteraard alle aandacht geschonken aan het belangrijkste agenda-punt dat Nederland op 2 januari in 2007 wacht.
Het werd van diverse kanten belicht in het meest spraakmakende programma van de NOS: Buitenhof en betrof onze waterhuishouding en ruimtelijke ordening, in verband met de klimaatverandering en de stijgende zeespiegel.
Want wij, Nederlanders in het algemeen, doen alsof er niets aan de hand is en bouwen nog altijd tienduizenden woningen op de laagst gelegen plekken van Europa.
In feite waren de heren (demissionair minister Winsemius, de inventieve landschapsarchitectuurdocent van Harvard, De Geuze en de waterhuishoudkundige Klijn) het eens over een hoogst noodzakelijke mentaliteitsverandering, er werd zelfs gewezen op artikel 21 in de Grondwet, waarin de overheid verantwoordelijk wordt gesteld voor de verdeding van het land tegen het water.
Als onze baggeraars in het Midden Oosten en Singapore kunstmatige eilanden voor de kust kunnen aanleggen, waarop mensen kunnen wonen en werken, waarom dat dan niet voor de kust, van Den Helder tot Duinkerken?
Ja, maar de Betuwe wordt met zijn 250.000 inwoners bedreigd door het (steeds meer overstromende) rivierwater, water dat van de andere kant komt.
En sprak men niet de stille hoop uit, dat een kleine ramp (zonder slachtoffers, uiteraard) misschien nodig zou zijn om mensen tot dit besef te doen komen?
Mijn oude volbloedwaarzegster Tante Jo, die 100 jaar echt oud werd, werd niet moe haar gesprekspartners voor te houden: Natuurrampen zullen een einde maken aan de oorlogen tussen mensen.
Is het niet interessant, dat een ex-president en een bijna-president, de volbloed-Amerikanen Bill Clinton en Al Gore, tijdens een wereldcampagne Nederland aandeden, om ook hier wat meer bekendheid aan De Goede Zaak, l 'environnement, niet le milieu: dat betekent onderwereld, het milieu te geven?
Ik hoorde zelfs een uitspraak geciteerd: Ooit zal dit land aan de golven worden prijsgegeven. - hoe ver is ooit? Zijn er niet vele beschavingen teloorgegaan, verzwonden, vergeten, verdronken, in woestijnen, zeeën?
Nieuw Atlantis!

Festival Crackers, een grote doos onderaan de trap. Zoon Arthur is wat van plan vanavond; concurrentie van het nabijgelegen pyrotechnisch spektakel bij het Amstelhotel; de Hoge Sluis-brug zal rond en na middernacht volgepakt zijn met buren, die je anders zo vaak niet ziet en voorbijgangers die aan beide Amsteloevers van noord naar zuid dat Verjagen van de Boze Geesten voor het Komend Jaar kunnen gadeslaan. Komt dat zien, in alle kleuren, en helaas ook - komt dat horen, o hoor, oh oor! Medelijden met de huisdieren.
Gegroet, medeburgers en andere boeren en buitenlui; ik wens eenieder een voorspoedig en vruchtbaar 2007 en verder, en besluit deze laatste KRSVRS-mede-deling in 2006 met een paar woorden van Oscar van den Boogaard, die samen met Nausicaa Marbe wekelijks voor een NRC-rubriek met een Stelling wordt geconfronteerd. Die luidde bij de jaarwisseling Gelukkig is 2006 voorbij.
Zelf ga ik daar geen commentaar op leveren; ik betuig mijn adhesie. SIMON VINKENOOG.
"Door de film van de man die in 2000 net geen president was geworden, kwam het milieu internationaal bovenaan de agenda te staan. Dat is een historische gebeurtenis. Het is alsof de wereld weer in handen raakt van de weldenkenden. We moeten met z'n allen in onze tuin gaan werken. De pitbulls verjagen. Die kleine Rita van ons is keurig aan banden gelegd.
2006 kan worden dichtgebonden met een feestelijk lint.
Het jaar zal de donkere archieven verlichten."

the quick brown fox jumps over the lazy dog @ the quick brown fox jumps over the lazy dog

Universe and terrestial atmosphere. Painting, Rajasthan, c. 1800 A.D.
Ajit Mookerjee: Tantra Art - its Philosophy&Physics
Kumar Gallery . New Delhi . New York . Paris
1966

Zaterdag 30 december 2006

The Day of Laconic Authority

Waar moet ik beginnen? vroeg het Begin zich af.
In een uitgave uit zomer 1998, HIGH een synopsis geheten (Ipin-attljee: Nieuwbalinge - Amsterdam) tref ik zes klassieke teksten achtereen aan, gerangschikt onder een noemer:

De mythe naar De bijbel (het oude testament, Genesis, het scheppingsverhaal).
Het milieu volgens de I Tjing, het Chinese boek der veranderingen
(van elk der 64 tekens het oordeel, beeld, configuratie en benaming, SV).
De habitus De Grote Leer van Confucius
Het heil De boodschap van Boeddha
De rede Plato, Symposium
(laatste woorden van Diotema tot Socrates: "Van deze rede moet je maar denken dat ze is uitgesproken als een lofrede op Liefde, of noem haar wat en hoe je wilt.")
Het oogmerk: Evangeliën uit het nieuwe testament.

Sluitstuk van de gelijkenissen daarin:
Balk en splinter.
Kan een blinde een blinde geleiden?
Zullen zij niet beiden in een put vallen?
Voorwaar een synopsis. Dank je Tito de Vries, voor deze ene druppel op een gloeiende Planeet, 8 jaar later gelezen.Terug naar deze tijd, vandaag DE dag.

Wel moet ik even een interessant stuk van Jaap van Ginneken opzij leggen, in een uitgave uit 1984 van De Populier en de Toneelgroep Sater: De emotionele pest - de aktualiteit van Wilhelm Reich, (ISBN 90 6617 011 5) onder redactie van Antoine Verbij.
Verzameld zijn een tiental auteurs belichtend de diverse facetten van het zwarte schaap en enfant terrible van de psycho-analytische 'gemeenschap', over wie Ethel Portnoy al in het eerste nummer van Randstad in 1961 uitgebreid schreef: Beaucoup-passionément, à la folie. De carrière van Wilhelm Reich.
Van Ginneken's bijdrage van veertien pagina's verschaft voor mij nieuw inzicht in de sexpol-verwikkelingen in de jaren '20- '30 van de vorige eeuw rond Reichs massapsychologie van het fascisme, met als motto diens citaat: "We weten niet wie de politici van Europa, Amerika of Azië zullen zijn in 1960 of 1984. Onze houding is bepaald door de politieke machinaties, die we hebben meegemaakt in de jaren tussen 1914 en 1944."
Verlichtende informatie waarvan ook en juist nu nuttig gebruik zou kunnen worden gemaakt in de voortgaande strijd tegen elke onderdrukking - politieke zowel als sexuele. Ik veronderstel overigens dat het WWweb krioelt van zowel fundamentalistische als neo-Reichianen.
Van de biografie van Myron Sharaf, Fury on Earth. A Biography of Wilhelm Reich zegt Van Ginneken, dat het juist verschenen boek vermoedelijk al snel hét standaardwerk zal worden. Het ex. in mijn bezit is uitgegeven door André Deutsch in Londen, ISBN 233 97544 6 en afgeprijsd (van ƒ 85.60 naar ƒ34.50 of minder) aangeschaft. Daarnaast staat op de boekenplank A Book of Dreams - A Memoir of Wilhelm Reich, door zijn zoon Peter Reich (Dutton paperback, new edition 1989, ISBN 0-525-48415-9).
Droomboeken. Het boeksyndroom. Niet Zonder Kunnen. Ieder het eigen levens(droom)boek.

Here we are, all of us: in a dream-caravan.
A caravan, but a dream - a dream, but a caravan.
And we know which are the dreams.
Therein lies the hope.

- Our Teacher Bahaudin, El Shah,
motto van Caravan of Dreams, Idries Shah, Quartet Books London reprint 1978: ISBN 0 7043 31006 6.

De Volkskrant vroeg twaalf columnisten antwoord te geven op de vraag: welke eigenschap van Nederland neem je mee naar het nieuwe jaar? Voor een goed (doorgestreept) beter 2007 heet de vanochtend gepubliceerde serie. De columnisten spraken hun tekst ook in op een cd. en abonnees krijgen die cd rond de jaarwisseling van hun krantenbezorger. Hoi hoi!
Na lezing van tien bijdragen(bij Kees Fens sprongen de tranen me in de ogen en kon ik even niet verder lezen) dacht ik aan zo 'n cd op een inburgeringscursus: je luistert naar de stemmen, leest de tekst, informeert je en verwondert je over de veelvoud van meningen, elkaar soms tegensprekend of weerleggend, in dit Kleine Lage Land vrijuit naar buiten gebracht kunnen worden - maar ze zijn vandaag, de 1 na laatste van 2006, allen zeer goedertieren.
Martin Bril bezingt de soberheid. Herman Koch hoopt dat het Nederlandse weer zo blijft als het is, Helga Rubsamen ontdekt dat wat voor haar hufterigheid is, voor Duitse gasten 'onbevangen blijmoedigheid waaruit zelfbewustzijn ontbrak.'
Nazmiye Oral looft de Hollandse man. "Nou, de Hollandse man was alles wat ik dacht dat hij was. Hoe lijzig zijn voorkomen ook, hij was een onvermoeibare en zeer gedienstige bedpartner. Uren, zo nodig dagen achtereen in bed, in orale adoratie je vervoerend van hoogtepunt naar hoogtepunt, naar hoogtepunt."
Zij maant deze man: "Blijf jezelf. Zoek een vrouw die je wel waardeert. Verruim je blikveld. Tik eens op het slaapkamerraam van een oosterse schone. Je hebt geen idee hoe ze wachten en smachten in hun eenzame bedden. Onderdrukte vrouwelijkheid, niet geleefde seksualiteit en al jaren gedwongen maagd. Ze zal je met open armen verwelkomen. De dekens terugslaan en je een plek bieden aan haar borst." Over Wilhelm Reich gesproken!
Frank Kalshoven neemt met graagte de zelfstandige mentaliteit naar 2007 mee, ondernemend en opgewekt, veranderingsbereid in plaats van conservatief, zelfbewust in plaats van angstig.
Bas Haring vindt dat we het typisch Nederlands geloof dat Nederland heus zo bijzonder niet is, de anti-trots, mee naar 2007 moeten nemen. "Wat mij betreft."
Bert Wagendorp neemt graag zijn oude helden mee naar 2007, en zal over ze waken. Hij noemt ze bij name. Kees Fens schrijft betoverend beeldend in Het lichtland:
"Bijna alle maanden is er in Nederland nieuw en uniek licht te zien. Ons rijkste bezit. Een groot geleerde zou eens de Nederlandse mystiek van het licht moeten beschrijven, van de donkerste tijd, dus nu, tot november. Het zou ons licht en ons lichtland wereldberoemd maken, zoals onze schilders dat al hebben gedaan."
Meest van al trof mij de bijdrage van de dichter in dit gezelschap Hagar Peeters: Voor minder dan het geheel doe ik het niet. Zij brengt in de praktijk een gedachte, die ik bij William Faulkner had gelezen en gebruikte, eerst als motto voor mijn Eerste Gedichten 1949-1964, en onthouden sindsdien:
Loving all of it even while he had to hate some of it because he knows now that you don't love because: you love despite; not for the virtues, but despite the faults.

Zo ben ik begonnen. Een einde aan dit begin. Tot de volgende zin. Simon, zingever. In 2007 zul je nog e.e.a. beleven! Vinkenoog - altijd zijn eigen laatste woord...

Vrijdag 29 december 2006

The Day of Preeminence

Je scharen bij de barbaren? Schoenmaker, blijf bij je leest. (Boehme). Koetsier, houd je bij de koets. Keep the homefires burning. Waarom piept de deur? Wat zegt je de Leegte?
Hoe ver is het zelf: wie niet waagt is weg...Eb en vloed. Eb en vloed. En eb. En vloed. Eb.
Weten, willen, wagen, zwijgen: over het onzegbare, het 'onverdichte woord' waarvan Hans Andreus in zijn Laatste Gedicht sprak, het geheim dat zo vlinderend rondom zich nooit in woorden betrappen laat, zelfs niet door de WoordDansers, die het RRRRuwe van RRRRotterdam verkiezen - en waarom niet: het meest alledaagse is vaak het meest bijzondere, als je er het oog op richt, brandpunt van de belangstelling maakt.
Minimum schiet Maximum te hulp, overkoepelend alles - van nano tot indigo, die ene alles verlichtende blikseminslag. Tussen het in- en uitademen de stille zucht van de AHA's en Eureka's, de flikkeringen van de oervlam die brandt en brandt en brandt, schraapt, verteert, vernieuwt, vereent. Alles staat je te wachten. Niets Ook.

Ambassadeur Cornelis Calkoen op audiëntie bij Sultan Ahmed III, 14 september 1727
Jean Baptiste Vanmour (1671-1737)

Wie ben ik, in m'n eentje (Edith en Ma zijn naar Istanbul, de tentoonstelling in De Nieuwe Kerk) - gisteren was ik even grootvader, bij dochter Anna's 33e verjaardag op een derde verdieping in de Pijp, niet ver van de straat - achter de Albert Cuypstraat, waar ik in mijn jongensjaren woonde, in bezettingstijd.
Kleinzoon Marvin (6) vroeg me naar het gedichten-schrijven. Nou, dan heb je Opa Simon op zijn praatstoel. O, hoe zielsgelukkig ik was, sippend aan mijn slibovitz, om me heen kijkende; Barbara's drie dochters en zoon, met resp. partners en andere lieve kleintjes: Bodil, Babette, Ambika, Sammy-Jean; er werden zoals het hoort kaarsjes uit en ballonnetjes opgeblazen, luidkeels er is er 1 jarig & happy birthday gezongen, er hingen slingers (guirlandes noemde ik ze), er waren versnaperingen en linzensoep en kortom: er waren geen stoute kinderen bij, op deze dag van de Enfants Innocents. Een innige sfeer, bij mooi licht, mooie mensen. Veel te beleven in tweeduizend zeven. Bij het afscheid nemen: Ik tel jullie een voor een tot mijn zegeningen. En zo is het.
Blessed Be. Nu even die uitgestrekte tijd - drie uren voor me - ik kan niets gaan doen - ik kan verder gaan met opruimen - ik kan de televisie aanzetten - ik verkies de stilte - daglicht helderder dan gisteren - ik ben mijn eigen weerbericht - ik verduidelijkte voor iemand die luisterde de versregel uit C.Buddingh's Ode aan de poëzie: " Elk woord / gaat zwanger van alle vorige '' - gelukkig niet (ik) van enfant terrible verworden tot vieillard terrible - en ik kan wel het 1&ander gaan doen:
ik sta voor drie te beantwoorden e-mails en drie teksten van anderen waaraan ik aandacht wil schenken in deze speelhoek van het wereldwijdeweb, mensen die mij het genoegen verschaffen over hun doen en laten te kunnen berichten. Vinger-oefeningen, steentjes over het water keilend....über alle Gipfel ist Ruh.
Willem Ellenbroek schrijft mooie afscheidswoorden bij de laatste van de seizoens-kalenders, die Flevodruk in Harderwijk (www.flevodruk.nl) onder haar relaties heeft verspreid (Dank je, Gerti Bierenbroodspot!). Zestien seizoenen lang wisten Anthon Beeke en Steven Hond de ontvangers daarvan te verblijden en verrassen met een kalender rond het thema Verzamelingen.
"De zestien kalenders lieten zien, en dat is het unieke van dit project, hoe bijzonder die gewone dingen kunnen zijn: met hoeveel liefde, zorg, aandacht en vakmanschap ze zijn gemaakt - of, bij het verzamelen van objecten in de vrije natuur, hoe waanzinnig mooi, voor wie er oog voor heeft, die natuur zichzelf heeft vormgegeven in een vlinder, kever, wesp of schorpioen, in een schelp of in een door het eeuwige rollen in de branding als een ei geslepen steen."
En: "Wie de zestien kalenders nu nog eens aandachtig bekijkt, ziet dat er een duidelijke lijn en gedachte achter schuilt en een idee, dat terug grijpt op de rijke traditie van Fluxus, de kunststroming uit de jaren zestig met zijn gepassioneerde belangstelling voor het alledaagse."
Etiketten van lucifersdoosjes. Afrika-foto's uit 1900. De tatoeages van Henk Schiffmacher. De kattenaffiches. De kaasvignetten. De logo's van Joh. Enschede uit de 19e eeuw. De insecten-collectie Kerchache. Het ex-libris. De opgefleurde transistorradio's in Zuid-Afrika. De knopen. De klerenhangers. De leeggeknepen tandpastatubes. De eivormige stenen. De vormgeving van het &teken, de ampersand. Et j'en passe; collector's items, inderdaad!

