Donderdag 28 april 2005

No saints today, oh boy, oh boy!

Even wennen aan het straatrumoer: de dag ontwaakt. Welke vrome wensen vandaag, welke uitschieters of uitglijders? Elke dag zijn seizoen, zon wandelt langs wolken en het groen wakkert aan: deze week hebben wij elke middag tot aan het ondergaan van de zon op de tuin doorgebracht. Na het noodzakelijk kappen van een vijftal tot boom uitgegroeide zaailingen uit het Vliegenbos - zij stonden zon & licht in de weg - is er nieuwe ruimte geschapen, een zonneterras - dezer dagen hanteerde ik takkenschaar, hark, schop en tuinslang.
Edith bezorgde liefdevol een nieuwe rhododendron ter aarde, om uit te groeien. Het uit Israël afkomstige struikje doet zijn best, springt oranjerood open - de uitgebloeide forsythia is teruggebracht tot een paar Zadkine-achtige uitgestrekte armen; doet het volgend jaar ongetwijfeld weer goed. Snoeien het moeilijkste om te leren, uit te voeren. Het bladerdak boven het terras moet nog komen; aan de lange zijtakken van de inmiddels bijna veertig jaar oude wijnstok, die de pergola overhuift zijn de knoppen van het toekomstig bladerdak zichtbaar geworden. Het Amstelveld zorgt elke week voor nieuwe eenjarige kleuren; de varens die wij ooit ten geschenke kregen zijn uitgelopen tot een varenveld, dat in aanvang met zijn opgerold uitkrullende bladeren een rimboe-achtige aanblik biedt Overal een groen uitzicht om in te verdwijnen; de clematis die zich telkens hoger manifesteert vereist ondersteuning, ook hier is bloei aanstaande en zij komt als een dekbed over een dwergspar te hangen. In het boek In geuren en kleuren: schrijvers over bloemen (Gianotten, Amsterdam) nam ik de Clematis voor mijn rekening, en in het salontafelgrote Tot Nut & Genoegen - Volkstuincultuur in Nederland (uitgeverij 010, Rotterdam, 2001) komen Edith en ik op een paginagrote foto van Tamar de Kemp genietend over, zittend aan de ronde tafel waarvan wij het roodgeaderde marmerblad ooit aantroffen bij een steenhouwerij aan de rand van de stad.
De stadsranden, tussen het water en het land van Waterland - met het IJ in de buurt, of zoals hier aan de Sarphatistraat, de Amstel. Elke goede stad heeft water in de buurt, doe niet zo vanzelfsprekend, Simon. (Wat bedoel je, even binnensmonds zelfgesprek, tussendoortje. Ga maar:) Een simpel gedicht, 28.9.01,op de tegenoverliggende pagina in het Volkstuinboek, geheten

Padpraat

Ik hunker naar de zomer
vol en leeg    beide zonder einde

langzaam lopen op het pad
met alleen je oog getuige

alles leeft      doet niet alsof
groen spreekt uiterst vanzelf

wind speelt krijgertje met stilte
in de Asterlaan bij het Vliegenbos

Op weg naar de stilte. De aangekondigde bezoeker komt een uur later: wij verzetten de afspraak naar de tuin, waar inderdaad nog het 1 & ander te doen is voordat wij ons de eerste mei voor enkele weken naar Frankrijk begeven, met Lex en Dorothy Schrama, die in de nabijheid van Autun (Bourgogne) een prachtige fermette hebben laten ombouwen tot Drenkplaats voor Vermoeide Geesten (maar niet heus!). Jazz & klassiek met kilometers uitzicht.
Benieuwd naar de fruitbomen en rozenstruiken, die wij drie jaar geleden hebben helpen planten; hernieuwde kennismaking met de locale vrienden die zij gemaakt hebben en met wie wij ongetwijfeld de heerlijkste maaltijden zullen nuttigen, en op wie ik mijn franse taalbeheersing kan uitoefenen. (Als je, zoals ik, acht jaar in Frankrijk gewoond hebt, dan slijt die kennis nauwelijks).
Even weg van Huffnagel, feestgedruis, Bush, Donner & Pechtold, grondwet, de wereldwijde Million Marijuana March op 7 mei- mijn medepennevoerders in de drie dagbladen die ik lees, even dus niet. Noem maar op, wij missen niets, zijn anders beschäftigt, geven ons over aan een media-vasten, waartoe elk mens op een gegeven moment zou kunnen overstappen, voorgoed of voor korte tijd. Ook zonder jou draait de wereld verder.
En daarom denk ik er dus aan, deze plezierige bezigheid, mijn Kersvers-pagina voor de periode dat wij God in Frankrijk spelen, even stil te zetten. Dan ga ik met vernieuwd enthousaisme, en D.V. in de derde week van mei weer verder - ondertussen zullen er wel aan diverse links nieuwe teksten toegevoegd worden: tast toe. Veel te lezen, zien en horen alhier. Word lid van SPOT: de Society for the Protecxtion of Truth. Welkom, geen contributie, geen diploma's, geen geheime wachtwoorden. Entrez donc! Simon Vinkenoog.

Maandag 25 april 2005

Mark, apostle (C.), d. c. 68 A.D.
Franciscus Patricius, Christian Platonist, b. 1529 A.D., d. 6/2/1593