Het in Rotterdam verschijnende Passionate Magazine (jaargang 14 nr.1, jan/feb 2007) wijdt uiteraard veel aandacht aan de verkiezing van de WoordDansers tot stadsdichter van Rotterdam: Oreren naast een zak brood. Jeroen Naaktgeboren en Arie Hordijk van de WoordDansers over de frontale invulling van het stadsdichterschap, kopt het blad boven een interview van Diana Chin-a-Fat, met de heren A. en J., bekend als poetry-slamdichters die met een back-up van Dennis van Schijndel (dj) en Ruud Bouman (gitarist) 'Rotterdam gaan vertegenwoordigen.' Nationaal, internationaal, mondiaal - vooronderstel ik, voor 1 jaar - waarvoor zij veel plannen ontvouwen.
Volg het zeer eigentijdse verhaal, aanstaande geschiedschrijvers, via het internet; Google helpt je verder. In Passionate Magazine verklaart Jeroen:
"Als je de diepte in wilt moet je Baudelaire of Rilke lezen, die hebben wat gedaan in de literatuur, maar zo werkt dat nu niet meer. Wij zijn altijd gericht op het maken van iets wat op een podium kan, op effectbejag dus, met een vies woord. Met nieuwe media kun je iets neerzetten wat heel Rotterdams is. De tekst, maar vooral de totaalbeleving van muziek, beeld, die uitgaat van die tekst kan het poëtische van Rotterdam uitdrukken. Wij willen poëzie maken die toegankelijk is door de performance, iedereen de drempel overtrekken om te gaan stoeien met de taal. Andere stadsdichters zijn wat dat betreft een teloorgang van de poëzie, ze hebben niemand enthousiast gemaakt behalve hun familie en de buurvrouw."
En: "Succes brengt altijd reserves bij anderen met zich mee, maar van andere dichters krijg ik meestal niets dan steun. Gerrit Komrij bijvoorbeeld zit altijd bij ons op de eerste rij." waarop A. aanvult: "Chrétien Breukers zal wel iets over ons opmerken op de website van de Contrabas, maar wij zullen dan niet, wat anderen hebben gedaan, op zijn forum met hem in discussie gaan. Maar ik blijf natuurlijk hopen dat hij niet de stront over ons uit gaat strooien."
Interessant verhaal, zelf maar verder te lezen; Driek van Wissen als dichter des vaderlands wordt door de WDers een gruwel in de ogen van Allah genoemd; in Amsterdam is "de literaire scene zo narcistisch. Er is altijd gekonkel, er is niemand representatief genoeg om alle Amsterdammers te bereiken )(sic)"; Quirien van Haelen zou een beter stadsdichter van Groningen zijn geweest dan Roald Ohlsen en zo voort, en zo voorts.
Chrétien Breukels geeft in een kader met vijf anderen over het Rotterdamse Stadsdichterschap zijn mening: "Niet-dichters een officieel ambt toekennen is een slechte zaak voor de poëzie. Overigens vind ik dat Jules Deelder en Rien Vroegindeweij de enige twee kandidaten zijn voor het eerste stadsdichterschap van Rotterdam."
De laatstgenoemde geeft geen commentaar, maar vraagt: "En het is maar voor een jaar, toch? Jana Beranova had ook Vroegindeweij een passender kandidaat gevonden, maar heeft geen moeite met de ad hoc aanpak van de WoordDansers. "Wel had ik het eleganter gevonden als het Letterenoverleg en de Rotterdamse bevolking bij de verkiezing betrokken waren geweest."
Enthousiast is uitgever Arie van der Ent, die in 2005 het boek Poetry Slam, Het Festival - Een WoordDansers beleving uitbracht (Uitgeverij Douane): "Ik vind het prima dat de stadsdichter uit vier harten bestaat, de fab four van Rotjeknor (rijmt bijna) en ik geloof niet dat het uit krenterigheid is. Voor één ding moeten de WoordDansers natuurlijk wel uitkijken: dat ze geen ballroomdansers ten stadhuize worden, kortom een prettige afstand tot de politiek scheppen en bewaren. We zullen nog veel van ze horen, denk ik, tot horen en zien ons vergaan. 365 dagen en nachten lang."
Van de gelaakte Ronald Ohlsen, nog tot 25 januari stadsdichter van Groningen, in het zelfde nummer van Passionate Magazine over 4 pagina's het overzicht Niet enkel voor de gelegenheid. Over vijf jaar stadsdichterschap in Nederland en Vlaanderen.
Hofnar? Hofdichter? Voorbeelden worden genoemd, Ramsey Nasr (Antwerpen), Joost Zwagerman (Alkmaar) en Bart FM Droog, die als eerste de taak, of rol, van het stadichterschap van Groningen op zich nam, de officiële dan, op 1 februari 2002.
5 juni 1999 werd ik door het Literair Café van Woudrichem tot 'stadsdichter' van Woudrichem 'voor het leven' benoemd; de twee gedichten die ik schreef zijn te lezen op twee kademuren, zoals onlangs bij het 650-jarig bestaan van de stad.
Ik heb een penning aan een rood-wit-blauw lint om het te bewijzen, valt uiteraard buiten de geschiedschrijving, zoals ook de Koninklijke Bibliotheek mijn ad interim-functie van het Dichterschap des vaderlands in 2005-2006 niet vermeldt, zijnde niet 'officieel.'
Bloggers, aller landen, verenigt u - maak het zo min mogelijk officieel, houd het open, houd het transparant, verschuil je niet achter pseudoniemen of andere verdraaiingen van de werkelijkheid; die is op zichzelf al fantastisch genoeg! You are the Plot. You are the story.You are the People.
I'm Cool and I'm Proud.
I have a dream.

Tegeltableau met afbeelding van Medina, Ottomaans, Iznik, eind 17e eeuw

Kwart voor zes. Ik hoor de deur twee verdiepingen lager dichtslaan. Edith en haar Ma komen thuis. Welkom, wereld.Trippeltrap, Nee, het is Stefanie, fiançee van zoonlief Arthur, die mij Het Parool en de NRC aanreikt.
Ik had inderdaad nog een laatste boodschap. In Gouda zijn kandidaten voor het stadsdichterschap. Als ik jou was, zou ik Aaf Gerhardt verkiezen, ik doe het in elk geval.
Ik ken haar van de workshops die ik meer dan twintig jaar geleden (waar blijft de tijd) begeleidde: toen al opvallend als mens en persoonlijkheid. Kijk op www.bibliotheekgouda.nl, of www.stadsdichtergouda.web-log.nl
En ik gooi er nog een vluchtheuvelgedachte tegenaan: Oorlogen worden gevoerd om te 'hebben'. De (r)evolutionaire strijd wordt gevoerd om te zijn.

Weer hoor ik de buitendeur. Stralend komt Edith binnen, Istanbul-tas met catalogus omhoog; Ma (83) vordert langzaam stap voor stap. 12 treden. Vluchtheuveltje, nog geen vierkante meter, dan 11 treden in de kromming. Halte halverwege, garderobe en spiegel. Dan 19 treden door de kromming, alles goed verlicht,een scheerwollen traploper. Wij houden van het baden in het licht. En voici, Ma: "Hallo Simon. We zijn met de tram gegaan; heel leuk! Ik moet eerst even uitpuffen!"
Een rustige avond voor de boeg, strijklicht langs het Amstelhotel, lamplicht weerkaatst op de rij geparkeerde auto's. Over en sluiten maar. Simon Vinkenoog, zaakgelastigde.

Gedicht Leeftijd 13 uit 1951 op verzoek van een bezoeker

Donderdag 28 december 2006

The Day of Simple Sophistication

... als een luis op een zeer hoofd! Wat worden Ma en ik door Edith verwend. Onthaasting hoeft men ons niet meer aan te leren; wat dat betreft gunnen we iedereen en alles alle tijd.
"Wat heerlijk, Edith, dat je zoveel voor ons doet! Ik voel me net met vakantie!"roept Ma verrukt uit. Uiteraard juich ik mee; aan verwend worden raak je niet gewend; het is overigens wederzijds, plus bewondering en respect, zoals het hoort in een goed huwelijk (zie daarover Edith Ringnalda in Bres 159).
Uiterst sympathiek profiel door Jannetje Koelewijn van internist Julius Roos in de NRC van gisteren; wij zullen hem missen - deze all-in-one specialist, die in zijn praktijk aan de Weteringschans gebruik kon maken van röntgenapparatuur, endoscopie, een lab voor bloedanalyse, een electrocardiograaf, en een echoscoop - hij kon kwiek en enthousiast onderzoek doen, diagnosticeren en een behandeling voorschrijven.
In een spraakmakend opiniepagina-artikel voor de NRC over de invloed van de farmaceutische industrie op ontwikkelingen in de geneeskunde schreef hij drie jaar geleden, dat geneeskunde maar voor een deel wetenschap is. Het is ook ervaring, kennis, intuïtie en ware belangstelling voor individuele patiënten.
Hans van Mierlo, een van Julius Roos' oudste patiënten (sinds 1972) onderging zes jaar geleden een levertransplantatie, bij Harry Mulisch wist Roos bij een eerste bezoek in 1982 de diagnose maagkanker te stellen; toen enkele weken geleden het groepsportret van de Herenclub, die eens per week in Le Garage van Joop Braakhekke bijeenkomt om over van alles te praten (behalve vrouwen, voetbal en auto's) werd onthuld, wees hij om zich heen en zei dat geen van die mannen zonder Julius Roos nog geleefd had.
Wij zullen hem missen, de Mensch met zijn warme lach, zijn belangstelling en inzet; bij ons laatste bezoek, een check-up een maand geleden wees ik een schedel aan, die ik mee mocht nemen. In mijn tuinhuis, om eventuele insluipers af te schrikken.

"De boeren hebben de macht gegrepen - Nederland is in 2006 een kleinburgerlijk, provinciaals, xenofoob land geworden. Nederland heeft definitief gekozen voor de knusheid van benepen burgerlijke bangigheid, voor nationale trots op de koekjestrommel, signaleert Ilja Leonard Pfeijffer." NRC, 27 december 2006. En ik lees, uiteraard. Jajaja, de gesloten grenzen, de ontbrekende inzichten in wereldproblematieken - right, right, maar al te waar.
De analyse van de commentator luidt: "Wat dit jaar aan het licht is gekomen, is dat Nederland een gespleten land is, zoals de Verenigde Staten. Het schijnt dat er daar aan de oost- en westkust nog wat verlichte zielen wonen die er een weldenkende wereldvisie op nahouden. Maar het land is in de greep van het conservatieve gedachtengoed van zijn rurale staten. Ook in Nederland is dit nu zo. En in 2006 hebben de boeren de macht gegrepen."
Zie ook, raadt de NRC aan: www.iljapfeijffer.nl. Gedaan!

Weer zo'n artikel voor me om te kauwen; op de Forumpagina van de Volkskrant vanmorgen: "Gekwetst zijn, is prijs van pluriformiteit. De toespraak van koningin Beatrix op Eerste Kerstdag had dit jaar de verdediging van het vrije woord als thema. Maar, zo stellen Afshin Ellian en Leon de Winter, langs deze koninklijke weg gaat dat met al te veel onvrijheden gepaard."
Over zes van de acht kolommen een kleurenfoto van Minister Verdonk, met twee lijfwachten in de Tweede Kamer, rode shawl om de schouders, ongeduldig wachtend op iets of iemand, een map op de gekromde rechterarm vooruit houdend, de linkerhand hoog in de zij, alsof ze haar rok opsjort. Ze kijkt ons niet aan, noch de twee grijsgepakte lijfwachten, de een vlak achter haar, de armen loshangend in de attentieve houding, de ander een twee meter van haar verwijderd, kijkt haar als een trouwe hond aan; hij peutert wat aan een nagel. (Beschrijving à la de door mij zo bewonderde Aarsman).
Mijn oog valt op een alinea, net boven de vouw, in de laatste kolom: "De islam is naar het vrije Europa gekomen, en zoals het jodendom en christendom onbarmhartig op de snijtafel zijn gelegd, zo zal ook de islam onder de blikken van de wetenschapper, satiricus en cynicus worden ontleed. Daarvoor terugschrikken, omdat islamisten met geweld op dat onderzoek kunnen reageren, is toegeven aan chantage."
Ach ach - wie wat weet waarom hoe waar wanneer - als er wat meer liefde en genegenheid onder mensen zou zijn, wat minder fanatisme, wat minder gefrustreerde zielen, wat minder isolement en afgescheidenheid, terugtrekken in eigen ivoren torens of op de barricades van het verleden - al die revoluties die hun eigen kinderen opeten!

Nederlandse export van wapens bereikt record. Kop boven artikel met een overzicht van de toptien van wapenexporteurs in de Volkskrant. Na de VS, Rusland, Frankrijk, Duitsland, nu Nederland - meer dan Italië, Groot-Brittanië, Zweden, Canada en de Oekraïne.
Omzet 1175 miljoen euro. Duitsland en China de grootste bestemmingen; veel transithandel waarvoor geen vergunningen nodig zijn. Scherp schieten. Raar, vindt Martin Broek van de Campagne tegen de Wapenhandel. Gegarandeerd geen succes.

Vakantiestemming. Eigenlijk mijn hele leven al; openbaart zich vooral tussen kerst en nieuwjaar. Na een bijeenkomst vanmiddag bij het Stadsdeel Amsterdam-Noord, over de benoeming van een stadsdeeldichter, aan de hand van ingezonden gedichten, dit jaar een einde aan verplichtingen buitenshuis - maar natuurlijk wel de 33e verjaardag van dochter Anna, waar wij later heen gaan.
En ik maar lezen en opruimen; luchtverplaatsingen, toch iets - het belangrijkste - te doen te hebben. Te doen. Niks te doen, eeuwigheid laten betijen en je in de tussentijd vermeien.
Hetgeen ik nu, met volle teugen, tussen levende mensen, ga doen. Tot horens: Simon Vinkenoog, vluchtheuvel.

Uit: Taboo No More, the phallus in fact fantasy and fiction
Dr. Mark Thorn, Shapolsky Publishers, 1990

The Day of The Clever Contributor

Jaar van een en al ontroering; tevens gesterkt. Edith toont haar Ma de wonderen van deze apparatuur, waarmee wij elkaar in/uit ruimte/tijd bereiken, al dan niet, etc.Met Google Earth zoomen wij in op het huis aan de Hogeweg; even daarna willen wij natuurlijk weten hoe ons pand er uit ziet. Gisteren zoomde ik in op www.zoomin.tv/de, een Europees videonieuwsprogramma, waar mijn schoondochter Dagmar Cunze redactrice is, een van de tallozen die in Amsterdam creatief zijn. Pochte de trotse schoonvader.
Een en al ontroering; bij het terugzien van het halfuur Profiel, dat de KRO-televisie afgelopen zomer aan mij wijdde (zie de link See me Hear me). Die uitingen van vriendschap en begrip. Door Cees Overgaauw gevraagd of ik nog ambities heb, weet ik voor de camera niets te zeggen, je ziet me nadenken ('honderd jaar worden?'), uiteindelijk trek ik een onnavolgbare grimas.
Natuurlijk weet ik te dansen op de vulkaan, en uiteraard hangt ons allen het zwaard van Damocles boven het hoofd, maar Prometheus heeft niet voor niets het Vuur aan de goden ontstolen, om ons te leren er mee om te gaan. Go tell it to the mountains.
Dat er voor het eerst in zes jaar weer een dichtbundel van mij verscheen, Zonneklaar, dat er twee cd's op de markt zijn met mijn stem, door muziek begeleid - dat erop gedanst kan worden (doet de Aarde Heel Veel Goed), dat het om de kunst gaat van je leven een meesterwerk te maken, klaar de andere schepping tegemoet te gaan die ons wacht als wij niet meer hier zijn: van incarnatie naar discarnatie - en apres: on verra.
Qui est la? vraagt Louis Aragon zich af (eerste nr. blurb 1950) Ah, tres bien! Faites entrer l'infini!'of zoiets, laat ik nou de juiste bewoordingen vergeten zijn. Eerste sporen van?
Nee, ach, jaag weg die hersenschimmen.Only time will tell if I am right or wrong. Ja, ik ben positivist, ja ik ben van de zachte krachten, ik ben van de liefde en de vriendschap. Ik denk aan de stralende momenten die wij hebben kunnen delen, en ook aan de momenten waarop je inderdaad weet; en aangezien het in Profiel niet totaal wordt weergegeven, volgt het nu, vooruit in het Engels dan maar, zoals het voorkomt in de autobiografische poëziebloemlezing Goede raad is vuur (Passage, 2004):

Lew Welch: How I work as a Poet & Other Essays. Bolinas, Cal., 1973

Poetry is not a diversion.
It can't be called upon to give solace,
however heavy the time.

We, who wish to call the Tribe to dance,
who sing at tribal celebrations, calm the King
(in good times), and then retire

to our mountains, our gardens,
or the hearth,

must always yield to what the secrets of this art decide.

Especially in heavy times, this art decides
there is nothing to do except

perfectly accurate report of
what we thought we saw.

Or put it this way:

If the Tribe refuses to dance,
the Poet can only worry, watch, and
warn.

Moge de kracht met U zijn. Wie schrijft blijft. De eigen tijd is me meer dan genoeg.
I love it, not because but despite - niettegenstaande de niettegenstaanders.
En wie me nog een dansje wil zien maken: via www.decontrabas.com zijn de opnames te zien die Michel Holla maakte tijdens het optreden van Bo's Art Trio in de Mahogany Hall in Edam, een week geleden.

Gegroet voor vandaag, Simon Vinkenoog, medereiziger.