Welkom week 17. Waar dreigt het vast te gaan lopen? Waar vallen de eerste klappen? Je kunt nog zo'n optimistisch wereldbeeld hebben, als je ziet hoe de mens met zichzelf, de natuur, de wereld omgaat gaan de rillingen je over de rug: brrrrr.
'De mens' - eigenlijk niet bestaand, de doorsneemens, de gemiddelde lezer, de spraakmakende gemeente, de heersende mening: het zijn allemaal abstracties, terwijl de werkelijkheid uit heel wat anders dan louter woorden en begrippen bestaat. De hogeschool van het leven, de praktijk van het bestaan, de leer van schade en schande: wat moet er nog niet allemaal uitgevonden worden! Hoe raken wij ons Eurocentrisme kwijt? Hoe gaan wij om met wat de een als bedreiging, de ander als verlokking ziet? Moet de economie groeien of gaat dat ten koste van de omgeving, het milieu? Van welke keuzes weten we nu al dat het de verkeerde zijn?
Weten we wat we doen als we voor of tegen de Europese grondwet zijn? Ik voel veel voor de goede raad, door de hoogleraar internationale betrekkingen aan de afdeling Politicologie van de Vrije Universiteit in Amsterdam, Henk Overbeek, afgelopen donderdag 21 april in de NRC gegeven: Blijf thuis bij referendum Grondwet EU. Met als argument: 'De gekozen politici dreigen zich bij de besluitvorming over de Europese Grondwet te verschuilen achter 'de wil van het volk'. De kiezer moet dit niet accepteren.'
Het aanstaande 'referendum' is een zogeheten raadplegend referendum: het kent geen grondslag in de Nederlandse Grondwet, er is geen minimum opkomst vereist, de uitslag is niet bindend en dient slechts als advies aan de volksvertegenwoordigers, die ieder voor zich een uiteindelijk oordeel moeten vormen.
Hier wringt de schoen, volgens professor Overbeek; Groen-Links en D66 zullen de uitslag eerbiedigen, want beide partijen zijn voorstander van de invoering van een bindend referendum.
"Opmerkelijker is de positie van CDA en PvdA. Deze partijen hebben verklaard dat zij onder bepaalde voorwaaren de uitslag van het referendum als bindend zullen beschouwen. CDA-voorman Verhagen heeft die condities het duidelijkst gespecificeerd: als de opkomst ten minste 30 procent bedraagt, en ten minste 60 procent van de stemmen of voor, of tegen, is uitgebracht, dan zullen de CDA-parlementariërs die uitslag volgen. De PvdA heeft zich ongeveer in gelijkluidende bewoordingen uitgelaten."
"Ik zie in deze gang van zaken twee bezwaren. Ten eerste betekent het dat wellicht minder dan eenvijfde van het Nederlands electoraat op 1 juni kan uitmaken of Nederland het verdrag al dan niet ratificeert. Deze mogelijke uitkomst staat op gespannen voet met de grondslagen van onze vertegenwoordigende democratie."
"In het huidige populistische tijdsgewricht maakt men zich niet erg geliefd met dergelijke reserves, maar we kiezen onze politici niet voor niets. Zij dienen hun werk zelf te doen in plaats van zich te verschuilen achter de 'wil van het volk'. Maar uit angst voor de mogelijke winst voor Wilders (met name de VVD) en de SP (met name de PvdA en GroenLinks) verstoppen onze leidende politici zich: men spreekt zich nu niet of in onnavolgbare enerzijds-anderzijds redeneringen uit, of hoopt zich op 2 juni als 'democraat' te verschuilen achter de wil van een kleine minderheid van de bevolking. Dit gebrek aan politieke moed zouden de kiezers moeten afstraffen door massaal weg te blijven van de stembus."
Overbeek spreekt verder van minachting voor de uitkomst van het democratisch proces en schending van de Grondwet: "In de afgelopen jaren hebben opeenvolgende coalities ons land ook al tot tweemaal toe bij een oorlog betrokken (Kosovo en Irak) die zonder mandaat van de Veiligheidsraad werd gevoerd, wat in strijd is met artikel 90 van de grondwet dat de regering verplicht de ontwikkeling van de internationale rechtsorde te bevorderen. De kiezers rest nog maar éen mogelijkheid om onze politieke elite (van GroenLinks tot en met de VVD) er toe te dwingen zich aan de Grondwet te houden en kleur te bekennen: blijf op 1 juni massaal thuis!"

Goede raad is vuur, goede raad is duur. Tot dusverre heb ik aan alle stembustheaters meegedaan; als bewijs van betrokkenheid en instemming met het democratisch proces. Ik ben gehecht geraakt aan de vaste bemanning van mijn stembureau; wij begroeten elkaar als oude vrienden, telkens ook vraag ik me af in hoeverre ik qua leeftijd naar voren toe ben opgeschoven. Ik zal jullie missen, als ik niet ga - we kunnen natuurlijk ook 'onthouding' gaan stemmen: de stembiljetten blanco in de bus stoppen en 'tot de volgende keer!' roepen.
Ik zou wel voor een Wereldgrondwet willen stemmen, maar dat zal over tien jaar wel via internet dienen te geschieden. Afwachten dus, wat ook een vorm van levensopdracht is. En nu vlug de dag gaan plukken en je zegeningen tellen, Simon. OK:ik doe mee!

Zaterdag 23 april/zondag 24 april 2005

23 april: Shakespeare, b. 1564 A.D., d. 23/4/1616
              St.George, Patron Saint of England, d. 303 A.D.
24 april: Buddhaghosha (B.), 'Voice of Buddha', s.d. 390 - 450 A.D.