Oscar Dominguez, 1937, décalcomanie en gouache

Zondag 24 december 2006

The Day of Complex Emotions

Bed-lezen. Twee rondes koffie, een vruchtensapje, een trekje, een croissantje - zo brengen wij het liefst de ochtenden door, naast elkaar, ieder de eigen schemerlamp en ruimte voor krant, weekblad, tijdschrift of boek...
Meest indrukwekkende lectuur dit weekend tot dusverre is het uitgebreide profiel van Andreas Burnier (criminologe Dessauer) en haar Plato Club in het kerstnummer van Vrij Nederland. Wat was zij zowel een kind van haar (onze) tijd, als de tijd vooruit.
Hoe kon ik meeleven met haar tirades tegen de pausen van het rationalisme (genoemd worden H.R.Kousbroek en K.L.Poll ); hoe weinig ik van haar wist: nooit haar romans gelezen.
Nu wordt zo ongeveer alles, dat iemand te weten wil komen over haar, verfrist opgediend door degenen die haar het naast stonden. Een te laat eerbetoon? Nee, een blijvende herinnering - ook voor mij, die al eerder zijn laatste ontmoeting met haar noteerde; zij zei iets aardigs tegen je, herinnert zich Edith, en ik weet wat: na de herkenning, mijn naam noemend, zei ze: Jij hebt het jongetje in je nooit verloren, hè?
Ik kon niet anders dan beamen; wij waren elkaar op de stoeprand tegengekomen, zij had - o, wat was ze oud geworden - geaarzeld bij het oversteken: ik had haar in eerste instantie niet herkend.
De Taboebijlage van NRC Handelsblad heeft me ook heel wat ach's en wee's opgeleverd; zelf schreef ik in 1954 gedichten met als titel Lessen uit de nieuwe school van taboes, ik was ook bezig met het (moeizaam) schrijven van Zolang te water, dat ik schaamteloos wilde maken. Alles moest naar buiten, geen taboes meer, geen conditioneringen - zou ik veel later zeggen; hoe gaat toch ieder's rite de passage anders te werk, of teweeg(gebracht).
God komt tot twee keer toe ter sprake in de NRC: Jan Siebeling, de schrijver van Knielen op een bed violen (400.000 exemplaren verkocht!) poneert de stelling: we maken de herkerstening van Nederland mee, wat ik een mooi woord vind, vooral rond Kerstmis, terwijl Kwame Anthony Appiah, in Princeton (USA) hoogleraar filosofie, geboren in Londen, opgegroeid in Ghana uitnodigt: "Wij, kosmopolitische gelovigen, moeten anderen leren de lokroep van fanatici te weerstaan."
Als bijdrage aan het debat over de terugkeer van religie citeert de NRC ook uit het WRR-rapport Geloven in het publieke domein, 19 december uitgebracht.
"(...) als er al sprake is van een terugkeer van religie, dan wel in verschijningsvormen die soms in weinig meer doen denken aan de religie die wij kennen: een vooral institutioneel gebonden vorm, die zich in een tamelijk overzichtelijk schema liet vangen. De getransformeerde religie is fundamenteel van gedaante veranderd en ontwikkelt zich volgens sommige godsdienstsociologen zelfs als een aan traditonele religie tegengestelde vorm."
Zo is het; ik stond erbij en keek ernaar. Het werd een storm(pje) in een glas water, toen ik in een Bibeb-interview in Vrij Nederland anno 1964 over mijn religieuze ervaringen sprak - zie haar interviewbundel: Bibeb en Vips..Ik kom hier ongetwijfeld op terug; ik denk niet de enige te zijn die religieuze ervaringen tracht in te passen in zijn wereldbeeld: daarvoor ging het er nogal chaotisch aan toe, mag en moet ik zeggen.
Maar ik pak al mijn kranten in een tas (met een grote schaar); wij gaan direct op weg naar Den Haag om bij Edith's moeder aan de Hogeweg de winterzonnewende te beleven. Leve het licht, dat niet alleen rond X-mas schijnt; het laaiend licht zit diep in je en noemt zich GOD, of hoe je het ook verder verwoorden wil.
Het kan weer geen kwaad Alan Watts (1915-1973) te citeren, uit de in 2000 verschenen Ankh-Hermes-uitgave Verstilde geest: een introductie tot meditatie (90 202 8247 6).
"De meeste mensen beseffen niet dat er heel veel verschillende opvattingen over God kunnen zijn. God hoeft geen alleeenheerser te zijn; er kan ook een organische god zijn. Verder zijn er persoonlijke en onpersoonlijke goden en er zijn goden die noch persoonlijk noch onpersoonlijk zijn. Er zijn goden die bestaan en goden die niet bestaan, en er zijn goden die noch bestaan noch niet bestaan! Maar wat u ook denkt dat God is, het komt altijd weer bij u uit "

Zo is dat. Quantumgoden, gegroet. Simon Vinkenoog, de Dankbare.

Zaterdag 23 december 2006

The Day of the Groundbreakers

"Kijk," zeg ik tegen Edith en wijs haar op de pagina 4 van de Parool-bijlage PS van de week, de rubriek Gaan!
"Guus Bauer raadt ons aan vanavond naar Kriterion te gaan, waar om 22 uur de film Perfume: the story of a murderer wordt vertoond." En ik lees haar verder voor: "Het daarop volgende bal masqué belooft een stijlvolle, geurige en mysterieuze aangelegenheid te worden." En dat Dustin Hoffman, die de rol van de 18e eeuwse parfumeur Baldini speelt, daar vast wel iets bijzonders van zal maken staat vast, en wat is Het Parfum van Patrick Süskind een prachtig boek!
Even fantaseren wij erover de film te gaan zien en het bal anoniem te bezoeken. Moeten we dan naar de film ook verkleed? Wij denken beiden terug aan het feest dat onze Ruigoordse vriendenkring jaarlijks op 28 december viert in Paradiso in Amsterdam, waar wij verkleed als sheiks verschenen, vermomd met feestneus en snor, kort voor de eerste Golfoorlog.
Mensen weken opzij ("wie zijn die engerds?"hoorde Edith Martha zeggen) als wij voorbij kwamen en het was voor ons ook bijzonder om onverstoorbaar tussen de mensen door te wandelen - Engels sprekend - die je anders omhelst of knufelt en zoent of gedag zegt en een praatje mee begint... We hebben het uren lang volgehouden voordat wij het masker lieten vallen; we hoorden menigeen verzuchten "Wat gek dat Simon en Edith er niet zijn."
De herinnering blijft en bovendien heeft Cristi Kluivers er een mooie foto van gemaakt, die wij hierbij als groet voor de feestdagen ("Wij shoppen terwijl Irak brandt" - kop in de Volkskrant ) te voorschijn halen. Peace in your heart, peace in the world.

Waarom krijg ik toch altijd de Q bij het kiezen van de letters voor Scrabble?
Uiteraard weet ik er iets mee te hebben, met die letter tussen de Poëzie en de Revolutie, sinds mij gevraagd werd om mee te werken aan de Stad van Letters voor de v.z.w. Antwerpen Boekenstad 2004; een initiatief van de UNESCO.
26 Nederlandse en Vlaamse auteurs werd gevraagd samen met een beeldend kunstenaar 'iets' met een Letter te doen; het kwam er van, er werd (locaal) over geschreven en gesproken; elke vernissage of gebeurtenis werd feestelijk gevierd, het heeft geleid tot een interessante serie heel verschillende tijdelijke publieke evenementen en blijvende vriendschappen.
Met graagte werkte ik samen met Weijers&Borms; met het project Quercus (Eik) hebben wij een dodenakker, waar schrijvers in 1 perceel bijeen liggen, voorzien van een jonge eik, waaromheen de ruime kunststofbast van een veel oudere eik: niemand van ons zal erbij zijn als de twee elkaar raken.
Over de behoefte van mensen om tekens achter te laten in grotten, op rotsen, lieux de mémoire, de schors van bomen.
"In het geval van de Quercus worden de teksten in de buitenste imitatieschors gekrast en niet in de kwetsbare boom. De beschermingsmantel belet de onverlaat om in de jonge eik zijn liefdesverklaring te snijden. Toch heeft dit verhaal een staart.... Na honderdvijftig jaar zal de jonge eik gegroeid zijn tot de afmeting van de buitenste mantel. Er kunnen op dat moment twee zaken gebeuren: ofwel scheurt de kunststof eik open ofwel groeit de echte boom over de nepmantel heen."
Van elke nieuwe artistieke creatie dwarrelde het opgewaaide stof neer in zesentwintig cahiers - de 26 delen samen vormden aan het einde van het jaar een nieuwe alfabet, het wereldboek van ABC 2004.
In Amsterdam gaat 2008 zo'n Wereldboekenjaar worden: me al afvragend met welke opmerkelijke en werkelijk nieuwe ideeën de Hoofdstad op haar beurt gaat komen; broedplaatsen genoeg, alsmede professionele organisatoren die zich in de handen wrijven bij zo 'n kluif van bovenaf.
Een tekst die ik voor het kwistig geïllustreerde Q-cahier schreef, wil ik ooit onderbrengen op deze site; het is uiteraard een woordspelige letter; mijn bijdrage heet Bericht uit Quasiland.

Still going strong, een van de beminnelijkste mensen die ik in mijn leven ooit ontmoet heb, de eerste keer in New Jersey, waar hij toen samen met zijn vrouw woonde, niet ver van New York, al in 1954.
"Ik word nog een natuurwet!" luidt de kop boven een verhaal in de vrijdagse boekenbijlage van NRC Handelsblad, geschreven door Arjen Fortuin, die een weekend met de 91-jarige bioloog-dichter Leo Vroman en diens vrouw Tineke (85) heeft doorgebracht in Fort Worth, de aan Dallas vastgegroeide stad in het noorden van Texas, waar zij wonen in een met kunst, curiosa en boeken gevuld appartement op de tiende verdieping van de retirement community Trinity Terrace: een bejaardencomplex. Een mooi, levend profiel, met enkele alleraardigste Vroman-grapjes.
Twee boeken van Vroman zijn deze herfst verschenen: Misschien tot morgen, een 685 pagina's tellend dagboek uit de jaren 2003-2006 en een verzameling De mooiste gedichten, te weten de gedichten die hij schreef voor het Hollands Maandblad.
Ik moet volstaan met een fragment. Naar aanleiding van de uitspraak van Maarten 't Hart, dat interessante dagboeken altijd worden geschreven in het aangezicht van de dood, zegt Vroman "Dat is zo", om dat meteen te relativeren:
"We hebben natuurlijk allemaal dezelfde ziekte: sterfelijkheid. Ik heb wel een vage nieuwsgierigheid naar de dood en naar de vraag of er iets is na dit leven, of we ons niet allemaal verkeerd hebben begrepen. Ik stel me de hemel wel eens voor waar dan alle dieren op me zitten te wachten waar ik in in mijn leven aardig voor ben geweest. Op alfabetische volgorde." En serieuzer: "Ik denk hooguit 5 minuten vooruit. In het kamp deed ik dat volgens mij ook niet, misschien hing mijn rust van toen daarmee samen."
Om deze dag - het deemstert al tegen vijven - te besluiten met een Vroman-effect.
"Have a nice day!"
"Have a nice life. A day is not enough."

Simon Vinkenoog, de Enige.

Vrijdag 22 december 2006

The Day of Continuity

Winterzonnewende. Het laatste publieke optreden dit jaar, met het Bo's Art Trio en als gasten bassist Arjen Gorter en mij als dichter gisteravond in de Mahogany Hall in Edam, in de zomer cantine van het Strandbad, met inderdaad wijds uitzicht over de lichtjes van Hoorn en Almere aan het einde van de mysterieus verlichte watervlakte, waarop nauwelijks een rimpel zichtbaar. Het was een doorslaand succes; mag gezegd worden.
Volle bak, gerund door vrijwilligers. Onder de gasten uit de even wijde omtrek Terts Brinkhof van de Parade, die in Warder woont en de drummer Han Bennink ("ik kom je bewonderen") uit De Rijp.

Fred van Duijnhoven: drums, Simon: stembanden, Arjen Gorter: Contrabas, Bo van de Graaf: saxofoons, Michiel Braam: piano

'Je praatte op de weg terug voortdurend over de oorlog'; ja - niet alleen had ik vijf whiskies op, maar de weg herinnerde me aan de hongerwinter, toen ik diezelfde weg met een gammele fiets bereed, om uiteindelijk aan te komen in Limmen, waar ik de nacht doorbracht in een loods onder een zeil met andere voedseljagers bij boeren in de streek.
Aan die tocht heb ik nauwelijks ooit een beschrijving gewaagd; wel weet ik dat ik met een halve zak aardappelen thuis kwam, over het frame gevouwen, geruild voor tafellinnen uit de zorgvuldig bijgehouden linnenkast van mijn moeder, waaruit ik eens, nadien, een comdoom (toen: kapotje) te voorschijn haalde en verborg. Stout!
Er is een andere honger, levenshonger, die mij tot dusverre gedreven heeft - en de lust for life heb ik nooit meer verloren. Haphaphap. Snapsnapsnap.
De vorig jaar verschenen cd Cobra, in drie sessies opgenomen (de eerste op deze plek 28 november 2002) bestaat uit 23 tracks, waarvan 14 gedichten met muzikale begeleiding, zes muziekstukken en drie gedichten solo, total playing time 60.18, is nog altijd voorradig en te bestellen bij www.icompani.nl met als isbn 90-9019930-6.
Wij gaan een rustige week tegemoet, kerstdagen in Den Haag, waarna Edith's mama tot het nieuwe jaar bij ons komt logeren. Evenzeer kijken wij uit naar de drie dagen in Parijs begin januari; een stad waar ik heel wat voetstappen heb liggen en acht jaar lang de seizoenswisselingen mocht meemaken.
Het Chinese jaar van het vuur varken komt er de 19e februari aan; de prachtige tweetalige kalender van drukkerij ANDO in Den Haag (Nederlands-Chinees) geeft een omschrijving van de Chinese dierenriemtekens (rat, koe, tijger, konijn, draak, slang, paard, schaap, aap, haan/kip, hond en varken. Daarbij telkens afwisselend voor elk teken ook de elementen aarde, water, hout, vuur en metaal. Het varken is gemakkelijk en aardig, houdt van de leuke dingen in het leven en vindt vriendschap erg belangrijk. Het belooft een goed jaar te woorden; zegt de agenda, en die mág niet liegen. Ook ik niet, heb ik me ooit voorgenomen: de waarheid is zoveel gemakkelijker.
Maar als je niets meer te zeggen hebt, dan houd je je mond en dat doe ik dus nu; in gedachten ben ik bij iedereen en alles. En ik groet u allen (nouja, gij behoort tot de happy few) en ga boodschappen doen met Edith, die het geluk in mijn leven weer thuisbracht, in het jaar van de vuur tijger, 1987, twinkelende ster hoog aan mijn firmament. Simon Vinkenoog, liefdesdichter.

http://www.youtube.com/watch?v=8MML_ylHf_o
film: Michel Holla

Donderdag 21 december 2006

The Day of The Great Enigma

Welkom Winter: langzaam lengen de dagen; tijd versnelt al naar de sneeuw, het ijs smelt. Soms besef je hoe VRIJ je bent, je eigen gang gaand, niemands meester, niemands knecht: dan juicht het opeens van binnen.
Wat je van het religieus besef overhoudt, als het eenmaal is ingeslagen, is niet alleen de herinnering aan de inslagen - gemakkelijk genoeg op te roepen - maar de wetenschap (gnosis, kennis) dat het beeld dat je voor ogen hebt (begin en einde samenvallend, dit Alles nu is straks Niets, etc. - Marcel Möring tracht het moeizaam te verwoorden, als ik de kritieken op zijn boek goed lees) klopt, én deugt, functioneert, werkt.
Met wonderen en intuïties, synchroniciteiten en het toeval, al dan niet geleid of zo beschikt. De ervaring, waarvan wij de discipelen zijn (Da Vinci dixit).
Helder denken is een kunst, als je de franjes weghaalt, socratisch of platonisch, vanuit mystiek en wetenschap - als de knoppen doorslaan en het innerlijk vuur zo hoog oplaait dat je niets anders weet dan de overgave - ja dan weet je pas hoe kostbaar de menselijke vrijheid is.
Hoe breed dat register met zijn toppen en dalen, zijn Himmelhochjachzend zum Tode betrübt zijn - je ploegt er door heen bij het lezen van je krant, je ergert je zonder de ergernissen je leven te laten bepalen, je blijft zoals het heet op de hoogte van de actualiteiten. En ben je twee maanden weg, dan gaat de geschiedenis gewoon door. Het is me tweemaal gebeurd; ik was in India tijdens de Hongaarse opstand en de Suez-kwestie in 1956 en wij waren in Moskou tijdens de opstand op het Hemelse Plein in Bejing en het neerstorten van een vliegtuig met Surinaamse voetballers in 1989. Nee, met de voorlichting is in Nederland niets mis, al moet je wel eens tot de aanvullingen en correcties toe lezen.
Of bij een t.v.-bespreking van Wubby Luyendijk in de NRC: "De scherpste Making of van dit t.v.-seizoen gaat over Pauw&Witteman en staat op www.spotlight.nl. Een communicatiestudent schoot de beelden met zijn mobieltje tijdens de nazit. Premier Balkenende was te gast geweest en had bloopers over zichzelf moeten slikken. Op skateboard, weet u nog? Dat was vooraf nooit afgesproken.
Een boze Balkenende valt uit tegen een verbouwereerde Witteman. Die begrijpt er niks van, schrijft de student. Het gesprek ging toch goed? Balkenende: 'Het einde was onacceptabel!' En woedend beent hij de garderobe uit met de spin doctor in zijn kielzog."
Enzovoort. Levenskunst. Vragen beantwoord voor het blad ZENS, tijdschrift voor zingeving en spiritualiteit. Geen vuur na aan de schenen: je zegt wat je denkt over vrijheid, schoonheid, deconditionering - en dat alles binnen de opvatting dat het leven perfect is, en dat je er naar kunt streven het ook voor jezelf zo te maken. Het meesterwerk Mens. Het leven zelf als kunst.
Wegen naar de vrijheid, transcendentie, zijn er vele; ik kreeg weer het boek van dr. Herman Cohen in handen, De Vrije Mens, dat als serie van negen artikelen in BRES verscheen. Zelf noemde ik (niet in het zojuist gevoerde gesprek, of eerder vragenbeantwoording) de latihan dezer dagen, de oefening in gebruik bij de leden van subud: een totale lichamelijke overgave, die de geest bevrijdt. Susila Buddhi Dharma: ik heb die oefeningen in groepsverband enkele seizoenen gedaan, daarna kun je ze individueel doen.
Zo is het ook met de autogene training, die ik in de praktijk zag gebracht door dr. Maarten Lietaert Peerbolte, en een van de boeken die ik mee te lezen nam naar het Huis van Bewaring in Utrecht, waar ik in 1965 zes weken mocht schrijven en lezen was Das autogene Training - Konzentrative Selbstentspannung - Versuch einer klinisch-praktischen Darstellung, van prof.J.H. Schultz (1932, Elfte, überarbeitete und ergãnzte Auflage, 1964, Georg Thieme Verlag, Stuttgart) waarvan voornamelijk de afdeling C Verwandte Verfahren mijn volle aandacht had. Vier hoofdstukken: Beispiele ethnologischer und religionspsychologischer Art, Hypnose und Suggestion, Der Yoga en de Progressive Relaxation von Edward Jacobson - zeer informatief!