Deze zaterdag in het teken van synergie, serendipity en cybernetica. Woorden waarover niemand meer hoeft te vallen, die mijn werk volgt - voor hoe langer, hoe liever, liefst vanaf het begin, door de jaren heen deze (internet)writer een synthetiserend overzicht verkrijgend, dat hem toestaat voluit toe te happen in wat het dagelijks leven biedt.
Bij The Beat Goes On is in Antwerpen een nieuw item toegevoegd, te weten de acties rond de tentoonstelling Schriften, Lettristen en Situationisten, van 25 april t/m 9 mei. Zero States, Begijnstraat 52, 2000 Antwerpen. Stichting Pipelines vzw liet ons deze info geworden.
Siotuationisten komen vaker ter sprake; via Jan Nederveen Pieterse, die de naam Alexander Trocchi in gesprek met een collega-socioloog liet vallen, gewerd mij een 15 pagina's tellende tekst van een lezing, mei vorig jaar voor de University of Washington, Seattle gehouden, getiteld - schrik niet, ga er even voor zitten: Cybernetics and Madness: From Electrochock to the Psychedelic 60s: spekje voor mijn bekje, ik moest kiezen tussen deze tekst en de Grondwetkrant die ik (op aanvraag) in de bus vond.
De dag stond in het teken van de volkstuin; mij was gevraagd als intermezzo een gedicht voor te lezen tijdens een discussiebijeenkomst Groeien, gezond en volkstuin, die zich deze middag afspeelde op Amstelglorie, een internationaal erkende Volkstuin, georganiseerd door de Amsterdamse Bond van Volkstuinders, 6000 leden tellende met 29 volkstuinparken in Amsterdam (24), Ouder-Amstel (3), Landsmeer (1) en Almere (1). De BVV is weer aangesloten bij het landelijke AVVN (Algemeen Verbond van Volkstuinders in Nederland), waarvan de voorzitter Chris Zijdeveld een vlammend betoog hield naar aanleiding van de door hem gestelde vraag Zijn volkstuinen gezond? Dagvoorzitter was Peter Dordregter, o.a. voorzitter van Groenforum Nederland. Magdalena van den Berg, wetenschappelijk secretaris van de Gezondheidsraad en co-opsteller van het door de Commissie Groen en Gezond geschreven rapport, dat vorig jaar aan de Minister van VWS werd uitgereikt. Weer eens bewees de conclusie, 'wetenschappelijk is nu vastgesteld' dat groen een opmerkelijk gunstig effect heeft op de gezondheid: 'Alleen al het zien van groen vermindert stress.' (Stad en Groen, 2004/jaargang 7, nr.4, 2004/feb.2005, uitgave van de Dienst Ruimtelijke Ordening van de gemeente Amsterdam, www.dro.amsterdam.nl).
Aan de forumdiscussie namen behalve de inleiders ook de Amsterdamse wethouder Hester Maij deel, verantwoordelijk voor de nota Volkstuinen in Amsterdam, die half 2005 zijn definitieve vorm moet krijgen, Lex Pouw, bestuursvoorzitter van Ymere (www.ymere.nl) en Hans Hoekert, voorzitter stichting Bijenpark (In de Eendrachtpolder nabij de Osdorperweg werd in 1965 het Nieuwe Bijenpark aangelegd; Oud Bijenpark ligt naast het Siegerpark aan de Sloterweg).
Zo, dat wist je niet. Nou, ik ook niet.
Men had van tevoren willen weten, vanwege de 'beamer' hoe mijn gedicht zou heten. Werken aan de natuur, meldde ik door de telefoon. Dat werd het; mij werd een copie gevraagd voor afdrukken in het blad Vroegop - ik vond het zelf nogal Jacob Cats-erig aandoen, maar in elk geval kon ik bevestigen wat de wetenschap ook al voor me had uitgemaakt. Het klopt. Het is perfect. Het zet je in beweging. Het maakt je stressbestendig. Je concentratievermogen neemt toe. Het geeft je gevoel voor natuur en sociale samenhang (verloren gegaan in de maatschappij at large), geeft ruimte voor zingeving en heeft een gunstige invloed op de ontwikkleling van kinderen.
Daarvan konden wij ons, losgerukt uit deze welwillende omgeving - prekend voor eigen parochie, maar wel inzichten vergarend voor de verdere ontwikkeling van het verenigingsbeleid, het betrekken van leden bij de beleidsontwikkeling en contacten met partners verstevigend en nieuwe contacten leggend inderdaad vergewissen: op Buitenzorg speelde zich het 2-jarig verjaarspartijtje van Timothy af, zoon van onze overburen René en Suzanne. Uiteraard werden wij uitgenodigd en konden wij op deze zonnige namiddag genieten van heerlijke Indonesiche hapjes, bereid door Suzanne en haar moeder (Javaans-Surinaams) en ons vermeien in het Dasein van zovele ons bekend geworden gezichten, met kinderen die wij hebben zien groot worden in de twee keer zeven jaar dat wij zomers onderdak zoeken in de vrije natuur, vrijer dan waar dan ook: Buitenzorg. Niet geisoleerd, zeker niet, meneer Vinkenoog kan niet zonder zijn krantje, maar wel dichter bij dat groen dat het moet doen, dat eigen vijvertje, dat eigen terrasje waarover Dionysos elk jaar opnieuw zijn druiven perst.
Dichter bij alles dat zich (niet) zeggen laat. O lieve mensen: ik zoek een citaat van Paul van Ostaijen en Edith laat me weten de namen van feestvierders te hebben opgeschreven: Hans & Hannie, hun dochter Marianne met haar kinderen Rianne en Kevin, Ton van Es, Yvonne, Elly & Frank, Bill & Simone, Noor en haar kinderen Ruby, Melle en Sietse, Gerrit & Remger, Claire & Han, Brigitte & Paddy en hun kinderen Fabian en Serena, de buurvrouw bij het hek, vogeldorpers, de vlinderman, plus een tiental onbekenden met kinderaanhang. Hoe welkom heetten René, Suzanne, hun dochtertje Jeanine en de nog niets vermoedende Tim, zijn oma en haar zusters ons, wat werden wij allen getracteerd! Een dag om te onthouden: foto's van Ton zullen t.z.t. op de tuin de ronde doen: wij schonken Noor en haar kinderen de molen, die bij ons niet meer paste. Per kruiwagen vervoerd werd de overdracht een hele vertoning, 'ik vind hem lief!' zei het meisje Ruby, en zo is het. Work is love made visible. (Kahlil Gibran).
I like what I'm doing, that's what it's all about.
That ll'be an interesting email-exchange with professor Pickering: what about The Implicit Order, The Center of the Cyclone, The Trialogs Abrahams-TerenceMcKenna-Sheldrake, Norman O. Brown, Hakim Bey and the Cosmic Humanism of Oliver Reiser.
'I am the only one who knows what the hell is going on.' Marshall McLuhan is supposed to have said that.
Here in Mad Master Amsterdam I offer some Food for Thought for the weekend; a Quotable Quote out of the professor Oliver ('my man') Reiser book The Integration of Human Knowledge, page 116:

'Given the fundamental archetypal forms of the physical world at the lowest level, - hydrogen atoms being the first integrated manifestations in the world of matter, - nature progressively builds level upon level, from atoms ---> molecules ---> crystals ---> viruses ---> genes ---> unicellular organisms ---> multicellular organisms --- > man. Here, for the moment, nature pauses to gather new energies for the next advance. What the next emergent simpliciy is likely to be is a matter for investigation. There is no reason, however, why we should not seek to envisage the outlines of the coming world organism and perhaps in the process help to bring it into being.'

Yours, Truly, Simon Vinkenoog.

Donderdag 21 april 2005

Foundation of City of Rome, 743 B.C.
Anselm of Canterbury (C.), d. 1109 A.D., b. 1033