Ik ga me voorbereiden op het avondoptreden met het Bo's Art Quartet in Mahogany in Edam; doet me altijd goed saxofonist Bo van de Graaf, pianist Michiel Braam en drummer Fred van Duijnhoven weer te ontmoeten, bassist Arjen Gorter komt ons met de auto ophalen, en weer heelhuids thuis brengen, uiteraard - hopen en verwachten we. Toedeloe, Simon, vrijwilliger.

Uit: Encyclopedia of The Unexplained, edited by Richard Canvendish, Arkana, 1974

Woensdag 20 december 2006

The Day of the Generator

Trust your inherent machinery.
Be entertained by the social game you play.
Remember, man's natural state
is ecstatic wonder,
ecstatic intuïtion,
ecstatic accurate movement.
Don't settle for less.

Zoveel ware woorden heeft wijlen Timothy Leary ons overgebracht. Ik ben blij al in 1972 een boek over hem geschreven te hebben, met veel van zijn teksten die ik ook met graagte publiceerde in de bloemlezingen die ik aan de psychedelische middelen heb gewijd.
No more secondhand God! een van de titels van R. Buckminster Fuller, die ik uit het Vondel-antiquariaat heb opgevist (waar een groot deel van mijn boeken sinds 1989 onaangeroerd ligt). Wederom zo'n genie op mijn pad, zij het minder maverick dan Captain Leary die zijn Ierse bloed nooit wist te verloochenen. Buckminster Fuller heb ik een middag in the London School of Economics mogen meemaken; hij kwam twee keer op voor een lezing die een uur duurde, waarin hij aan éen stuk door bleef spreken, indringend en overtuigd van zijn (immense) gelijk.
Na dat uur verdween hij achter het spreekgestoelte, heel alleen voor een grote volgepakte zaal, om daar weer een kwartier later te verschijnen, even fris en boeiend als toen hij begon. Hij ging weer een uur lang met woorden op het publiek af, over een totaal ander onderwerp, volkomen anders van betoogtrant, maar op een mysterieuze wijze aansluitend op wat hij in zijn eerste toespraak had gezegd; een waanzinnig voorbeeld van synergie, complementariteit - noem het wat je wil, maar het was verbijsterend! Moeilijk te vertalen schrijver, soms - je zult nog van hem horen. Ik plunder immers mijn boekenkasten op weg naar de voltooiing.
De Volkskrant wijdt deze morgen een artikel aan de Situationisten-tentoonstelling in het Centraal Museum van Utrecht, en vestigt de speciale aandacht op Tjebbe van Tijen's installatie wat betreft Nederlanders die in dit verband actief zijn(geweest).
Timothy Leary, om even op de man terug te komen ontmoette ik in een wintersportplaats in Zwitserland, voorjaar 1971 . Wij hadden al eerder gecorrespondeerd, ik was vanaf het begin (aangemoedigd door steve Groff) abonnee op The Psychedelic Review, waarin de geschorste Harvard-professoren Richard Albert, Ralph Metzner en Timothy Leary zich verder verdiepten in datgene, waar zij mee bezig waren toen zij ontslag namen/moesten nemen: het verdiepen van het psychedelisch inzicht. Al zijn avonturen van verre af gevolgd (in 1974 verscheen mijn vertaling van zijn Confessions of a Hope Fiend als Aan hoop verslaafd - Leary's gevangenis- en ontsnappingsdagboek bij uitg. Bert Bakker, toen nog in Den Haag. ISBN 90 6019 318 0) en zelfs vanuit Algerije, waar hij bij de gevluchte Black Panther Eldrige Cleaver onderdak zocht, had hij me gevraagd bij hem en Rosemary langs te komen. Uiteindelijk - Cleaver hield hem te kort! - kwam hij in Zwitserland terecht, waarvandaan hij ook op een gegeven ogenblik verder moest om in een vliegtuig door C.I.A.-agenten weer te worden gearresteerd. Ja vrienden, het is geen filosofie/psychologie van de koude grond, die ons door Leary wordt voorgehouden.
Hoe kom ik erbij? Ach ja, ik heb wat papiere teruggevonden die ik zocht, van een eerdere poging tot ordening, op een speciale onvindbare plaats neergelegd.
Zeer opgewekt begon de dag; Edith voelt me aan "Nu wil je even lekker tegen me aan liggen?" en wij begrijpen elkaar en vinden weer de weg naar het don't settle for less. Wat is er ter aarde intiemer dan dit: deze waardevolle vereniging van man en vrouw, een verbintenis die steeds intiemer wordt - en woorden doen er dan even abosoluut niet meer toe. Die woordeloze staat, waar het ritueel een gedeelde gave is: van to tot teen beleefde overgave, liefde.
Ooit was er op het trottoir naast cafe Scheltema De Open Straatuniversiteit; een grap van enkele vrienden. Op zaterdagmiddagen, vroege jaren negentig, werd er een spreekgestoelte neergezet, en iemand die iets te zeggen had kon dat doen. Namen liggen voor de hand: ik mocht mijn zegje doen, en Edith mocht invallen voor onze Happy Hooker, Xaviera Hollander -[ dus dacht ze: het moet dus over sex gaan).
Wat zij wist te zeggen, was zo ontzettend overtuigend dat het werd uitgewerkt tot artikel. Mijn vrouw Edith Ringnalda dus, die ene allerliefste, publiceerde in BRES nr. 159,blz. 65/72 van april/mei 1993, het artikel Seks - de basis van een gelukkig huwelijk.
Laat dit voor vandaag alles zijn. Morgenavond verzorg ik een optreden met het Bo's Art Trio in Edam Mahagony Jazzcafé - alle jazzliefhebbers in NL bekend.
De middag wil ik besteden aan het schrijven van een artikel en weer 2 e-mailtjes aan Derrick, die ik overload met informatie. Daar ben ik voor. Jullie toegenegen Simon, aan de basis. Vinkenoog.

Dinsdag 19 december 2006

The Day of the Hellraisers

Moeilijkheden zijn lessen. Obstakels zijn uitdagingen. Onmogelijkheden zijn uitnodigingen.
Het zijn voor vandaag de dagelijkse meditaties (die ik hier nooit heb overgenomen, maar wel altijd lees alvorens de cursieve Naamdag boven deze kroniek op te halen) uit het prestigieuze, 800 gebonden pagina 's tellende boek The Secret Language of Birthdays - Personality Profiles for Each Day of the Year, van Gary Goldschneider (ed. Aron Goldschneider), A Joost Elffers Production (Viking Studio Books 1994, ISBN 0-670-85857-9), overigens éen uit een serie.

Nu de dagen korten, staan wij vroeger op: de ochtend bevatte een bezoek voor een prikje in de trombosekliniek (om de zoveel weken) en daaraanvolgend weer even thuiskomen in onze tuin in tuinpark Buitenzorg.
Hoe vaak zijn wij al niet sinds 1991 door de IJ-tunnel gereden, en het verveelt nooit - telkens een andere science fiction context, ogen halfgesloten een looping the loop eeuwig durend de wereld buiten of ondersteboven: eruitkomend zie dat er hard wordt gewerkt aan de NoordZuidlijn, d.w.z. er staat altijd wel een mannetje te baliekluiven of met de handen in de zakken.
Een nieuw flatgebouw van acht verdiepingen is onlangs aan de Johan Van Hasseltweg gereed gekomen. Wij hebben de bouw vanaf het begin van onderaf zien gebeuren ; nu bijna in zijn geheel bewoond, met een donkergrijze, opvallende niet lelijke stenen gevel. De bestrating rondomVogeldorp is bijna geheel voltooid; het wijkje is een woonerf geworden, waardoor de Zamenhofstraat autoluwer is dan ooit. Hotel de Goudfazant fungeert nog steeds, ook buiten het zomerseizoen, constateerden wij tot ons genoegen - een dezer zondagen brachten wij het weer een bezoek, en het wijdse uitzicht over het IJ is als altijd fascinerend.
De tuin lag er schitterend bij; ik zal Edith aan het woord laten ."Nu pas wordt helder en duidelijk zichtbaar hoe goed de infrastructuur is; de verschillen tussen hoog en laag. De talloze kleuren groen, van bodembedekkers en coniferen en heesters. Heerlijk dat de ligusterhaag is opgeruimd en zicht biedt op de mooiste volwassen geworden tongvarens, die je je maar kunt voorstellen. Vol verwachting zien wij uit hoe het rozenbosje, bestaande uit kamperfoelie, egelantier en witte hortensia zich zal verstaan met de door een storm omgewaaide roos Leander; ik zie het voor me... een wolk van rozen en bloeiende planten die zijn weerga niet kent in ons tuinpark. Nu maar hopen dat het éven gaat vriezen, zodat de natuurlijke kringloop van het ongediertezijn beloop neemt en in de zomer ons niet tot last zal zijn."
Einde dictee; ik leef mee, expectatief!

Herinneringen spelen mij parten; brieven uit de jaren '50 aan en van Josepha Mendels die ik onder ogen krijg brengen opnieuw vragen naar boven: als je depressies niet herinnert, heb je ze dan bedwongen of juist verdrongen? Parten spelen.
Een krachtmeting met de zon (even ogen dicht en ontspannen, alleen op een bank in het ronde Ketjenplantsoen, tegenover het beeld Aphrodite met de kruidentuin aan haar ontbrekende voeten), even wat fonemen en fotonen op je netvlies, de zon balt krachten die zich - opeens kwam het latihan-gevoel weer over me en kon ik me laten gaan - body language, rollende (t)rillingen, schouderschokkend diep ademhalend -in, STOP en -uit, STOP: borstkas wijdopen: ja, de energie was er weer Alles licht op, licht is Alles. Dank je, Zon Absoluut!
Dauw op de rode bessen van de stekelige berberis, ik kon er de meterslange slierten van de oostindische kers te voorschijn trekken, zo fragiel en toch zo sterk, die zich met tientallen trompetbloemen tot voor enkele weken alom manifesteerde. Waar ook de clematis gaat ontluiken, hun stammen zijn in al die jaren vuistdik geworden, zal zich, ijs en weder dienende - in deze voorijstijd weet je maar nooit! - weer een uitgebreid kleurrijk tapijt over de kruin van de  Atlasceder  in de tuin uitspreiden, tot in de takken van vlier en gelderseroos, sering en boerenjasmijn. Opvallend hoeveel kleur er nog is, ook door de dauwdruppels overal extra toebelicht in de lage winterzon.
In de vrije val: alles voorbereiding, via Geboorte en Orgasme tot de Dood. G O D . Alle geheimen in de dans; de overgave aan de werveling, de grote duizeling, als alles wordt weggezogen, bindu; een punt blijft over en zelfs dat dooft. Niente. Nada. Void. Wennen Mag. Shri Yantra zag ik voor me, die driehoeken die aantrekken en afstoten, zich heen en weer bewegend, zag ik daar een snaar van de snaartheorie? Het geheim van de danser: in beweging blijven, leven delen, meeleven, overleven, desnoods voortleven. Zo het is, is het goed. Simon Vinkenoog, goedertieren.

John Lennon gefotografeerd door Richard Avedon
Uit: De Kunst van het Protest, posters 1965 - 1975, samengesteld door Steef Davidson

Maandag 18 december 2006

The Day of Mammoth Projects

Welkom Week Eenenvijftig - nog 13 dagen te gaan voor het VUURWERK.
In zijn editorial Bij Vrij Nederland van deze week schrijft hoofdredacteur Emile Fallaux (op de omslag staat groot 45 pagina's onder invloed) :
"Zo af en toe heb je schoon genoeg van alle informatie, en van het besef van de rotte wereld. Dan is vergetelheid goed voor de geestelijke gezondheid. Zelf ben ik oppgegroeid met de blauwe knoop. Waarschuwingen over de verderfelijke invloed van drank onderschrijf ik nog altijd. Maar een goed glas kan de mens ook helpen, ook al is het naar de verdommenis. Als geen ander kan schrijver Hafid Bouazza vertellen over het niemandsland tussen roze wolk en duisternis. Bij hem past de droom, de vrije associatie, de wilde vlucht van de poëtische geest."
En na, inderdaad, Nederland onder de kurk, een verhaal over de dranklobby in Den Haag, met grote invloed op CDA en VVD, die strengere wetgeving tegen drankmisbruik hebben weten tegen te houden, niettegenstaande het feit dat Nederlandse jongeren vroeg, vaak en veel drinken, wat ons de zuipschuit van Europa maakt. Op een fotopagina ziet men eerst een lachende Premier Balkenende, die een moutfabriek opent (vergezeld door zijn ouders) met volle glazen Heineken-bier, daaronder de voorzitter van het Centraal Brouwerij Kantoor, de heer Hans Wiegel, op de foto even groot als het beugelflesje Grolsch, bedachtzaam proevend in een Grolsch-fabriek in Enschede.
Over een convenant tussen B&W met winkels, supermarkten en slijterijen in Katwijk , dat verkoop onder de 18 aan banden wilde leggen. Het lag na een jaar klaar voor ondertekening (ook filialen van Dirk van den Broek en Albert Heijn deden mee) toen druk op de burgemeester werd gezet vanuit het Platform Alcoholhoudende Dranken voor Thuisgebruik, een samenwerkingsverband van winkels die alcohol verkopen. Niet in details treden, Simon - genoemd worden nog een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO uit 2003: Alcohol: no ordinary commodity, de Stichting Alcoholpreventie (STAP), wier directeur Wim van Dalen VVD-kamerlid Edith Schippers, woordvoerder Volksgezondheid, beschuldigt de terminologie van de alcoholbranche te hebben overgenomen. Hoe het Nederlandse lobbywerk te werk gaat (er is een lobbyadviesbvureau Public Matters), niet als in Amerika met de drie B's van booze, broads and bribes maar briefje, belletje, broodje kaas. En als ambtenaren (op het ministerie van Volksgezondheid bijvoorbeeld) geen gehoor geven, proberen ze een voorstel via Economische zaken te traineren, wat blijkbaar vaak genoeg geschiedt.
En wisten we dat prinses Laurentien, op dit moment communicatieadviseur, twee jaar lang als lobbyist voor de tabaksfabrikant Philip Morris werkte? En nu de STIVA (bekend van BOB) 'verantwoord' leert communiceren?
Ook de vereniging van Europese bierbrouwers heeft inmiddels (tegen)studies laten uitvoeren door The Weinberg Group: We help our clients improve manufacturing processes, clear regulatory hurdles, and defend products in the courts and the media.
Waar het op neerkomt: "De branche wil niet in dezelfde hoek worden gedrongen als de tabaksindustrie, die in Amerika dikke claims aan de broek heeft gekregen, omdat ze verkeerde voorlichting hadden gegeven."
Storm in een glas bier dus. Een kastelein aan het woord. Parlementair journalist Max van Weezel over alcohol op het Binnenhof, vroeger en nu. Rudie Kagie schetst de typologie van de drinker, Tussen bietsers en zuipschuiten, een cocktail-shaker ('Ik doe mijn best om van elke cocktail een kunstwerk te maken') en fotograaf Juliette Berkhout toont acht geënsceneerde foto's van Dwarse drinkers, met drankjes die niet bij hen 'passen'.
"Wat is het tegenovergestelde van geëintegreerd? Onaangepast? Eigenwijs? Dwars? Misschien wel zo leuk. Laten we ons hoeden voor de grote aangepastheid. Durf te dromen. Drink eens dwars."
Dat laat de geïnterviewde schrijver Hafid Bouazza (zijn door een absinth-fles - etiket Vincent van Gogh - vertekend gezicht siert de VN-omslag; mooi schilderij van Lea Lund) zich geen twee keer zeggen. "Ik ben geen man van mate, maar van extase" - nu zou een pdf-je van de pagina's 58 t/m 61 dienstbaar zijn, maar helaas: zover reiken mijn con amore-middelen niet. Ook dit mag wel eens worden gezegd.
Zijn al langere tijd aangekondigde standaardwerk over de roes zal dit jaar niet verschijnen, omdat mede-samensteller Yves van Kempen onder invloed van de trap viel en zijn kaak brak. "Het boek wordt voor een deel encyclopedisch, met informatie over de werkzame bestanddelen van verschillende drugs, maar de nadruk ligt op de alomtegenwoordigheid van roesmiddelen in de kunsten. In de beeldende kunst en film, maar vooral in de literatuur. Er staan vertalingen in uit de Arabische, Perzische, Chinese en Engelstalige literatuur. Dichter bij huis beschrijft Connie Palmen haar verslavingen aan drank en sigaretten, en maakte A.F.Th. van der Heijden een reeks 'miniparoxismen' over drank, drinken en dronkenschap. Ook staan er observaties in van Simon Vinkenoog, geschreven onder invloed van lsd. We hebben de popmuziek maar buiten beschouwng gelaten. Want anders word je gek. Er is door de eeuwen heen zo verschrikkelijk veel geschreven over de roes."
Volgens Hafid, en niet volgens hem alléén, is de behoefte aan bedwelming van alle tijden en universeel. "Ik zag het ook bij mijn eigen kinderen. Als ze een jaar of twee zijn, gaan ze opeens cirkeltjes draaien om hun as, om duizelig te worden. Heerlijk vinden ze dat. Ik vind dat fascinerend. Het is moeilijk te zeggen waarom, maar blijkbaar is de roes belangrijk voor het voortbestaan van de mens."
Zelf heeft hij, na jarenlang experimenteren met allerlei drugs en alcoholica, inclusief verslaafd raken en afkicken, zijn keuze bepaald op absint, waarvan het verbod op verkoop en productie pas vorig jaar in Nederland werd opgeheven.
Eerst trok hem de romantische mythe van de 'verboden vrucht', het 'kunstmatige paradijs', "maar ook de eraan toegeschreven hallucinogene kwaliteiten maakten mij nieuwsgierig. Vijf jaar geleden dronk ik het voor het eerst in Portugal, maar de coup de foudre kwam een jaar daarna in Praag toen een etalage vol verschillende merken mij wenkte. Het werkzaam bestanddeel van absint is thujone - een fles mag volgens huidige regels niet meer dan 35 mg bevatten - die ervoor zorgt dat in de hersenen meer neuronen worden afgevuurd dan gewoonlijk. Dat geeft een high, een lucide roes en stimuleert de verbeelding: dromen worden er extra helder door."
Niets gebruikt hij als hij schrijft: "Als ik in een absintroes op de bank lig, gaan er ontzettend veel beelden en ideeën door mijn hoofd. Het stimuleert heel erg de verbeelding, ook visueel. Maar die roes neemt de plaats van het schrijfproces in, alsof ik al aan het schrijven ben. Wanneer ik schrijf, kan ik in een vergelijkbare toestand terechtkomen, met de taal als roesmiddel. Dan ben ik heel geconcentreerd mijn woorden aan het kiezen, en tegelijkertijd in extase. Dat had ik sterk toen ik aan mijn roman Paravion werkte. Ik hoorde zinnen alsof ze van buiten kwamen, een constante stroom die ik moest indammen."
Het verhaal blijft boeien, maar ook ik moet indammen; Hafid geeft hierna over twee pagina's nog weloverwogen antwoord op 12 vragen van Mischa Cohen en Sander Donkers; voorjaar 2007 wordt genoemd als verschijningsdatum van het boek Roes bij uitgeverij Prometheus. De belangstellende bezoeker ziet verder zelf; wellicht komt dit verhaal op www.vn.nl terecht. Daar ben ik nog nooit geweest - maar zij ook niet bij mij. Man van het Jaar immers, volgens TIME Magazine? Seismograaf, alsmaar ontdekken.
Of her-ontdekken, met als groot voorbeeld de duidelijke stem van R.Buckminster Fuller (ik heb hem ooit in Londen horen spreken) al voorop de glimmende Bantam Books pocket uit 1970: I Seem to Be a Verb, en de verduidelijking: The most important fact about Spaceship Earth: An instruction book didn't come with it."
En al bij het openslaan lees ik,
en ik noteer het als gedicht,
want het is zo' n soort bericht:

I live on Earth at present,
and I don 't know what I am.
I know that I am not a category.
I am not a thing - a noun.
I seem to be a verb,
an evolutionary process -
an integral function of the universe.

Zo verder dus; wat gaat de zon vroeg onder - het loopt tegen vier uur 's middags, laag boven het Amstelwater, laatste geelbruine blaadjes aan de boom voor de deur nog transparanter makend, Ruhe. Gegroet, Simon Vinkenoog - woordwerker.

Zondag 17 december 2006

The Day of Earthy Chemistry

"Uit de wildernis van opgeblazen moeilijkheden, waar de delibererende partijen nu in terecht zijn gekomen en van het niveau van partijzucht waarop de strijd zich nu afspeelt, kan alleen iemand de weg wijzen die het grote belang van 's lands bestuur weer centraal weet te stellen en die de politici aan het verstand brengt dat het touwtrekken op dit niveau ons land, onze politici en onze partijen alleen maar schade berokkent. Dat hoeft noch de beroemde sterke man, noch een outsider te zijn."
Zeer actueel; het had gezegd kunnen worden door een van de heren, van de Wetenschappelijke Regerings Raad en het Sociaal Cultureel Planbureau, die vanmiddag aan het woord waren in Buitenhof, een van de meest informatieve en hoogstaande gespreksprogramma's van de Nederlandse om-Roep, maar in feite zijn ze geschreven in een hoofdartikel van De Haagsche Post, door Mr. G.B.J.Hiltermann, in 1956.
Hij was het niet, met wie ik kennis maakte toen ik Hans Gabriëls, redacteur bij dit weekblad begin 1957 in het café Scheltema had gevraagd of er voor mij - ik was net terug uit Parijs - iets te doen was.
Het was Mevrouw Sylvia Brandts Buys, die de dagelijkse leiding had over de redactie op de Nieuwezijdsvoorburgwal, twee bovenverdiepingen bij de postzegelmarkt, die mij ontving, en onmiddellijk aan het werk zette.
Mr.GBJ had zijn kantoor op de Herengracht, van waaruit eens per week een hoofdartikel voor pagina 3 met voorrang door de zetterij (van de Telegraaf) werd behandeld en door de grote Meester zelf gecorrigeerd. Daar was het ook, dat hij, als de redactie bijeenkwam na een zetdag, de tot blad gevouwen losse vellen doorbladerde, en het geheel in de prullenmand liet vallen: tijd voor vrije conversatie.
Het boek Rare Jaren - Nederland en de Haagse Post 1914-1990 (door John Jansen van Galen en Hendrik Spiering, Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam 1993,342 blz., ISBN 90 388 2661 3) is een aanstekelijk relaas over een weekblad op rose papier, dat in 1914 werd gesticht door S.F. van Oss, een zakenman-journalist die een eigen blaadje wilde uitgeven.
Het wist de papierschaarste van de Eerste Wereldoorlog te overleven, had succes met een Reader's Digest-formule bij de liberaal-conservatieve burgerij, veroordeelde het nazisme in de jaren dertig fel, maar verzonk tijdens de oorlogsjaren in een moeras van aanpassingen. Het boek verhaalt ook
"Hoe het in de jaren vijftig onder G.B.J.Hiltermann en zijn levensgezellin Sylvia Brandts Buys een nieuw leven begon, eerst als keurig burgerlijk blad, maar al spoedig volgeschreven door rare snuiters als Armando, Jan Vrijman en Simon Vinkenoog. Over de jaren zeventig waarin de HP tot grote bloei kwam onder de ironische slogan 'links en toch leesbaar'. Het vertelt de geschiedenis van politieke verwarring in de jaren dertig, van democratiseringen in de jaren zeventig en van de moeizame jaren tachtig. Het is het relaas van een non-conformistisch, burgerlijk en 'anarcholiberaal' weekblad dat vier maal - maar telkens om totaal verschillende redenen - ten onder dreigde te gaan: in de Tweede Wereldoorlog, na de dood van Van Oss in 1949, tijdens de staking van de redactie in 1973 en door de financiële problemen in 1985. Over een vijfde leven beschikte de Haagse Post niet meer. In 1990 fuseerde ze met het weekblad De Tijd, voorheen een rooms-katholiek dagblad, tot HP/De Tijd."
Ja, ik raakte dus steeds meer ingepalmd en betrokken, (interviews met Willem Elsschot en Nescio, coverstories over Hugo Claus, Karel Appel, Harry Mulisch, Tajiri), kon netwerken - zoals het toen nog niet heette, zocht medewerkers aan (Rudy Kousbroek in Parijs) en diende als buffer tussen de wispelturige en onnavolgbare SBB en de buitenwereld: redacteuren, bezoekers, telefonades.
Steeds minder schrijver, steeds meer regelen, organiseren, ontproblematiseren, motiveren en... naar andermans/vrouws pijpen dansen. Na vier jaar was het niet langer Wij van de HP (het roze papier had zich ondertussen teruggetrokken tot een roze naam op de omslag) maar Ik, Simon Vinkenoog - en ik nam ontslag eind 1961, jonge vader en een toekomst als schrijver tegemoetziend; mijn boek Hoogseizoen zou voorjaar 1962 verschijnen..
Hallo here I am, your past, shaking hands with the present. Nice to meet again, uh?

Ja, en zo onverwacht; ik wilde nog eens de relaties nagaan (vele!) tussen G.B.J.Hiltermann en Ted Klautz, die mij in 1968 vroeg of ik voor het tweemaandelijkse tijdschrift Bres/Planète, zoals het in aanvang heette, over mijn LSD-ervaringen wilde schrijven.
Ja dus; graag. Met mij waren enkele anderen (gebruikers en niet-dus-anti-gebruikers) daarom gevraagd; de teksten en tekeningen -onder meer van Jean-Paul Vroom) verschenen in het 12e nummer.
Bij BRES ontstond, na de goede ontvangst hiervan een mag je wel zeggen vruchtbare samenwerking, die meer dan dertig jaar zou duren. Ik kon met eigen ideeën voor onderwerpen komen, werd redacteur en chroniqueur (de kroniek Wereld in Beweging en het prikbord Activiteiten Bronnen & Centra), onderhield de correspondentie met medewerkers en maakte hun artikelen persklaar; ik vertaalde at home een paar boeken voor BRRES, onderhield mijn nieuwsgierigheid en gebruikte ten kantore van de redactie het copieerapparaat, dat kon verkleinen en vergroten (dat doet HP PSC 1510 All-in-One Printer Scanner Copier hier niet). Ook was ik meer dan een jaar met Ida Schuurman bezig de 500 pagina's vanHerem'ntijd samen te stellen, een keuze uit mijn kronieken ter gelegenheid van mijn 70ste verjaardag in 1998.
Sinds 1980 had ik - Klautz voelde zich te oud om verder te gaan en leurde met het tijdschrift - mr.Dries Langeveld, afkomstig van Elsevier, als hoofdredacteur. Wij konden het samen goed vinden, maar gezegd mag worden dat hij weinig energie en enthousiasme uitstraalde, terwijl hij ook geen gezicht aan het tijdschrift in de grote boze wereld daarbuiten kon geven, gezien ook de problemen in zijn persoonlijk leven.
Uiteindelijk wist hij ook de financiële problemen bij BRES niet het hoofd te bieden, hij moest kosten drukken en stuurde mij in 2003 'met pensioen'.
Hij overleed, nogal onverwacht, kort na de overname door de Haagse uitgeverij Synthese, waar dezer dagen het 241ste nr. van BRES verscheen, waarvan ik hier gewag maakte.. Sans rancune.
En al deze marginalia, omdat ik met zo'n belangstelling de ontboezemingen van Jeroen Brouwers over zijn Brusselse jaren lees; hoe ook hij als schrijver nourri dans le sérail, in de praktijk zijn werk kon doen, en brood op de plank krijgen. Wat hij leerde, doet mij denken aan wat ik leerde, wat hij deed heb ook ik gedaan, wat hij over zijn directeur Angèle Manteau schrijft brengt mij Alice v. Eugen-van Nahuys (bij Querido) en Sylvia Brandts Buys (HP)voor de geest: de ijzeren wil, niettegenstaande de verschillen in karakter.
Chief whip word ik door John Jansen van Galen genoemd (gefascineerd deze pagina's herlezend; lees mee, Derrick!). Wat me toch weer bij Brouwers terugbrengt; wat een verliteratureluurd en niet te benijden man. Niks geen geopolitiek of de daverende dingen dezer dagen; een werkelijk pampiere schijnwereld, waarbij hij zich in het leven blijkbaar nergens thuisvoelt - ik ken zijn eigen werk te weinig om me daar een mening over te vormen.
In zijn eigen woorden: "Buiten de vervaardiging van literatuur is in mijn leven zo goed als alles wel fout gegaan. Waarschijnlijk ben ik niet goed gebakken, niet goed gecomputerd, zijn de koplampen niet goed afgesteld, staat de televisieantenne verkeerd zodat het beeld troebel blijft.(...) Mijn karakter is een labyrint, ikzelf heb er nooit de weg in gevonden. Laten wij het daar maar bij houden. Ergens is het fout gegaan, allicht, mij dunkt dat mijn hele oeuvre het verslag is van mijn zoektocht naar dat ergens. Vanuit de verkeerde zaadbal in de verkeerde baarmoeder terechtgekomen, denk ik. Ik ben rusteloos, nerveus, angstig, onzeker van aard. Melancholiek. Daardoor is het erg moeilijk om werkelijk voor honderd percent gelukkig te zijn en daar tegelijk ook van te genieten. Dat kan ik niet."

Het is te gemakkelijk om hier, vanuit verschillende standpunten, commentaar op te geven: meelevend, cynisch, schouderophalend, zoveel vragen ook oproepend. Ergens staat 'erbij horen'; waar komt toch die behoefte vandaan literatuur te 'vervaardigen' en van een oeuvre te spreken? Wie leven en literatuur scheidt, gaat in onnodig dualisme tenonder. Een dwaalleer, en geen situationistische!
Maak een détournement van het bovenstaande, en begrijp dat alles zijn reden heeft. Al wat het geval is, ook de schijnproblemen van het ego, het achterhaalde gewroet in het navelstaren, woorden woorden woorden - een absolute verkokering, doel en middelen dooreengehaald, misschien wel postmodern of roman nouveau, verliteratureluurd, zelfdestructief.
Zonder een greintje licht, openheid, ruimte, verwachting, verruiming. Niet mijn pakkie-an, zei deze man. En ik oordeel niet, maar zeg wat ik voel.
Ook ik natuurlijk niet compleet zonder papieren en boeken om me heen. Zeker niet nu ik behoefte heb aan informatie over lang geleden gebeurtenissen die weer worden opgehaald, opnieuw verhaald en in termen van nu vertaald: op weg naar eenheid en synthese, het overzicht behoudend over wat geschiedt, hier en nu, niet als trendwatcher of hype-slachtoffer: geen pion in andermans spel. Vrij. En dat kan niet zonder liefde en enige zelfkennis; ik zou zelfs zeggen onvoorwaardelijke liefde.

ZENS, tijdschrift voor zingeving en spiritualiteit, nr. 11 van de 9e jaargang, november 2006 valt in de bus. Ik kende het blad niet; nu wel: ik zal mij graag laten interviewen.
De zin van het leven volgens ... vaste rubriek: dit keer Jan Marijnissen, die ik op gepaste wijze toejuich bij zijn erkenning - ik heb immers voor hem gestemd?
""De homo universalis is voor ons het ideaalbeeld, vandaar ook de titel van ons verkiezingsprogrmma: HEEL DE MENS. De mens produceert en consumeert, onderwijst en wordt onderwezen, kijkt naar kunst en maakt kunst, laat zich besturen en bestuurt zelf ook. Zo vind ik dat iedereen een politicus is. Ieder mens heeft een latent gevoel voor schoonheid. Dat is wat ons drijft. Dat kan betekenen dat we orde scheppen waar chaos heerst, maar ook dat we oog hebben voor de ogenschijnlijke chaos van de natuur. (...) Vaak stellen mensen zich doelen. Maar als het dan niet lukt, slaat de teleurstelling toe. Je moet voorkomen dat je gefrustreerd raakt. Dat betekent dat je je ambities niet te hoog moet stellen. Een tweede punt is dat de wereld vol propblemen zit. Het is de kunst om onderscheid te maken tussen problemen waar je iets aan kunt doen en problemen waar je niets aan kunt doen. Als je die kunst beheerst, dan kun je onoplosbare problemen accepteren, als feitelijk gegeven. Ik heb geleerd me te concentreren op oplosbare problemen en maak me niet druk over zaken waar ik toch niets aan kan veranderen. Zo probeer ik de wereld een beetje leuker te maken voor iedereen."

Gesterkt verder; David Kleywegt laat mooie muziek horen per televisie. Dagje afgerond met opruimen, lezen, me in alles&niets verliezen, DIT tikken, en wachten op Edith die op de terugweg is van een feestje bij haar zusje Fleur in Alkmaar. Hier laat ik het bij, Simon de Vrije Wachter.

Uit: Waren wij maar zeventien, Gras Heyen, Uitgeverij De Bezige Bij, 1958.