'Arme democratie.' Marcel van Dam in zijn Volkskrant-rubriek vanochtend: 'Sorry, geen interesse.'
Hij haalt de cijfers aan, die de hoofdredacteur van de Volkskrant, Pieter Broertjes, tevens voorzitter van het Genootschap van Hoofdredacteuren, vorige week tijdens de jaarvergadering naar buiten bracht.
Twintig jaar geleden viel bij 85 procent van de huishoudens nog een krant op de mat, nu is dat bij nog maar 64 procent het geval. In 1975 las van de 12-tot 20-jarigen nog 60 procent een krant, nu nog maar een kleline 20 procent. In 1975 las een 30-jarige ruim twee uur per week in de krant, nu nog amper een half uur. Jongeren van 12 tot 19 jaar besteden per dag gemiddeld nog een minuut per dag aan de krant.
Dramatische cijfers - wie zo weinig aandacht aan het nieuws wijdt, zal nooit enigermate besef opbrengen voor wat zich in de wereld afspeelt. Van Dam is het met Broertjes oneens, die denkt dat de nieuwshonger ongewijzigd is en alleen maar op een andere wijze hoeft te worden gestild en gedistribueerd door een integratie van krant, radio, t.v. en internet.
Volgens Van Dam is het probleem veel fundamenteler. 'Iedere nieuwe generatie blijkt steeds minder geïnteresseerd in informatie die een reikwijdte heeft die verder gaat dan de directe emotionele belevingswereld van het individu. Het verschijnsel hangt ten nauwste samen met de ontbinding van de samenleving. Alle organisaties die geörienteerd zijn op de samenleving als geheel of die zijn gebaseerd op een collectieve ideologie delen in de malaise. Van kerken tot politieke partijen en vakbonden, van omroepen tot kranten.'
Hij wijst ook op het boek van Harvard-hoogleraar Robert D.Putman, Bowling Alone, die onthutsende bevindingen over de teloorgang van de civic society vermeldt, over de 'ontlezing' die dateert van ver voor de introductie van internet. Waar in 1948 de gemiddelde Amerikaan negen jaar onderrwijs genoot en l.3 krant per huishouden las, ontvangt hij 50 procent meer onderwijs en is het lezen van een krant met 57 procent gedaald.
Televisie en internet fungeren niet als subsituut, maar als aanvulling van hun nieuwshonger. Het verlies daarvan gaat samen met een verlies aan betrokkenheid bij de samenleving, die ook de dalende trend van deelname aan de verkiezingen verklaart. Die betrokkenheid neemt per generatie af en komt op latere leeftijd ook niet meer terug - volgens het Amerikaaanse onderzoek.
'Ook bij ons neemt de belangstelling voor serieuze informatie per cohort steeds verder af. De samenleving, zoals we die kennen, valt steeds verder uit elkaar en het enige dat mensen buiten de micro-samenleving waarin ze leven nog delen zijn emoties als haat, liefde, jaloezie, verdriet, angst. Dat zijn de ingrediënten voor succesprogramma's op de televisie. Dat zijn ook de onderwerpen waarvan de politiek zich steeds meer meester maakt. Arme democratie.'
Van Dam af via de coulissen; de redactie van de Volkskrant laat zien wat mogelijk is. Op de binnenlandpagina staat een artikel 'Amersfoortse evangelisten bang voor zandkunstwerk'.
Lama Gyaltsen Lobsang, Tibetaans monnik is met vier medemonniken in Nederland op bezoek, uitgenodigd door de boeddhistische Nangten Menlang-stichting uit Ter Apel. In de Onze Lieve Vrouwe-toren in Amersfoort, een geseculariseerde kerktoren in eigendom van de gemeente, hebben zij een zandmandala gemaakt. Iedereen die naar dit kleurige kunstwerk kijkt, wordt volgens de makers door geestelijke krachten overspoeld en bevrijd van 'angst, armoede en negatieve emotie.' Paul Westerlaken, voorganger van de Amersfoortse Rafaël Kerk, een evangelische geloofsgemeenschap, waarschuwt: 'Door naar het werk te kijken of je zelfs maar in de nabijheid ervan te bevinden, kunnen ernstige lichamelijke of geestelijke klachten optreden.'
Richard Plomp, bestuurslid van het Evangelisch Contact Amersfoort, noemt de zandschildering zelfs een 'paleis voor demonen.' Het video-verslag daarvan: 'Een gevaarlijk kunstwerk' is op de website www.volkskrant.nl/utrecht te bekijken en beluisteren. Tibetaans gezang en een helaas te korte blik op de mandala, die wel in de Volkskrant staat afgebeeld. Spekje voor mijn nieuwshongerig bekje: mooie manier om deze zonnige dag mee te beginnen. Op naar de tuin, natuur en een boek lezen. Simon Vinkenoog, internetwriter.

Woensdag 20 april 2005

Sun enters Taurus
Jan Cremer wordt vijfenzestig.

Hem voeg ik maar even toe aan de Universal Festival Calendar; al werd ik niet op zijn verjaardagsfeest en de presentatie van zijn Groot Brieven Boek, gesammelt door Hans Sleutelaar, uitgenodigd, gisteren, op de Dam, in de Industrële Club - ja, Jan heeft het ver geschopt. Hij glundert, terecht! Hij Blij. HIJ OK, wij ook OK. Weetjewel?
(Mijn lees notitites over de Jan Cremer Documentaire van Hans Dütting zijn aan te treffen onder de Ich-Hic-Chi-link op deze webstek, die onderdak biedt aan Fenomenen; dezer dagen zal daaraan toegevoegd worden wat Kahlil Gibran over de discipel Judas te zeggen had (in Jesus, The Son of Man - his words and his deeds as told and recorded by those who knew him, first published 1928, Heinemann, London): A man outside of Jerusalem: Een man buiten Jerusalem.

Le pape est mort.
Vive le pape!

Het is me een tijd lang niet gegeven te lezen, dat iemand het 'volkomen eens' is met een tirade, die ik had gehouden over een van de vertalers uit het collectief, dat de Leaves of Grass, de beroemd/beruchte dichtbundel van Walt Whitman, die honderd jaar geleden voor het eerst in Amerika verscheen, heeft vertaald na - lang geleden - eerdere pogingen van Maurice Wagenvoort en Ric Blok, respectievelijk in de jaren tien en zeventig van de vorige eeuw...
De 22 vertalers, die ieder een fragment van 3 à 5 pagina's vertaalden in de afgelopen maanden, kregen deze week de drukproeven van het totaalgebeuren (links de Amerikaanse tekst, rechts de vertaling - waarbij per pagina vermeld wordt wie daarvan de vertaler is) in huis, ter ultieme correctie. Ik stiet, stuitte, stoot op de vertaling van een der dichters, die mij aan het schrikken maakte. Meer nog, boos en verdrietig. Daar waren gedichten verkracht; daar moest de vertaler zo hoognodig zijn eigen poëtische hoogstandjes uithalen: Kijk Mama Zonder Whitman
Ik denk trouwens dat het beter is alle kritiek, die ik nog meer op het boek mag & ongetwijfeld zál hebben, op te sparen tot na de verschijning van de Grasbladen, binnenkort bij Uitgeverij Querido.
Ondertussen doet de directeur van Poetry International in Rotterdam zijn best alle vertalers-dichters te charteren om hun bijdrage voor te lezen tijdens het komende Poëziefestival, de 22e juni: het zou dan duren van kwart over vier 'smiddags tot omstreeks middernacht.... On va voir!

Wij betreden een ander territorium, waarop ons welwillend oog rust.
In zijn wekelijkse Buitenlandse Zakenrubriek in Het Parool schreef Stevo Akkerman in zijn rubriek: De paus is dood, maar God leeft, op 9 april j.l.:
"Sommigen mogen menen (of liever: geloven) dat de evolutie van de mens leidt naar een onvermijdelijk afsterven van religiositeit, en dat de Nederlanders daarbij een dappere voorhoede vormen, de ontwikkelingen in de rest van de wereld wijzen op het tegenovergestelde: de mens is ongeneeslijk religieus.
"Op alle continenten is het opperwezen, in welke gedaante dan ook, prominent aanwezig. Mocht Hij in Europa op de terugtocht zijn (een conclusie die na deze week overigens minder voor de hand lijkt te liggen dan daarvoor), in Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië ligt dat heel anders. En het is te gemakkelijk dat af te doen als bewijs van achterlijkheid.
"In de Verenigde Staten, boegbeeld van de moderniteit, rukt het evangelische christendom op; in Maleisië, een van de Aziatische tijgers, is de islam de pijler van de natie; in India, opstomende concurrent van het Westen, is het hindoeïsme springlevend, net als de islam overigens; in China, wereldmacht in opkomst, groeit het christendom bijna net zo snel als de economie.
"Eigenlijk komt het erop neer dat er overal enorm geloofd wordt - iets wat ook Bob Geldof opviel toen hij op verzoek van de Britse regering meewerkte aan een rapport van Tony Blairs Commission for Africa. Hij omschrijft het moment waarop hij zich realiseerde hoe allesbepalend het geloof is voor de Afrikanen in bijna religieuze termen: 'Alsof een licht aanging in mijn hoofd.'
"Het heeft geen zin, aldus Geldof, na te denken over 'ontwikkelings-strategieën' zonder de religie daar bij te betrekken. Niet alleen omdat voor de Afrikanen het spirituele even reëel is als het materiële, maar ook simpelweg omdat de kerk en de moskee wél functioneren, terwijl de staat en de politiek dat vaak niet doen, of hooguit op corrupte wijze."
Zeer verstandige taal dus, ter overweging. In dezelfde rubriek wijst Akkerman ook op het boek van de Amerikaanse terrorisme-expert Jessica Stern, Terror in the name of God. Daarin stelt zij,
'dat niet het geloof zelf tot geweld leidt, maar de manier waarop het wordt toegepast. Geloof maakt goede mensen beter en slechte mensen slechter.'
Zo is dat, ook vandaag weer de spelregel: 'Alles wat ons te doen staat is ons weten te verbeteren.'
En blijven geloven in wat je doet. Je vous salue, vieil Océan! Simon Vinkenoog

Dinsdag 19 april 2005

Chuang Tsze, Taoist philosopher and mystic, c. 4th cent. B.C.

Kom op, laat mij een keertje aan boord gaan van het eeuwige schip van Tao: Trust Tao!

"Daarom zegt men dat het leven van de wijze de hemelse weg volgt, en dat hij als hij sterft uiteenvalt en opgaat in alle dingen. In de stilte is hij één met de deugd van yin; in beweging stroomt hij met yang. Hij brengt geen voorspoed en hij veroorzaakt geen tegenspoed. Hij reageert alleen als uiterlijke omstandigheden daarom vragen. Hij handelt alleen als hij gedwongen wordt. Hij staat alleen op als er geen andere mogelijkheid is. Het waarom en waartoe werpt hij van zich, want hij volgt de hemelse weg. Daarom overkomen hem geen rampen en is hij niet belast met stoffelijke dingen. Hij wordt niet belasterd door mensen en niet gestraft door geesten. Hij drijft mee met het leven en rust met de dood. Hij maakt zich geen zorgen en beraamt geen plannen. Hij is als een licht dat niet verblindt. Hij is volledig betrouwbaar en doet geen beloften. Zijn slaap is droomloos en zijn wakende uren zijn vrij van kommer. Zijn geest is zuiver en zijn ziel is niet vermoeid. In de leegte, in het niets, in de eenvoud, is hij in harmonie met de hemelse weg."

Uit de Chuang-tzu, caput 15: Het beteugelen van de wil. Teachings of the TAO, geselecteerd en vertaald door Eva Wong. In het Nederlands van Vivian Franken: Lessen van de TAO. Uitgeverij Ankh-Hermes bv, Deventer, 1999.

"

De tao is leeg.
Maar als ge hem gebruikt, kan hij niet uitgeput raken.
Diep en bodemloos zou hij de voorouder van alle dingen kunnen zijn.
Hij maakt stomp wat scherp is, ontrafelt dat wat verstrikt is,
verzacht dat wat verblindt en vermengt zich met het stof.
Diep en verborgen lijkt hij eeuwig voort te bestaan.
Ik weet niet wiens zoon hij is;
waarschijnlijk was hij er al voordat de heersers van de hemel er waren."

Rustige middag, jaren langlopend gesprek (opgenomen) met Derrick Bergman, die het allemaal fijn gaan uitpluizen. Over de mensen met wie hij te spreken wil komen - enkele maanden geleden bezocht hij in Londen mijn tweede vrouw Juc Cohen, en had met haar ('jong van geest!' een prettig gesprek over de Simon Vinkenoog met wie zij de jaren 1948, 1949, 1950 en de eerste vijf maanden van 1951 deelde: een vuurvlinder was binnengefladderd.
Steve Groff komt naar NL, en Jan Nederveen Pieterse deelt mij dat vanuit de States mee; wie allemaal niet aan het woord hoeven komen. Tijd met Edith weer te over; zij bracht haar lieve Mama naar Den Haag terug; wij zijn weer samen. De wereld genoeg. Morgen een dagje Antwerpen.
Simon Vinkenoog groet.

Uit dezelfde uitgave: de Tao-te-ching.

Maandag 18 april 2005

Brom-Ton, Tibetan Buddhist, disciple of Atisha, s.d. 11th cent. A.D.