Zaterdag 16 december 2006

The day of Soaring Imagination

Allerlei aanmoedigingen bij het tankstation aan de zich vernieuwende Meeuwenlaan, naast de Tigerwash en Van Vloten, waar onze Volvo 460 weer goedkeurend door de controle heen ging. En gestofzuigd dat ze hadden! De moeilijk toegankelijke asbak leeg, als nieuw. Doe de wintercheck-up. OK! This way to look good, OK. Poets uw imago op!
Dat hoeft dan niet meer, denk ik. Op je 78ste is er niet veel meer te veranderen voor zover je al een levende legende genoemd wordt, ooit 'onvermijdelijk' en Simon Vinkenoog met zijn kleurrijke clan.
Klinkt goed, allemaal, in eigen ogen heb ik mijn vrijheid bevochten, mijn kinderen zijn goed groot geworden, ik heb ('heb'?) twee kleinkinderen; van alle kanten lacht me het leven toe en raad eens, ik heb niets liever.
Geen projecten rond Oud & Nieuw, zoals Jan Cremer ("ik heb bindingsangst") in een interview met Het Parool, maar wel kijkend & luisterend. Op de tuin hoorde ik weer iemand op z'n Amsterdams verrinneweerd zeggen, zoals ik die uitspraak van mijn moeder herkende: wij zouden zeggen: geruïneerd; het ging Jan de Fietsenman om een dakloze die over het hek was geklommen en in een huisje aan de straatzijde had geslapen.
Ik had om te lezen in de tuin (Edith buiten op inspectie en ik bij de warmte van ZibroKamin binnen, met uitzicht op af- en aanvliegend gevogelte dat zich op de ronde tafel onder de kale wijnstokken van ons brood, onze noten en kaas kwam voorzien) ) Brouwers in Brussel, 1964 - 1976, 192 blz.,.VUBPRESS & demian, 2000, ISBN 90 5487 265 9.
Het uitgebreide, ruim 50 blz. tellende interview dat de samenstelster Gwennie Debergh, die dit interessante boek redigeerde, met de man maakte doet mij weer eens van de ene verbazing in de andere duikelen.
Hoeveel buitenbeentjes kent de Nederlandse literatuur wel niet? Hem is de Prijs gegund, Maarten Biesheuvel; kan er weer een nieuw tegelpad aangelegd worden rond zijn houten huisje. Om Karel van het Reve als God te zien, gezien te hebben... En dat lieve broertje van hem, Maria wiege hem, dat niet zo 'n lieverdje was, niettegenstaande alle prutprietpraat om hem heen, hoeveel buitenbeners zijn er wel niet. Ik heb het niet eens over degenen die door de laatste deur gegaan zijn (prachtig boek van Brouwers over zelfmoordenaars in de Nederlandstalige letteren), maar die zich op hun voetstuk hebben gehesen, inderdaad hun imago oppoetsten. Ik heb dat niooit hoeven doen: ik ben in zoverre situationist (geen lid van welke club dan ook, maar een levenswijze) dat ik, als schrijver doende wat mij voor de hand kwam nooit mijn vrijheid heb hoeven opgeven. Ik kon kiezen wat ik het liefst deed, en al jaren doe ik niet anders; trek door deze lage landen heen met dezelfde nieuwsgierigheid naar mensen en hun leefomgeving, als ik dat mijn gehele leven gedaan heb. Ik ben gelukkig zo en kan niet anders.
Bij de uitgeverij van Angèle Manteau in Brussel, waar Brouwers op 23-jarige leeftijd kwam te werken (woningnood in Amsterdam! Nog altijd, potdikkie) was hij rechterhand, linkerbeen, assistent, secretaris, manusje van alles. En begon als jongste bediende; vulpen vullen, brieven posten en pakjes halen of brengen naar het postkantoor - 12 jaar later hoofdredacteur. "Ik ben mijn onzekerheid over de kwaliteit van mijn werk nooit kwijtgeraakt. Al bijna veertig jaar schrijver, een stuk of zestig piblicaties op mijn naam, en nog steeds is daar die onzekerheid, die neiging om mijn werk niks te vinden." Of: "Voorts ga ik ervan uit dat ik überhaupt geen enkel talent heb, hoor. Dat wil ik cursief en onderstreept gezegd hebben."
De stad Brussel heeft op Brouwers' werk grote invloed gehad - niet het volgens hem kneuterige van Amsterdam ( waar hij anderhalf jaar gewoond had, "maar achteraf beschouwd was dat maar een voorzichtig snuiven aan de grotemensenwereld") en ook niet het weidse van Parijs.
"In deze barokke, drukke, lelijke, prachtige stad vroeg ik me af: "Wie ben ik nou eigenlijk, wie ben ik, wat doe ik hier?" Ik dacht: "Ik ga een cyclus verhalen schrijven over een verliteratuurde Hollander, een beginnende, zoekende schrijver, verdwaald in Brussel." Maar zijn vorm had hij voorgoed gevonden in Groetjes uit Brussel: "een vorm die een mengeling is van verhaal, essay, beschouwing, stadsbeschrijving, literatuurhistorie enzovoort. Ook dat zal wel iets met de nouveau roman te maken hebben gehad. Een literaire mixture van vormen en stijlen. Ik dacht: "Zo moet het, dit is het."
"Men hoeft zich in deze mengvorm niet meer zo stringent te houden aan een verhaallijn waar men niet vanaf mag wijken, men kan zichzelf onderbreken, men kan zelfs volledig afzien van enig 'verhaal'. Waar ik naar op zoek was geweest, was naar een vorm."

Hoeven? Mogen? Kunnen? Even niet meer over vormen, in de Republiek der Letteren - over inhoud alstublieft! Er bestaan geen regels; iedere keel zijn eigen profeet.

Wie zich een eigen weg baant door de wereld
hoort in het leven eens zijn eigen lied.
(A. Roland Holst).

Het is wel het mooiste wat je gebeuren kan, als schrijver, dat je je niet meer hoeft af te vragen wat je aan het doen bent als je maar doet wat je denkt te moeten doen; dit is het huiswerk van de dichter dat zich soms ook buiten afspeelt. Getuigen daarvan, dankbaar getuige daarvan te zijn: als schrijver begin je toch naar jezelf te kijken, wat doe jij nou mannetje met je kleine hersentjes, Kleiner Mann, was nun? (een schrikbarend boek van Wilhelm Reich).
Ja, ik wilde eruit, vader, moeder, knekelhuis. En kijk, hier wek ik weer doden tot leven. Daar laat ik het hier even bij. Genoeg andere bijeengeharkte gedachten; er blijft altijd wel een blaadje handschrift van over. Soms nog genoeg andere appeltjes te schillen - maar wat Brussel voor Brouwers is, is Amsterdam voor mij, terwijl ik tevens diep doordrongen ben van het feit dat mijn acht jaar expat zijn in Parijs (1948-1956) mij voorgoed tot un autre heeft gemaakt. Wie ben ik? Mooie vraag. Ik zei de gek. Simon, mandarijn.

Uit Sierzaad van Pim van Boxsel, stedemaagd achterover (zie KERSVERS 8 december voor stedemaagd voorover)

Vrijdag 15 december 2006

The Day of Expansion

Guy Debord zal zich wel in zijn graf hebben omgedraaid: de opening van de tentoonstelling die aan de Internationale Situationisten gewijd is in het Centraal Museum in Utrecht vond gisteren plaats in de belendende, bij het museum betrokken Klaaskerk (in de volksmond; eigenlijk Nicolaaskerk)! En deze Klaas las vanaf de kansel het gedicht van D.H.Lawrence A SANE REVOLUTION voor, liet de waarschuwende stem van Antonin Artaud horen en vertelde van eigen standpunten en grondslagen van verstandhouding.
Thuisgekomen, herlas ik de weer opgediepte reisnovelle van Hans Plomp REVOLVERS LIJKT ME OVERDREVEN (uitg. Conserve, 1986) over de reis van een achttal Nederlandse dichters door de Verenigde Staten in 1982.
Wij wandelen, pagina 18, in de richting van het Central Park in New York: "Het valt me weer op", schrijft Hans Plomp, "dat we alle drie (Barbara, hij en ik) een volkomen andere wereld waarnemen. Als ik me concentreer, kan ik door de ogen van een ander meekijken. Dat probeer ik nu met Simon, en het resultaat is verrassend. Hij is een scherp waarnemer, die een onnoemelijke hoeveelheid materiaal en informatie in zijn geest kan verwerken en transformeren tot een bruikbare samenvatting of een dichterlijke eruptie. Hij is zeker geen tobbende kunstenaar, maar een extraverte energiebal, die de indrukken welke door ziijn wijd geopende zintuigen binnenstromen, onmiddellijk als poëzie terugkaatst."
Hoor je het eens van een ander, waar eigen roem stinkt.! Ik had het niet mooier kunnen verwoorden - onmiskenbaar ben ik het allemaal wel, l'élan vital and all that; de drijfveer lijkt me soms de drive zelf te zijn, terwijl ik in het samenzijn met Edith weer terug kan veren tot volkomen ontspaning, die daarbij behoort.
De combinatie Kreeft/Maagd geeft ons beiden de daadkracht van een Spiritual Warrior en is een resultante van het leven dat wij al leidden, voordat wij elkaar ontmoetten op 'gerijpter' leeftijd: in 1987 waren wij 33 en 59. Hope I don't grow old before I die!
En wat mijn adolescente ambities betreft, Ira Cohen herinnert mij in zijn Stauffenberg Cycle aan Dante in diens Purgatorio 11:100. "De roem van de wereld is als de bries van een wind / die nu eens van hier en dan van daar gekomen / met de richting ook van naam verandert."
En ondertussen citeert Hans mij Allen Ginsberg's uitspraak (hij was onze gastheer aan het Naropa Instituut in Boulder, Colorado, waar wij ook Chögyam Trungpa ontmoetten): "Crazy Wisdom wil geen volgelingen."
En zo is 't maar net.
IN GIRUM IMUS NOCTE/ET CONSUMIMUR IGNI, de Latijnse titel van de naam die de tentoonstelling van de Situationisten draagt, is ontleend aan een film die een der oprichters, Guy Debord, in 1978 heeft gemaakt en bij nadere beschouwing een palindroom, zoals Sator Arepo Tenet Opera Rotas, en bij Opperlanders niet onbekend.
De Engelse vertaling luidt: We are going round in circles in the dark and we are consumed by fire.
En als degenen, die mij toevertrouwen nog nooit van de Situationisten te hebben gehoord, de tentoonstelling bezoeken, die t/m 11 maart gehouden wordt, dan zal het ze duizelen als ze naar buiten komen; wellicht de wereld anders zien, met de nieuwe ogen die ons zo nu en dan gegund worden.
De bizondere Engelstalige catalogus, 248 groot formaat pagina's plus een zes pagina's tellende List of (340) Works zal van april tot augustus 2007 in het Museum Tinguely te bewonderen zijn, in zijn geheel: "The Museum Tinguely Basel will show all the works listed here, while the Centraal Museum Utrecht will only exhibit a choice, which, for example, does not include the works from the SPUR-ARCHIV-BERLIN."
Het gaat om 'kunst'werken (Debord draait zich weer om), een ruime collectie Constant, waaronder de map met litho's uit 1963 NEW BABYLON waarbij ik teksten schreef, het boek De opstand van de homo ludens, waarvoor ik hem een uitgever vond in 1969, de maquettes van New Babylon, en verder uiteraard veel Asger Jorn op deze expositie, met wanden vol graffiti en vitrines met boeken en brochures, alleen of gezamenlijk gemaakt, de vele tijdschriftjes, installaties, etc.
De enige Nederlandse bijdrage in de catalogus bestaat uit het gezamenlijk voorwoord van Guido Magnaguagno en Pauline Terreehorst, museumdirecteuren; de uitgave met bijdragen van een twintigtal auteurs, werd geredigeerd door Stefan Zweifel, Juri Steiner en Heinz Stahlhut - in Bazel zal een program of events te genieten zijn; het Centraal Museum is more than a trial run, gezien het Rietveld-Schroederhuis, het Rietveld-archief, Droog Design en het Atelier van Lieshout.
Bij eerste doorbladeren valt een interessant gesprek op met Jacqueline de Jong, die samen met Asger Jorn enkele nummers van het Situationistisch tijdschrift uitgaf; zij legt uit waarom een geplande en in verregaande staat van voorbereiding zijnde tentoonstelling in het Amsterdams Stedelijk Museum, nog onder Jhr Sandberg afketste op geldproblemen (Debord wilde geen subsidie van de overheid), en hoe daarvoor Dylaby in de plaats kwam. Open U, Sesam van de (Kunst)Geschiedenis!
Uit eigen archief kwam te voorschijn Leaving the 20th century - the incomplete works of the situatiomnist international, van Christopher Gray uit 1974, hieruit leer ik onder meer dat het om 70 individuals ging, van wie 19 resignations/opzeggingen en 45 exclusions/excommunicaties; van de vier leden van de Nederlandse Section zegde in de zomer van 1960 Constant zijn lidmaatschap op; in dat voorjaar waren Ton Alberts, Armando en Har Oudejans al buitengesloten.
Ook vond ik een 4 pagina's tellende brief van mij aan Constant terug, in doorslag, die ik een dezer dagen op WORD zet en beschikbaar stel aan belanghebbenden.
Tjebbe van Tijen, wiens installatie nog onvoltooid was, houdt er een lezing over/toelichting bij een der komende zaterdagen. Ik houd u en mij op de hoogte. Van zijn hand vond ik in het archief ook een Literaire Psychogeografie Sporenformulier (uit) 1986, bij een plattegrond van de voormalige Amsterdamse Jodenbuurt - toegespitste topografische, sociaal-antroplogische fragmenten uit de bestaande literatuur daarover: een verre voorganger van zijn huidige installatie.
Nieuw waren de aanwinsten van eerder verschenen boeken, Rue Sauvage, situationistische teksten (www.uitgeverij-ijzer.nl) en van R.J.Sanders Beweging tegen de schijn. De situationisten, een avant-garde, een proefschrift uit 1987, in 1989 verschenen bij het Huis aan de Drie Grachten, ISBN 90.6388.142.8. Dit boek kende ik van horen-lezen-zeggen, maar hoe heerlijk om het in eigen tijd te kunnen lezen..
Ik schreef over Sanders vertaling van(en commentaar op) Lautréamont's Poésies in Goede raad is vuur, hoofdstuk XI: Poëzie, praktische waarde tegen de schijn.
Het lijkt wel een college. Lesuur over; gelegenheid te over voor andere aangelegenheden, hé da's dubbel; dat mag. Simon Vinkenoog, varensgezel.

"Nous devons apprendre beaucoup et expérimenter dans la mesure du possible, des formes,
d'architecture aussi bien que des règles de conduite".
Uit 'Pourquoi le lettrisme', Potlatch, nr 22, 1955

Donderdag 14 december 2006

Woensdag 13 december 2006

The Day of Exacting Craft

Nee, Louis - ik heb mijn bibliotheek niet voor zeventigduizend gulden aan het Letterkundig Museum verkocht; wél heb ik in drie jaar tijd, de beginjaren '70, afstand gedaan van mijn efemere papieren (knipsels, propgramma's, manifesten, brochures, correspondenties) ten behoeve van de Universiteitsbibliotheek, à raison van duizend gulden per maand; ik besteedde twee dagdelen per week aan het uitzoeken, ordenen en archiveren, samen met Tjebbe van Tijen.
Uiteraard kon ik het geld goed gebruiken, met vier opgroeiende kinderen in huis. Op een bepaald moment werd deze - tesamen met andere collecties, waaronder het PROVO-archief - overgedragen aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis aan de Cruquisweg, waar zij ondertussen 64 meter omvat; via internet te ontsluiten en beschikbaar voor serieuze onderzoekers.
Zo bedankt dr. Stephen Snelders mij in de handelseditie van zijn proefschrift LSD-Therapie in Nederland. De experimenteel psychiatrische benadering van J. Bastiaans, G.W. Arendsen Hein en C. H. van Rijn (Candide, 2000, ISBN 90 75483 20 1), bij de Bronnen en Literatuur, hij verdeelt deze in archiefmateriaal, ten tweede primaire en secundaire literatuur, en ten derde mondelinge gesprekken.
"Daarnaast heb ik een aantal openbare archieven bekeken. Hieronder bleek één zeer belangrijke collectie te zijn: het archief-Vinkenoog, dat is ondergebrach bij het Internationaal Instituut voor Sociale geschiedenis te Amsterdam. In dit archief is met name de krantenknipselverzameling, die de gehele jaren zestig beslaat, van grote waarde geweest.
Voorts kreeg ik in de loop van het onderzoek van een aantal betrokkenen inzage in hun privé-archief. Het gaat hier om Simon Vinkenoog zelf, die een deel van zijn archief, met belangrijk materiaal over zijn contacten met de internationale psychedelische cultuur onder eigen beheer had gehouden, om C. H. van Rhijn, die mij inzage gaf in ongepubliceerd materiaal uit het privé-archief van J. Bastiaans, en om Joukes Goslinga, die mij materiaal ter inzage gaf over zijn ervaringen met LSD-therapie in de Verenigde Staten."
Tot zoverre Stephen Snelders; zijn boek is een eersteklas aanrader voor wie wil zien hoe experiment en onderzoek begin jaren zesrig samengingen met therapie, waarbij de ene psychiater wat meer wist van set en setting, met oog voor het sacrale en numineuze dan de ander.
(Ik vind het jammer, dat de handelseditie niet het hoofdstuk 8, Hallucinogenen en tegencultuur, bevat uit het Academisch Proefschrift LSD en de Psychatrie in Nederland (de Vrije Universiteit te Amsterdam, 11 maart 1999): Het zijn de pagina's 141 t/m 170, met 141 voetnoten (!). De begrippen cultuur en tegencultuur worden antropologisch gehanteerd, niet normatief of esthetiserend, Thodore Roszaks The Making of a Counter Culture wordt genoemd, Leary's slogan Turn On, Tune In & Drop Out geanalyseerd.
"De psychedelische cultuur ontwikkelde nieuwe vormen van sociale strijd: de psychedelische sessie, eigen kerken en communes, eigen periodieken, de illegale drugshandel - allemaal vormen waarin ze zich van de dominante maatschappij probeerde te bevrijden. Ze herinterpreteerde de werkelijkheid en probeerde zich te bevrijden van sociale conditionering. En ze was uitgesproken therapeutisch van karakter, waarbij hallucinogenen als zelf-medicatie werden toegediend."
Zo zit dat. It's all in the mind. Wat blief? Verder wordt in dit hoofdstuk de setting van het Leidseplein weergegeven, uiteraard met verwijzing naar de film Hans, het leven voor de dood (1985) van Louis van Gasteren, diens filmserie Allemaal: rebellen: Amsterdam 1955-1965 (1984), en mijn artikel Barbaren van het Leidseplein in TWEN nr.1.
Herman Cohen's onderzoek Drugs, druggebruikers en drug-scene uit 1975 komt ter sprake, een van de eerste serieuze studies hierover van deze inmiddels overleden psycholoog.
Daarnaast een verslag van de experimenten van Frank van Ree in Paviljoen Drie van het Wilhelmina Gasthuis, waaraan ik deelnam, februari 1959, de trepanatie van Bart Huges, de media-hype in de pers voorjaar 1966, naar aanleiding van de Provo's die lieten weten LSD in het drinkwater te doen en de paarden van de marechaussee suikerklontjes met LSD gedrenkt toe te dienen; humor die niet op waarde werd geschat. Stg. Peppers Lonely Hearts Club Band zie ik genoemd, alsmede de Witte Krant/Papieren Tijger, Moksha, OM en de Real Free Press Illustratie, Flower Power en The summer of Love.
De relatie Vinkenoog-Leary wordt beschreven, alsmede de invloed van Steve Groff, die na zijn ontmoeting met Albert Hofmann (zij leerden elkaar kennen eind jaren 50 op een farmacologisch congres) op de hoogte bleef van het werk van Wasson, Osmond, Huxley en Leary. Zeeeer uitgebreid notenapparaat dus; zo 'n hoofdstuk verdient een (papieren/internet?) wijdere verspreiding, misschien als roofdruk voor de komende Beurs van Kleine Uitgevers in Paradiso de tweede zondag van december 2007? Eerst contacteren s.snelders@vumc.nl, alstublieft.
Ondertussen heb ik René Franken, antiquaar uit Antwerpen (Demian, Wolstraat 2) vandaag binnen- en los gelaten voor een duik in de hooiberg (i.c. de gewelven onder de Vondelkerk die ik huur van Stadsherstel). Hij vond meerdere spelden, in twee dozen naar buiten gedragen, en ik kwam met drie volle misschientjes naar huis.
Ik besteed geen minuut langer aan dit verhaal; het was alsof een deel van mijn leven opnieuw werd opengelegd, toen ik uren verwijlde tussen papieren die ik in twintig jaar of langer niet meer onder ogen had gehad. Heerlijk uitzoeken geblazen nu; voer voor voorsorteerders zoals ik!
Gegroet, lieve mensen, en de wereld draait door, reken maar van yes! Simon Vinkenoog.