Welkom, zestiende week! Zo, gisteren even afwezig geweest van het scherm. Te veel andere dingen: 's morgens de lezing over PIJN bij de Vrije Gemeente, daarna een paar uur op de tuin, waar Edith en haar Ma genoeg voorhanden vinden, terwijl ik uiteraard nooit iets anders doe dan lezen en denken, en soms de handen uit de mouwen als mij daarom gevraagd wordt.
's Middags om vier uur mocht ik in Galerie de Boog aan de Kloosterstraat 10 in IJsselstein het eerste exemplaar in ontvangst nemen van Baldin's wondermooie boek De magie van het moment: een groot formaat album van 166 pagina's met een inzicht verschaffende inleiding van kunstcriticus Wim van der Beek, 1000 exx. in Italië gedrukt in april 2005, ISBN 90 80 6519-2-3.
Baldin, in 1954 in Sulaymania in het Koerdistan van Irak geboren, verliet op zijn zestiende het ouderlijk huis om een loopbaan als beeldend kunstenaar aan te vangen, die hem via studie en werk naar Bagdad, Rome, Florence, Bologna en uiteindelijk in 1990 (met nederlandse partner Miriam) naar Utrecht bracht. Hun zoon Loran werd in 1997 geboren.
Op zijn 20e bezocht Baldin in Rome voor het eerst een museum voor moderne kunst; in 2004 wordt hem door de koerdische overheid gevraagd met Karani Jamil een Museum voor moderne kunst te realiseren in de stad Arbil, in samenwerking met de Italiaanse architect Maurizio Paolo Verrucchi.
In IJsselstein is nog tot en met 5 juni een mooie tentoonstelling te bezichtigen van Baldin's schilderijen, acryltekeningen en de driedimensionale beelden (van steen, lood, ijzer, hout, spijkers en touw) waarmee hij sinds 1997 met verve, nauwgezet en verrassend experimenteert. Open vr, za, zo, 14-17u en op afspraak; 030-6882342, www.galeriedeboog.nl. Veel van Baldin's schilderijen stralen inderdaad 'het magische moment' uit, waarbij door de diverse naast en op elkaar gelegde diepe en heldere, soms bijna transparante kleuren heen het licht baan breekt.
Schrijft Van der Beek: "De magie van schilderkunst is dat ze verbeelding werkelijkheid kan maken, althans op doek. Zo kan ook de denkbeeldige stad langzaam maar zeker gestalte krijgen en zich vormen vanuit een complex geheel van herinneringen. Hoewel die stad anoniem en fictief blijft, is ze samengesteld uit indrukken die de kunstenaar tijdens zijn reizen opdeed. Aan de hand daarvan stelde hij zijn eigen alternatieve stad samen met onvervreemdbare elementen uit oude culturen. Opmerkelijk is dat er in die stad geen mensen voorkomen. Feitelijk gaat het ook niet om een straatbeeld met aanwijsbare referenties of herkenningspunten maar om een abstractie van een stad, een stadssilhouet waarin verwijzingen naar Mesopotamië, de cultuur van de Maya's, de Griekse en Romeinse oudheid en oriëntaalse invloeden versmolten zijn tot een organisch en onverbrekelijk geheel."
Terug op de Amsterdamse thuisbasis vernemen wij van de strapatsen van de Feyenoord- en Ajax-"supporters" of althans de vandalistische aanhangers daarvan. Mijn idee van uitgaan, of een uitje is het niet: een gezellig robbertje met de tegenstander, de politie of de M.E. te gaan vechten; ik heb (gebrek aan inlevingsvermogen?) er een gezonde en terechte afkeer van.
Het altijd escalerende, altijd zinloze geweld en de blijkbaar aanwezige neigingen tot destructie en vernieling in de geest van de mens zie ik als een atavisme, dat er tijdens de eerste jaren van opvoeding, onderwijs en scholing uitgebrand zou moeten worden. Waar hebben wij anders ons legertje sociologen, welzijnswerkers, psychologen, beleidsmedewerkers, pedagoochelaars en experts voor? Wie stelt er gezonde kicks tegenover? Was het niet de sport, die het idee sportief, ridderlijk, vol respect, oorspronkelijk naar buiten bracht? Sinds een zogeheten Generaal voetbal tot Oorlog bestempelde, schijnt het mis te gaan. Maar blijkbaar is het overal zo, tot in de Aziatische Olympische Spelen toe, dat sportbeoefening tussen spelers uit verschillende steden, of landen, tot chauvinistische, nationalistische of locale uitspattingen leidt, in plaats van de oorspronkelijk beoogde ontspanning. Homo Ludens gaat door een moeilijke fase, laten we oprecht hopen dat het om groeistuipen gaat; ik mag mijn bezoekers herinneren aan de uitspraken van Constant, over de opstand van homo ludens, die ik hier kortgeleden weer eens aanhaalde.
Als cultuurdragers (nuja, waarom niet) weten wij toch dat wij als mensen anno nu niet meer in een kleuterklasje zitten, maar al onze energie nodig hebben om de grote wereldproblemen te lijf te kunnen gaan.
Dit (de devaluatie van sportterreinen tot slagvelden) is er een van; ook het tweede grote probleem bereikte ons later gisterenavond via de televisie. In een anderhalf uur durend VPRO-programma, een extra-editie van Tegenlicht, werd een 'virtueel' juryproces gehouden ('gespeeld'). Uitgangspunt was de volgende dagvaarding: 'Hierbij dagvaardt de Stichting Drugsbeleid de Staat der Nederlanden om te verschijnen voor de Grote Jury...Teneinde te horen eisen: 'Dat de Staat het verbod om drugs te produceren, te verkopen en te gebruiken intrekt, en dit verbod vervangt door een stelsel van reguliering voor voornoemde handelingen, zodanig dat deze aan de criminaliteit worden onttrokken en dat aan consumenten de gebruikelijke productbescherming wordt geboden.' (De VPRO-gids nr.16 van deze week, met op de omslag Groot drugsproces tegen de Staat der Nederlanden wijdt vijf pagina's aan het programma, en het probleem. Daarin ook de namen van de advocatenteams, de president van de virtuele rechtbank en de juryleden.)
Alle ooit eerder gehoorde argumenten kwamen uitgebreid en met filmfragmenten ter sprake; interessant was het beluisteren van het door videocamera's geregistreerde 'geheim juryberaad', waarbij prof.dr. R.H. van den Hoofdakker, em. hoogleraar psychiatrie (ook bekend als de dichter Rutger Kopland) zich het duidelijkst uitsprak: Het overheidsbeleid faalt, de wetgeving is een heilloze weg, wat overigens ook de mening van een hoofdofficier en diverse rechters en hoogleraren. Het juryberaad stokte: 6 tegen 6, voornamelijk gezien de formulering van de dagvaarding. Waar van reguliering sprake was, dacht men in de jury aan een soort pasjes-systeem; niet kwam ter sprake het gebruik-op-recept, waardoor zevenhonderdduizend depressievelingen van hun ziekte worden afgeholpen. Uiteraard bleek men bijna unaniem van mening, dat het om een probleem van volksgezondheid gaat, en niet om een strafrechterlijke affaire. Uiteindelijk is met het programma een deur open gezet naar een nieuwe regelgeving. Televisierecesent Wim de Jong van de Volkskrant noemt de gekozen vorm als een kleine openbaring. 'Tijd, zorgvuldigheid, deskundigheid - alles was aanwezig. Maar ja, hebben er ook mensen gekeken?
Het programma wordt a.s. zaterdag herhaald: het is een bizondere opening van een door de Stichting Drugsbeleid te voeren campagne om een en ander te bewerkstelligen. Veel succes daarmee, dames en heren verlichte geesten!
Simon Vinkenoog.

Zaterdag 16 april 2005

Vrijdag 15 april 2005

Al Farabi, Arabian Neoplatonist, c. 870-950 A.D.