Liefdesgedicht van Nanao Sakake, zie Goede Raad is Vuur, pagina 59.

Dinsdag 12 december 2006

The Day of Body Language

Kleine ontdekkingen die tot grote gevolgen leiden.
Polonium; wie had er ooit van gehoord, behalve de experts die nu komen vertellen wat het is. Ja, de Polonsky's, die herinner ik me maar al te goed, het waren de twee squares temidden van enkele andere Amerikanen, een stuk hipper dan zij, die mij overigens aan het roken van marihuana brachten, en ik tintelde, ik de niet-nicotinist - voordien geen sigaret gerookt..
Altijd piekfijn gekleed, innig stel, altijd samen, (overigens gingen bijna alle mannen toen nog gestropdast) en zich uit de hoogte gedragend alsof zij slimmer en daardoor beter waren dan iedereen om hen heen.
De andere Amerikanen, met wie Judic en ik toen onder 1 villadak in de Parijse voorstad Clamart woonden, 2 rue Adèle, ieder stel of eenling 1 kamer, plus een gemeenschappelijke keuken en woonkamer, met wat groen rondom, waren opener, toegankelijker en ruiger: de beeldhouwende Bill, rijzige Indiaan, kwam uit Wisconsin, Abe de schilder had een zwart puntbaardje en glinsterende kraaloogjes, terwijl Shinkichi Tajiri, immer glimlachend, altijd met iets bezig was. Hij had ons dit onderkomen verzorgd; wij waren bevriend geraakt in de periode, een aantal maanden, dat ik had model gestaan in Ossip Zadkine's twee leslokalen in de Rue de la Grande Chaumière, éen voor aspirant-beeldhouwers van allerlei nationaliteiten en een voor de Amerikanen die met een G.I.Bill of Rights (veteranen-uitkering) in Parijs konden studeren en schuinsmarcheren, proevend aan een vrijheid die ze in eigen land (The Airconditioned Nightmare, volgens Henry Miller) ontbeerden.
Un vrai Adam, kortom - ik dwaal af; ik wil niet in herinnringen terug vallen, maar zij overkomen mij telkens, mensen doemen op - de Peter uit dat huis die mij in zijn kamer vroeg naar atonale muziek te luisteren, en niet te vergeten Arie Bergmans, mijn allereerste Parijse wegwijzer, die in de garage woonde; adieu voor even -gij allen...

Simon zittend voor het huis in Clamart 1949 en Rudy Kousbroek en Ethel Portnoy een paar jaar later
Simon zittend voor het huis in Clamart 1949 en Rudy Kousbroek en Ethel Portnoy een paar jaar later.Simon zittend voor het huis in Clamart, 1949 en Rudy Kousbrok

Mijn beoogd biograaf is op pad. Derrick Bergman is bij Louis van Gasteren op bezoek geweest; de transcript van het gesprek -nog niet gelezen- beslaat 42 pagina's, mailt hij mij - en Rudy Kousbroek wil (evenals ik, vaak /overigens/ trouwens etc..) alleen maar ingaan op schriftelijke vragen; dan kun je over de anderen nadenken en je eigen woorden kiezen die je dan terugvindt, als het goed is, in plaats van de andere projecties uit het brein van de ander. Want zo ziet die spiegel eruit.
Laat het volk dwalen! schrijft me met vriendelijke groet Willem Desmense van Uitgeverij IJzer, die mij op verzoek en juist op tijd RUE SAUVAGE stuurt, de eerste (en tevens totnutoe laatste) bundeling en vertaling van situationistische teksten in het Nederlands. Een unicum, al sinds 1993. Zegt hij zelf, trots & terecht.
Blij met de herontdekking.
Aan het werk, noeste onderzoeker! It's all in the mind! Simon Vinkenoog, letterzetter.

Maandag 11 december 2006

The Day of Intensity

Het is wat! Wat is het? In elk geval: welkom week 49. Een zacht warm en vertrouwd lichaam tegen je aan, dat is toch wel het ware, het begin en het einde.
Laat ik weer eens een lichtje doen schijnen over 1 van de talloze aspecten van het schrijversleven. Ik heb de jaarlijkse Specificatie van de Leenrechtvergoedingen 2006 ontvangen van de Stichting Lira (Literaire Rechten Auteurs).
Aan enkele honderden (hoe velen, Lira?) schrijvers/vertalers, betrokken bij het leenrecht, wordt gemeld dat de bibliotheken, die aan de steekproef deelnemen opgave hebben gedaan van circa 90 miljoen boekuitleningen in de periode van 1 juli 2005 t/m 30 juni 2006, naar schatting 76 % van het totaal aantal uitleningen.
22 folio-pagina's telt de mij toegezondenspecificatie: bij iedere titel staat hoofdauteur, uitgever, ISBN, een leenrecht werknummer, vertaler Aandeel, schrijver Aandeel en land van uitgave vermeld, met een puntenaantal dat is berekend aan de hand van het aantal uitleningen x de boekenprijs.
Kortom, het gaat om de volgende titels in mijn geval, een van de honderden aangeschrevenen dus:
100 Uitzichten op Amsterdam, uitg. Meulenhoff; de drie eerste pagina's geven de namen van de honderd auteurs in deze bloemlezing, 101 uitleningen, puntwaarde € 0,006747. Leenrechtvergoeding is Aandeel x aantal punten x puntwaarde.
In dit geval elke schrijver 1,00 % ( = 1.370, 57 x € 0, 006747 = )                                € 0,09
Antonin Artaud: Het theater van de wreedheid, uitg. Meulenhoff, als
vertaler 70% (Artaud 30%) - ooit werd me door LIRA gevraagd om diens adres;
de man is sinds 1948 dood!), 6 uitleningen                                                                € 0,34
Aan het daglicht, dagboek 1972,uitg. Desclee deBrouwer 4 uitleningen                    € 0,45
Beeld in zicht, fotoboek Eddy Posthuma de Boer, uitg. Moussault, 11 uitleningen                                                                € 0,25
Beschrijvende catalogus Aat Veldhoen, uitg. Van Spijk, 31 uitleningen                      € 4,62 
Bestaan en begaan,gedichten, uitg. Corrie Zelen,1 uitlening                                     € 0.07
Bloemlezing 1949-1993, Poëziecentrum Gent, 24 uitleningen                                    € 1,96
Brieven 1950-1956 Vinkenoog-Andreus, uitg. De Prom, 2 uitleningen                       € 0,14
De andere wereld, artikelen en essays, uitg. Corrie Zelen, 1 uitlening                        € 0,06
De goden te boven ( vertaling van John Blofeld) , uitg. Bres, 25 uitleningen                € 2,01
De mooie stad (posthuum Hans van Sweeden, geredigeerd door Steef Davidson,
Gerben Hellinga en Simon Vinkenoog, uitg. Meulenhoff, 1 uitlening                          € 0,03
De religie van de mens (vertaling van Rabindranath Tagore), uitg. Wereldbibliotheek,
37 uitleningen                                                                                                              € 0,94
De vlucht van de adelaar (vertaling Carlos Castaneda), uitg. Hollandia, 47 uitl.          € 3,71
idem, herdruk uitg. Servire, 41 uitleningen                                                                € 3,03
De ware Adam, gedichty-en,uitg. Passage, 23 uitleningen                                         € 2,38
Eeuwige wijsheid (voorwoord bij Aldous Huxley), uitg. Servire, 70 uitleningen           € 3,72
Encyclopedie van de Mystiek en de Mysteriegodsdiensten (vertaling en bewerking
van John Ferguson), uitg. Het Wereldvenster, 11 uitleningen                                   € 1,77
Engelen (vert. Sulamith Wulfing), uitg. In den Toren, 1 uitlening                              € 0,08
Evolutie en verlichting (Colin Wilson), Ankh-Hermes, 1 uitlening                               € 0,06
Geesten, heksen, reuzen (Colin Wilson), Ankh-Hermes, 1 uitlening                           € 0,06
Goede raad is vuur, pouitg. Passage, 14 uitleningen                                                  € 1,11
Handboek van het ongerijmde (John Grant), Het Spectrum, 4 uitleningen                € 0,34
Handboek voor hoger bewustzijn (John Keyes), Wetensch.Uitgeverij, 7 x                   € 0,41 idem, herdruk Ankh-Hermes, 240 x uitgeleend                                                       € 15,32
Herem'ntijd, Breskroniek Wereld in beweging 1968-1988, 7 x                                    € 0,96
Heren zeventien, gedichten, De Bezige Bij, 1 x                                                             € 0,03
Het hoogste woord, gedichten Holmsterland/SKF, 9 x                                                 € 0,72
Het huiswerk van de dichter, gedichten, uitg. Corrie Zelen, 2 x                                   € 0,23
Hoogseizoen, roman,.De Bezige Bij, 2 x                                                                       € 0,12
Iets dat te groot is om te zien, moderne Amerikaanse dichters, Meulenhoff, 13 x        € 0,14
Jaring's Jaren '60, foto-onderschriften, uitg. de Kern, 18 x                                         € 0,96
Leaves of Grass van Walt Whitman, 22 vertalers, ieder 3,18 %, Walt Whitman
krijgt 30 % - hoe? 36 x                                                                                                 € 0,19
Levend licht, proza,uitg. Fidessa, 2 x                                                                            € 0,12
Levenskracht door inzicht en liefde (Ken Keyes,jr), Ankh-Hermes, 13 x                       € 1,10
Maandagavondgedichten, uitg. Onze Tijd, 4 x                                                             € 0,15
Me and my peepee (Allen Ginsberg), uitg. Passage, 7 x                                               € 0,50
Mij best, gedichtenDe Bezige Bij, 3 x                                                                            € 0,34
Onbewust en bovenbewust (Colin Wilson), Ankh-Hermes, 2 x                                     € 0,13
Op het eerste gehoor, gedichten,De Beuk, 26 x                                                            € 1,56
Openbaring en mysterie (Colin Wilson), Ankh-Hermes, 1 x                                         € 0,06
Poëtisch Amsterdam, 30 dichters ieder 2.25%, uitg. De Kleine Uil, 13 x                     € 0,03
Praktische Natuurmagie (Annelies Lörber), Bres, 52 x                                                € 4,45
Schrijvers en hun huizen (15 schrijvers, ieder 3,33%), uitg.Byblos, 159 x                   € 1,07
Tegen de wet, gevangenisdagboek 1965uitg. Corrie Zelen, 1 x                                   € 0,09
Terugblik, foto's van Leo Klatser/Giny Oedekerk, uitg. De verbeelding, 4 x              € 0,38
Timothy Leary, Magiër, uitg. Sijthoff, 2 x                                                                   € 0,23
Toegangen tot het astrale (John Brennan), uitg. Schors, 173 x                                  € 9,25
Vreugdevuur,gedichten en tekeningen, uitg.Passage, 30 x                                        € 3,72
Wonder boven wonder, gedichten, De Bezige Bij, 1 x                                                € 0,11
Wondkoorts, gedichten, De Bezige Bij, 6 x                                                                 € 0,28
Zen, of de stille sprong van het inzicht (Thomas Hoover), Het Spectrum, 4 x              € 0,34
Zienswijzen(Colin Wilson/John Grant), Het Spectrum, 20 x                                     € 0,32
Zolang te water, een alibiDe Bezige Bij, 6 x                                                               € 0,68
id, andere uitgave, 8 x                                                                                               € 0,43
Zolang te water; Wij helden, Hoogseizoen (Omnibus), De Bezige Bij, 123 x             € 16,95.

Dit maakt een totaal van € 90.21, hiervan wordt ingehouden 5% voor administratiekosten € 4,5l waaroverheen 19% BTW, € 0,86 - totaal wordt aan mij overgemaakt € 84,84.
Twee tegelijkertijd ontvangen nagekomen titels (Het verhaal van Karel Appel, Bruna, 2 uitleningen € 0.23, en Weergaloos, uitg. Paul Brand, ook 2 uitleningen en € 0,23) brachten € 0,46 op - maar kijk eens, wat daarmee nog kan gebeuren: administratiekostenkosten € 0,02 BTW daarover € 0,00 - maakt € 0,44.
Daarbij komt over 2005 nog een na-uitkering van € 0,07 (vraag me niet hoe), dus aan mij nog over te maken € 0,51; een totaal dus van € 85.35. Deze maand nog bij te schrijven, hoi!
Daar kan ik dus niet de aan Edith beloofde wereldreis van maken.
Ik hoop mijn bezoekers en andere over de schouders meekijkenden met deze informatie een genoegen te hebben verschaft. Ik zou er de nodige statistieken op kunnen loslaten, veel titels ontbreken, die dus niet (meer)in deze openbare uitleenbibliotheken voorkomen, of daar nooit zijn terecht gekomen. Ook de opgave van mijn uitgavende Koninklijke Bibliotheek is onvolledig, zo ook de kaartjes met bibliografische gegevens van het Letterkundig Museum, die Kees Lekkerkerker maakte: zie daarover de dolkomischtragische pagina's in het boek van Top Maas over 50 jaar Letterkundig Museum en Documentatiecentrum.
Gauw terug naar de werkelijkheid; even geen cijfertjes - elk jaar berg ik deze lijst hoofdschuddend weg, nu wil ik u er lachend deelgenoot van maken. OK?
Prettige dag verder, of nacht, in welke tijdzone je je nu ook bevindt. Hier in Amsterdam is het rond zes uur al danig donker. Tot morgen, DV! Simon Vinkenoog

Zondag 10 december 2006

The Day of Inner Fervor

En Human Rights Day - op deze dag werd in 1948 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, bijeen in het Parijse Palais Chaillot met de nodige plechtigheden de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aangenomen - die zou moeten behoren tot het studiemateriaal van elke lagere, voorbereidende en hogere school: om in te prenten als eens de Bijbel, Tora of Koran.
Voor deze bijeenkomst was het gebouw en de omringende grasvelden tot extraterritoriaal gebied verklaard; hier was het dat de Amerikaan Gary Davis zijn tentje opzette, zijn paspoort verscheurde en zichzelf uitriep tot World Citizen # 1. Mijn eerste aanraking met het Wereldburgerschap; voorpaginanieuws - ik woonde net drie maanden in die stad, die mij acht jaar tot haar inwoners kon reken. Merci Paris! A bientôt: nou espérons visiter l'exposition Antonin Artaud à la Bibliothèque Nationale de France.
En wat het wereldburgerschap betreft: www.worldcitizen.org kan je vertellen hoe het verhaal verder ging; de zoon heeft de fakkel van vader Davis overgenomen...

Ik wilde het na vele jaren weer lezen en Pieter van Veen (www.antiqbook.nl/vanveen) wist het voor mij te vinden en bracht het gisteren mee: Henry Miller's studie over Arthur Rimbaud: The Time of the Assassins. Oorspronkelijk verschenen in de afleveringen 9 en 11 van het New Directions Annual, verscheen het in 1946 in boekvorm en first published as ND Paperbook 115 in 1962. Ik sloeg het open bij het profetische einde:
"What revolt, what disillusionment, what longing! Nothing but crises, breakdowns, hallucinations and visions. The foundations of politics, morals, economies and art tremble. The air if full of warnings and prophecies of the débâcle to come - and in the 20th Century it comes! Already two world wars and a promise of more before the century is out. Have we touched bottom? Not yet. The moral crisis of the 19th Century has merely given way to the spiritual bankruptcy of the 20th. It is "the times of the assassins", and no mistaking it. Politics has become the business of gangsters. The peoples are marching in the sky but they are not shouting hosannahs; those below are marching towards the bread lines. C'est l'aube exaltée ainsi qu'un peuple de colombes ..."

De voedselbanken, de dageraad en de duiven vs de haviken. Op naar mijn voedselbank: de uitgeversbeurs in Paradiso. See you later. Maar eerst (koffie komt) ter herinnering, ook en juist vandaag, aan Allen die zich met het beleid van Generaal Pardon bezighouden, de tekst van Jesaja 16, 3-4:
"Brengt een raad aan, houdt gericht, maakt uw schaduw op het midden van den middag, gelijk van den nacht, verbergt de verdrevenen en meldt den omzwervenden niet. Laat mijn verdrevenen onder u verkeren, o Moab, wees gij hun een schuilplaats voor het aangezicht des verstoorders, want de onderdrukker heeft een einde, de verstoring is te niet geworden, de vertreders zijn van de aarde verdaan."

DAT zijn de Normen en Waarden van onze Joods-Christelijke beschaving, O Dames en Heren die voor vier jaar ons mandaat mogen krijgen!

Drie tramhaltes hiervandaan de Tijdelijke Autonome Zone, die Paradiso (de Vrije Gemeente) heet en in alle beschikbare ruimtes de Beurs van Kleine Uitgevers de gelegenheid bood hun vaak bizondere uitgaven te tonen - elk jaar kijken we naar de tweede zondag in december uit. Ik tel 88 deelnemers, ieder hun kraampje met stoel. Teveel om ze alle stuk voor stuk te bekijken, wat ik vroeger deed (laat staan een praatje aanknopen), maar ik zocht wel her en der vrienden en bekenden op; miste helaas de Rotterdamse Sea-Urchins.
De NieuwsBerichten van deze alweer 29ste beurs, een krantje van 12 pagina's schonk door middel van (niet: middels) een interview van Anton de Goede ruim aandacht aan de nestor Louis Th. Lehmann (1920) die vergenoegd toekeek hoe zijn levensgezellin Alida de kleine uitgaafjes aan de man bracht, die zij samen de afgelopen jaren hadden gemaakt. Zo ook de weduwe Mieke Vestdijk, die dat voor haar overleden man doet.
Ik schafte aan van Louis L.: Crematie niets nieuws in Nederland en Obscure roem, beide uit 2005, uitgave De Gouden Reaal. Ook pakte ik daar op Breyten Breytenbach's Cadavre exquis, een Brumes Blondes-uitgave uit 2005, de huispers van uitgever Laurens van Crevelen.
Hans Plomp signeerde zijn Karma Sutra-gedichten, met de opdracht: "Wie schoonheid hier niet ziet, vindt 't ook in 't hiernamaals niet."
Vriend René Franken van Demian uit Antwerpen overhandigde me het boek van Gwennie Debergh over (Jeroen) Brouwers in Brussel; ik kocht het Brievennummer van Ricochet aan, en ook bij Uitgeverij IJzer deed ik wat inhaalwerk (in aanbouw is www.uitgeverij-ijzer.nl) Benjamin Péret's Op het Veld van Eer, van de situationist Raoul Vaneigem Het stuurse gezicht van het surrealisme, De Verboden Beelden van Paul Nougé en Blaise Cendrar's Panama, nummer 18 van de eenmalige, gelimiteerde oplage van 511 handgenummerde exemplaren. Uitgever-boekverkoper en ik zwijmelden even over Cendrar's prachtige en onbekende poëzie, en verder lokte de markt...
De productieve Guus Bauer (www.uitgeverijaspekt.nl), vijftig titels in twee jaar, overhandigde me met als imprint Uitgeverij Aspekt Hermann Hesse's Het geluk van de liefde, het door hem samen met David de Poel geschreven Kleine jongens in het groot, onder eigen naam The SKA is the limit en De letterdief - gedonder met dienders en de nieuwe, door hem hoog geprezen roman van David de Poel Blauwzeer.
Ook had Guus, die in 1982 mijn dichtbundel Voeten in de aarde en bergen verzette uitgaf en zich de laatste jaren ontplooit als activist, een literaire mini-salon geschapen in het sousterrain van Paradiso - tegenwoordig een mooi ingericht zaaltje waar vroeger de opslagcatacomben waren en Martin Kaye zijn beroemd geworden posters zeefdrukte. Aukelien Weverling las enkele passages uit haar ontroerende boek Politiek gevangene en nu luister ik naar de Zara Leander-stem van Hester Hofman, de Nachtzuster die daar vanmiddag ook optrad met bewonderenswaardige begeleiding van klarinettist Hans Mekel, violist Vincent van Dam en accordeonist Toni Smith. Uithalen. Uithuilen. Als de wind waait zolang de wind waait als de wind waait zolang de wind waait - fade-out...CD Nachtzuster, zes prachtige liederen, 27 juli jl opgenomen in Casablanca Variété in Amsterdam, info tel.020-4203143.
Edith schreef zich in voor de te verschijnen uitgave Varens Tijd, teksten en foto's over het overvaren met de pont over het IJ van Amsterdam: finisterre@live.nl
Wij waren zo'n honderd Euro 'armer', een arm vol boeken rijker en brachten een zeer genoeglijke middag door, zowel op de beurs zelf als aan tafel in de 'underground saloon': een vreugdevol weerzien met de herstelde Diana Ozon en vriend Frank, Bart F.M. Droog, Frank Starik, Tjitse Hofman, en wie al binnen het gezichtsveld viel. We love you. En ja, ik las een gedicht en liet luid hardop van me horen: wereldburgers van de vrije gemeente. Het Woord.
Ik ga verder. Simon Vinkenoog, heuglijk nieuwsbrenger..

Zaterdag 9 december 2006

The Day of Flamboyance

Even de kranten (NRC, Het Parool) de krant gelaten; van de Volkskrant vanochtend alleen maar de reconstructie van Alexander Litvinenko 's laatste dag: Polonium op het menu doorgenomen, een spannend verhaal van Peter de Waard. Alsof je in een roman van John le Carré verzeild bent geraakt, terwijl deze lezer nog midden in de Kongoleze kwestie zit, in diens laatste Luistervink.
Laatste regel van de poging-tot-reconstructie-pagina: "Formeel is het nu een moordonderzoek van twee politiekorpsen. Politiek is het mogelijk een kleine atoomaanval in het hart van een andere natie."
Maar de zon scheen en de tuin trok, alwaar dus enige uren doorgebracht, enig voor- en nadenkwerk, een provisorische anti-lekkage-operatie, geronsel aan de Totem en het voederen van kaas en pinda's aan voorbijvliegende vogels. 'Dit is de tuin niet winterklaar maken, maar lenteklaar!' roept mijn levenspartner opgetogen.
Eenmaal thuisgekomen (cheerio, een glas Jameson wordt me overhandigd) valt buiten de nacht en heb ik me geïnstalleerd om verder te kunnen gaan met de opsomming van gisteren uit het archief meegenomen papieren, teneinde ze hier een meer definitieve plaats te geven (maar leg me eens uit wat 'definitief' is! (...ja, de dood, haha, weet ik)... enfin, uiteindelijk dus - just for the fun of it en omdat ik het (mezelf) gisteren beloofd heb. En al wat je zegt, kan voor en tegen je gebruikt worden, dus wat verkies je?

Ver1z11vi9in9: Tussentijdse scrabble: Edith 415 - Simon 384, samen 799, net geen 800.

* De aanstootgevers - het mensbeeld in de hedendaagse literatuur, humanistische stichting socrates (1966). Uit de conclusie( pagina 31):
"In de hedendaagse nederlande roman - zoals zij in dit rapport wordt opgevat - verschijnt de moderne mens verstrikt, en soms bijna, verstikt, in zijn pogingen zich te bevrijden van de vader, de moeder, de kerk, de kleinburgerlijkheid. Als anarchist is hij burgerlijk, als vrijdenker een geperverteerde dominee, als gelovige lid van een eenmanssecte. Op deze wijze zet de nederlandse romanschrijver de nationale minutieus-realistische en individualistische traditie voort. Daarom blijft het verlangen bestaan dat de hedendaagse werkelijkheid van de menselijke situatie in de Nederlandse roman een meer adequate gestalte zal krijgen."
Is er iets veranderd in 40 jaar?

*Een flyer, al heette dat toen niet zo, 10, 5 x 29, 5 eenzijdig bedrukt: Memorial Concert Raul Burnet 1933-1979.

15 januari (1980) -vanaf 18.00 MELKWEG Medewerkenden: Ronald Snijders Black Straight Music, Hans Dulfer en de Perikels, Wilbur Little Quartet, Dick Vennik, Free Fair, Salsa All Stars, Zulu Theater, Mr. Slim Wonderland Steel Band, dichters Simon Vinkenoog en Steef Davidson en vele anderen. Veel en lekker Surinaams eten. Voorverkoop 10,- CISCA. De gehele opbrengst van het concert komt ten goede aan zijn familie.
Ja, ik herinner me die avond, fijn mens en altijd ready to go, on stage. You just go: one, two three - and I'm with you: het grootste compliment dat ik ooit van een musicus (percussionist) kreeg.
Van deze avond heb ik een mini-boekje overgehouden, met zijn portret - dit - voorin, elke pagina een twee drie woorden - boekje valt uit elkaar - ik nog niet. haha. Viva la musica. Dag Steef. Dag vele anderen, nameless (un)remembered.
* En Kijk Eens Aan (variatie: Zie Mij Nou!) een wel zéer aangevulde Perpetual Festival Calender Religious Philosophical Mystical, een uitgave van The Shrine of Wisdom, Fintry, Brook, near Godalming, Surrey. Engeland dus - ik maakte van een later aangeschaft exemplaar gebruik voor deze Kersvers-pagina's vanaf vrijdag 15 oktober 2004
tot en met 20 juni 2005, toen ik er hier even tussenuit ging voor het tuinleven, studio- opnames met Spinvis, nog zo het een en ander, waaronder een voetoperatie, gedichten schrijven en louter levensgenot aangelengd met pijn - waaraan je leert wennen.
De overige dagen van het jaar 2005 bleven naamloos, op zondag 1 januari begon ik dit jaar (2006 christelijke jaartelling) met The Day of the Emotional Organizer (sic!) uit David Goldschneider's onverbiddellijke boek (onmiddellijk, onvermijdelijk)....
Ik ga de kalender met de vele bijgeschreven namen eens bestuderen, evenals de andere papieren, efemera en geschriften in deze opsomming immers niet meer gezien sinds 1987, toen het huis van drie verdiepingen waar ik op de Weesperzijde woonde een andere eigenaar kreeg, en ik opslag zocht voor de vele papieren die qua volume onmogelijk in onze huidige, tweepersoonswoning zouden passen; ik stapte over van een zespersoonshuis naar deze(riante) etage voor twee personen. Wat heb ik toen niet aan de stoeprand gezet, om toe te zien hoe mensen daarin graaiden: stapels met jaargangen van tijdschriften, weekbladen, kranten! En die vrienden die mij hielpen, Rowan, Dick, Gawie, zoon Alex, eerst een jaar of wat naar het sousterrain van een antiquaar op de Haarlemmerstraat (lag het op een berg), en toen ik de huidige mogelijkheid aangeboden kreeg van vriend Luc Hamer, die in een van de Vondelkerk-ruimtes een kantoor had (wenteltrappend omhoog; mooie restauratie, goede venue) greep ik die met duizend handen aan (die mij nog altijd dragen en ik de hand schud). Sindsdien ben ik huurder bij Stadsherstel van twee gewelven. Very good, my boy, ver geschopt, acht trapjes af - vol bladeren dezer dagen. Enfin, waar waren we gebleven? Ik draai me een kwartslag naar links om, we zijn bij het grotere formaat beland.
* De doorslagen van twee getikte gedichten van Louis Th. Lehmann, zonder datum, flinterdun papier dus, 15 en 7 regels, Southend. En The Space Age. Koekeloeren in de Verzamelde Gedichten?
* Een brief van Paul Bowles uit Tanger, Marokko. Gedateerd 31/1/78.
Eerste regel: Thank you for your letter of January seventh; why it took until the thirtieth to reach me, I don't understand. That's twenty-three days to get from Holland to Morocco by air. I think a mule could have brought it in that time.
Laatste regel: You should receive this info before the first of March, unless the postal service degenerates further during February!
* Kopie van de bekende tekst, beginnende (in deze versie) Kies kalm je weg, ten onrechte
toegeschreven aan een onbekende auteur, uit 1692, aangetroffen in de St. Paul's Cathedral van Baltimore. In een andere vertaling (van Noud van den Eerenbeemt?) komt die in mijn boek Levend Licht (najaar 1978) voor, pagina 39, met de volgende eerste regels:
"Wees kalm temidden van het lawaai en de haast, en bewust welk een vrede er in stilte kan heersen. Sta op goede voet met alle mensen - zonder jezelf geweld aan te doen."
Ïk zou de volledige tekst, met het verhaal eromheen (er is een ontknoping, maar ik weet niet meer welke) op mijn CREDO-link kunnen opnemen. Willen, voorlopig.
* Drie jaren 60-knipsels over Marcel Duchamp: intelligentie, toeval en humor in de schilderkunst, een daarvan, van K. Schippers. Een stapeltje nog uit te vouwen knipsels even terzijde geschoven.
* Een persbericht van 23-11-1983 over een tentoonstelling van Jan Voss (1936 )in het museum voor Hedendaagse Kunst Utrecht (achter de dom 14 - is het er nog?) over l a b y r i n t h e n . Een volgorde van optreden HKU 10 december 1983 14.00 - 16.00 uur vermeldt de dichters C. Buddingh', Martin Reints, en Simon Vinkenoog, met zowel voor en na de pauze tussen de dichters door de gitarist Wim Overgauw - = 7 x dus, hem wél toevertrouwd. Ik herinner me zijn gierende klanken; ooit nog eens samen gegierd in een Bergens café...
* Zen Comics Nr., 2 The Old Monk & # 1 Disciple, by Ioanna uit Goes, 1973
De Baha 'is - Mensen van de eenheid. Vlouwblad: Riouwstraat 17, 's - Gravenhage.
* Spectre de la rose, gedichten in het Engels, Nederlands en Afrikaans, eigen beheer 1982, door Vernie A. February. Ook met hem ontroerende momenten gedeeld; vanonder zijn vaste baret kijkt hij me op de achterflapfoto onderzoekend aan: Ik kan je in de ogen kijken, broeder.

* Revue de l'Association pour l'Étude du Mouvement Dada, Numéro 1, Octobre 1965. Zozozozo. Bij de Textes Inédits een tekst uit 1924 van Robert Desnos: L'Allemagne repeuplera la France.

Tekening van Ralph Steadman in het boek The Curse of Lono, 1983, hitting the wall

* The Curse of Lono by Hunter Thompson and Ralp Steadman, met opdracht van ene Emile, spring 1984. Weet ik wel een liefhebber voor, als ik het ooit wegdoe. Houdoe!
* Steef Davidson, samensteller De kunst van het protest (tweetalig) met een voorwoord van Diane di Prima, vertalingen en tekstbewerkingen van Susan Janssen & William Levy, vormgegeven door Josje Polmann en uitgegeven door In de Knipscheer, in samenwerking met het Stedelijk Museum - en dat alles in 2 talen op de titelpagina! Bravo! Bravo ook voor het boek. Met vouwblad van het S. M. en een knipsel van het amusante ironische artikel van Ewald Vanvugt ( "Bloedzuiger, vampier. Hier ga jij voor boeten.") in het (toen nog Amsterdamse) Algemeen Handelsblad van 8 januari 1982. Dorpsrumoer rond een beroepsquerulant. Bijna tweehonderd posters, tevens catalogus tentoonstelling. Dankje, Steef. Toujours.

Joan Miro: litho voor Amnesty International, Spanje 1977

* Hans Vlek: twee zeer vroege bundels:
Voor de bakker, 's- Hertogenbosch 1970. Acht gedichten en twee kleurenhoutsneden van Toon Jansen. Nr. 209/275 genummerd en gesigneerd (alleen door de graficus, dus wat wacht je Hans, kom 's langs!?).
Uit het gedicht ACID: "Ik weet wat je denkt en jij/ weet het van mij, een gedachte, / samen vrij en zichtbaar in 't licht."
Anatomie voor moordenaars, Omwenteling Eindhoven, 1965. Vlek toen, Vlek nu? Gedicht
Reduktie op mezelf op pagina 18: " gisteren is een fiktie / straks een leeg vermoeden / nu is het nooit / / waar ben je ".

* Laurence Cherniak The Great Books of Hashish: Volume I: Book I Morocco, Lebanon, Afghanistan, the Himalays, 150 pagina's met informatieve teksten en kleurenfoto's van talloze corpus en plaatsen delicti ter plekke, een uitgave van de And/Or Press Inc., P.O.Box 2246, Berkeley, CA 94702, USA.
Een etiket is links voorin geplakt: 'Presented to Seemone Vinkenoog. This is Numer ......64...... of the initial 100 signed and numbered complimentary copies of the first printing of The Great Books of Hashish Volume One, Book I. Date: .... September 19.... 1979.' Complimentary is ook de handgeschreven opdracht: "Dear Seemone, Please accept this First Book I as a little gesture of my appreciation for the kindness you have shared in the past whenever I've been by. I look forward to sending you Book II and III upon their release during the next several months." Signed Laurence Cherniak.
Heel wat minder goedgemutst was hij, enige decennia later toen hij $$$$$ heel veel eiste voor een foto, die ik uit het boek had overgenomen in mijn boek Moeder Gras. Hij dreigde met processen en ik vroeg om interventie bij vrienden bij wie hij, naar ik wist, maanden gelogeerd had, gratis en voor niets. Nooit meer iets van gehoord.(Ga je weer een foto van hem opnemen, vraagt Edith, als ik zeg waar ik ben - de erwtensoep wacht. haha.
Heerlijk verder, afrondende:
* SKULL, Number Four. Getekend verhaal. Special Issue: H.P.Lovecraft. Last-Gasp, Berkeley, 1972 gestempeld Real Free Press Int. U.P.S., The lost connection for solid facts. Den Olaf, I loved him.

* HARM DOST MUSS FREI. Poster 60 x 45 zwartgerand, zwarte foto onder Gesetzbuch 1987 en een foto van Hitler, Goebbels en Goering. Ja, herinneren wij ons.
De stapel mindert - maar even haal ik nu niet het onderste uit de kan. De rest vervliegt of komt wel weer terug. Niet meer angst voor vergeetachtigheid, niet langer de behoefte ALLES vast te leggen. Bovendien, vastleggen, voor wie, voor hoelang? En wat leg je vast?
* Ik zou hic & nunc willen eindigen met het Livre d'Or de La fleur en papier doré, mij in 1953 persoonlijk overhandigd door Gérard van Bruaene, Le petit Gérard, een markante persoonlijkheid, klein van gestalte, groot van gebaar, die in de ondertussen onder de vooruitgang verdwenen Rue des Alexiens nr 55 Le plus viel estaminet folklorique de Bruxelles beheerde, dada-keizer in eigen rijk. Via Hugo Claus heb ik hem daar ontmoet;
die vierde daar zijn huwelijk met Elly Overzier.
Le livre bestaat uit een uiteenvallende map met kaartjes en vouwblaadjes vol gedrukte teksten, hoofdtitel Ole Com Bove - c'est devant le miroir que l'on pense se connaître un peu de vue. Is er een van.
Duizeldeduizel. Saturday Night Fever.
Morgen tussen 13 en 17 uur ontmoet ik vrienden en bekenden in Paradiso, tijdens de Beurs van Kleine Uitgevers, meestal boeken en uitgaven die je niet zomaar in de steeds commerciëler wordende boekhandels ziet liggen. Neem een volle portemonnee mee! Er wordt gekweeld, misschien lees ik een gedicht als er om gevraagd wordt/ als ik er om vraag.
Gegroet late lezer, Simon Vinkenoog, nomade in Letterland.