Sluimerende pijn, soms opbrandend. Drukproeven van Em.Querido's Uitgeverij binnengekomen van Walt Whitman's Grasbladen, Leaves of Grass, door een twintigtal dichters vertaald, een suggestie die ik al in 1977 in Bres opperde, toen Ric Blok van de Futile Press in Rotterdam zijn vertaling Behoor je werkelijk tot de levende mensen van Whitman publiceerde.
Redacteuren Jacob Groot en Kees 't Hart hebben Ilja Leonard Pfeijffer wel de zeer vrije hand gelaten. Waar Whitman zijn uiterste best doet door iedereen te worden verstaan, zijn Pfeijffer's neologismen niet om te harden. Waar de Amerikaanse dichter honderd jaar geleden dichtte 'He was a goodfellow' wordt dat bij Pfeijffer 'hij was een peer van een okeë vent' (braakneigingen).
De vier welluidende regels
"Pleasantly and well-suited I walk,
Whither I walk I cannot define, but I know it is good.
The whole universe indicates that it is good,
The past and the present indicate that it is good."
worden door Pfeijffer vergriezeld tot:
'zo loop ik vriendelijk en goed gekleed en waarheen ik loop
kan ik niet syllogismiseren maar ik weet dat ik goed loop
want wolken kosmos en wereld zeggen dat ik goed loop
wat was en wat is zegt dat ik goed loop'

Syllogismiseren - het docht wat. Goed dat de uitgave tweetalig is; kunnen lezers op die pagina's de schoonheid van het Amerikaans bewonderen. De uitgave verschijnt overigens honderd jaar na de publicatie in eigen beheer van de dichter-drukker.
En had niet éen van de door WW rondgezonden exemplaren 'the most widely respected American of letters and the man best qualified to understand what the new poet was saying', te weten Ralph Waldo Emerson bereikt, die een juichende brief schreef - door Whitman in de New York Tribune geplaatst - dan zou het gedicht wellicht in vergetelheid zijn verzonken.
Het verhaal wordt verteld in Leaves of Grass - the First Edition 1855, edited, with an introduction by Malcolm Cowley, Barnes & Noble, New York 1997.
Ooit legde ik de hand op een paar kleine boekjes, Walt Whitman and The World Crisis, door J.W.Wallace, Manchester 1920; Walt Whitman in Italy door R.McCain, repr.Italica 1943; Walt Whitman - Man - Poet -Philosopher, Three Lectures, The Library of Congress, Washington 1955. Uit Nederland Federico Garcia's Ode aan Walt Whitman, De Woelrat, 1987 - plus de eerder vermelde Futile Press-uitgave.
Welkom Walt Whitman: I Sing the Body Electric.
Simon Vinkenoog.

Woensdag 13 april 2005

Madame Guyon (C.), b.1648 A.D., d. 9/6/1717

Wij vierden gedrieëen, gisteren, het 1-jarig bestaan vandaag van de webstek www.simonvinkenoog.nl: onze immer te hulp schietende Robbie (tv0.net) Vlasman, mijn geliefde en deelgenoot in dit avontuur en ik (I Am The Camera). Wat heeft zich sinds de eerste start, de eerste e-mail, de eerste dag niet voorgedaan in dit Clearing House of Information!
Aanvankelijk was het de bedoeling (zie mijn handgeschreven, gescande notities uit de oertijd, op de link Credo) dat ik mij zou beperken tot de gedichten, geschreven in de mij toegevallen functie van Dichter des Vaderlands, voor de overbruggende periode van Komrij's NJET tot de enthousiaste aanvaarding van Driek van Wissen: tijdens dit jaartje 'regentschap'- de term is van Jan Blokker - had ik daar 24 keer de gelegenheid toe. Zie en proef het menu, van het Europese Voetbalkampioenschap tot de Europese Grondwet: it's all there!
Geen typografische hoogstandjes beoogde ik; geen duizelingwekkende rondtollende psychedelische effecten; hooguit bewoordingen. Poëzie, binnen de verschillende links, de Quotable Quotes, de Bloemlezing - gedichten van anderen, rond mijn boekuitgave Goede raad is vuur, rond de Schotse bundel Shamanic Warriors Now Poets, met verwijzingen naar Ira Cohen en Ganesh Baba, mijn eigen engelstalige gedichten en Patti Smith over Gregory Corso.
The beat goes on, zes eigenzinnige weken, spelen zich nog in Antwerpen af, waar ik vorig jaar voor Antwerpen Boekenstad onderzoek deed naar de letter Q van Quo Vadis, en Don Quichote, onze beschermheer dit jaar.
Onder Oog & Oor zijn enkele audio-visuele momenten in mijn bestaan verzameld; overigens gebruik ik deze webstek niet als onderdak voor mijn gedichten; die van de laatste tijd hoop ik te bundelen voor een komende boekuitgave.
Evenmin wil ik dienst doen als muurkrant of uithangbord voor alle dichterlijke manifestaties, waarvan ik de vooraankondigingen ontvang: als ik zelf deel uitmaak van een programma, of ergens een publieke verschijning heb, een optreden voor publiek, maak ik daarvan uiteraard wél gewag, op deze plek die ik Kersvers noem, mijn dagelijkse Homepage.
Hiermee ben ik juni 2004 van start gegaan; soms neem ik een duik terug, met behulp van het interne zoekprogramma, dat nog verfijnd(er) moet worden; we leerden gisteren tevens de functie van Crtl-f: een stapje dichter bij volmaakter gebruik. Dankzij de gedigitaliseerde camera is Edith in staat foto's hier over te brengen; ook over de verfijningen daarbinnen spraken zij, die drie daar op die stek...
Van de Credo's juich ik uiteraard het Optimist Credo toe; het zou aan ieders muur dienen te hangen. Van het Guesthouse had ik me iets anders voorgesteld: ik had onderdak willen geven aan plannen en ideeën, die betrekking zouden hebben op de gedachten en overdenkingen die ik hier overbreng, literatuurverwijzingen of suggesties.
Zelf heb ik als nieuwkomer heel wat op het weereldwijd net rondgeneusd, rond namen en begripp endie in mij opkwamen - en ik wist weer eens hoe onbeperkten oneindig dit open systeem is. Ik ben verheugd deel uit te maken van deze technologische micro-macro-visies op alles wat zich op en rond de aarde beweegt. Eens te meer ben ik verheugd met de lectuur die ik ooit ondernam in Oliver Reiser's Cosmic Humanism, wachtende op de vorming van het World Sensorium - en zie hoe het groeit onder je handen.
Het grote offensief van de spiritualiteit. De nood dwingt, die wetten breekt. De stoppen slaan door, de deuren worden uit hun hengsels geschroefd, heilige huisjes worden omver gestoten, en de beste voorbereiding op de informatie-explopsie is nog altijd de psychedelische ervaring. Leg je hand op de borst van Abundantia, en zie wat ze je te zeggen heeft.
Wie alleen deze Kersvers-bijdrage leest, elke dag, of zo nu en dan, ziet niet altijd wat op de andere links gebeurt. Af en toe even checken dus : op elke link staan nieuwe uitbreidingen; een menu duidt aan waaruit die bestaan.
Bij Hic Ich Chi Theo Niermeijer, Jan Cremer, en Niels Augustin, alsmede een interview met mij voor Carina Molier's 2012-project.Ook hier op komst: Lucebert, n.a.v. de boekuitgave over de jonge Lucebert van Peter Hofman, en wellicht Wally Tax..
Ik geef toe dat de links 'chaos' en 'alchemie' wat nieuwe energie zouden kunnen gebruiken, alles op zijn tijd, zei de complexiteit. De aanzet is er.
Aan Go with the blow beleef ik het meest plezier, naast mijn maandelijkse column in Essensie (www.essensie.nl) raak ik hier zo nu en dan wat stichtelijks of opwekkends kwijt over de War on Drugs, die allergrootste historische vergissing van de afgelopen eeuw, een oorlog die niemand kan winnen of verliezen, en waaraan alleen het gezond verstand een einde kan maken.Meest recente uitbreiding op deze link zijn enkele pagina's uit Peter ten Hoopen's King Acid. Handje op het boekomslag en je belandt op zijn website.
Simon surft gaat Simons Search for the World Sensorium heten, en wordt ververst. Bij Autonomedia doen we voorlopig aan Paradise Gardening; een interview uit Ravage geeft inzicht in de uitgeverij van die naam, onder meer van de geschriften van Hakim Bey.
De toetssteen is nog immer de waarheid. Het streven de vrijheid. Het geluk te delen als opgave. Sinds 27 mei 2004 telt NedStat. Pageviews 31.472, drukste dag 27 januari 2005, pageviews 243. Van de bezoekers België 8,l %, de USA 1,3 %, nog altijd 400 bezoeken.
Emailberichten 1776 in, 1233 uit, plus een aantal verwijderde.Van de 74,4 gigabytes geheugen zijn er nog 64,3 over - genoeg voor de rest van mijn leven?
We doen niet aan spam, leveren geen wachtwoorden, gaan op geen enkele aanbieding in, leven ook hier ecocomisch ecologisch ergonomisch en sprankelen de dag weer binnen.
Edith gaat in Alkmaar de vijfde verjaardag van haar nichtje Julia vieren, die een Sneeuwwitje-feest geeft. Zij trekt haar feestjurk aan. En ik, ik kom in mijn 1-tje de dag wel door: ik woon in Eldorado en geniet van elk moment.
Voilà, het einde van mijn ommegang waartoe ook jij bent uitgenodigd. Volg je hart.
Deze webstek is opgezet voor mensen die de goddelijkheid in zichzelf ervaren en bewust bijdragen aan de verheffing, verlichting en bevrijding van alles wat leeft. In de wereld is een strijd tussen licht en duister gaande; het is duidelijk aan welke kant ik meen te staan: die van de kunst, de poëzie, de humor en de liefde. Jelui Simon Vinkenoog.

Maandag 11 april 2005

Pope Leo the Great (C.), d. 10/11/461 A.D.

Geruststellende geluiden; er wordt koffie gezet. Welkom vijftiende week: de vriendenschaar van Theo Niermeijer, de beeldhouwer die vanochtend ten grave werd gedragen, bleek talrijk: de aula van Zorgvlied was meer dan vol. Tijdgenoten, vrienden en verwanten, sommige lang of in langere tijd niet gezien: Steef en Jetty Davidson, Lex de Bruin, Emanuel Lorsch, Aat Veldhoen, Yvonne van Doorn, Arend ter Horst, Gerben Hellinga, Hans Plomp, Theo Kley, Ineke van Schaik, Betty van Garrel, Louwrien Wijers, Paula de Koning, Matty de Wijs, Gonnie, Meikina, Nico Koster en Marianne Barretta, Noor, Paul Schaaps, Willem Plomp, Peter Diem, Jane Biemont, Cor Jaring, Piet Kuitert, Guillaume Lo-a-njoe, Gino, Poemel, Urs, Pauline en Matti de Wijs en meerdere zoons en dochters van anderen, een afvaardiging van het Maitreya Instituut in Emst, met wie Theo grote innerlijke verwantschap toonde; getuige de vele beelden op zijn eigen website (www.niermeijer.nl) en de andere galeries, via Google bereikbaar.
Velen die ik niet bij naam ken, van gezicht - een van de laatste Spanjestrijders, 93 jaar oud, stelde zich aan mij voor, en ging mij dapper vooruit van de aula naar het graf, overladen met bloemen, briefjes, een boom vol goede wensen, op weg naar het Stralende Heldere Licht dat hij via zijn beelden teweeg wist te brengen.
Op zo'n moment, bij het uitspreken van een gepast woord, is het niet de gelegenheid over met Theo beleefde avonturen te spreken; al in 1962 toonde ik hem met zijn werk aan de VPRO-televisie in een serie Atelierbezoeken (vragend mij af, of die nog bestaan).
Er was een tijd dat hij s'avonds laat kon binnenlopen en mij vroeg of ik zin had mee te gaan op een nachtelijk autoritje. Gezeten naast chauffeur Theo wist je niet wat je overkwam, hij kon met een gerust geweten over het trottoir de verkeerde rijrichting nemen (niet verder vertellen) en die nacht bracht hij me achtereenvolgens naar de Hoogovens, waar hij portiers en slagbomen negerende, mij tot vlak bij de gieterij bracht waar vlammend staal tot stand werd gebracht: brullende ovens - een inferno. Wij keken even toe, alsof wij opzichters waren, en reden verder: wij kwamen in de IJmuider visafslag terecht; ook een beeld dat ik nimmer voor ogen had gehad. De kades vol kisten en manden met zeefruit, vissen, bekend en vaak onbekend - ook een dageraadschouwspel van jewelste.
Op onze tuin kwam hij ook aangewandeld of gefietst, eens s'avonds laat, kletsnat, over het hek geklommen, opeens op de deur kloppend: altijd welkome bondgenoot, enthousiasmerend (zit al in zijn naam Theo, enteogeen en enthousiast). 'Roest zacht!' wenste Barend-Jan zijn vader toe; er kon gelachen worden: bevrijdend zonlicht en vogelgekwetter begeleidden zijn laatste aardse reis.
Het is me het dodenweekend wel: Anton Heyboer en Wally Tax - een dubbele Ram, hoorde ik iemand astrologisch verklaren. Elke dode brengt je dichter bij het besef dat je nog duizenden doden te sterven hebt, voor je zelf aan de beurt bent. Wacht je beurt rustig af. Alles op zijn tijd, zo het is, is het goed. 'Dit begrijpen, vereist moed.'
Het is nog vroeg in de middag; wij zoeken de zon op, en ik heb nog het een en ander te verhapstukken aan de totem van nutteloze Dingen (zie afbeelding).
Een goede dag, Simon Vinkenoog.

Zaterdag 9/zondag 10 april 2005

9: William Law, English mystic, d.1761 A.D., b.1686
10: General Booth (C.), b.1829 A.D., d.1912

TROIS IMAGES SANS PAROLES

Vrijdag 8 april 2005

Lorenzo de Medici, 'The Magnificent', Florentine Neoplatonist, d. 1492 A.D., b. 1/1/1448

Volgens Geert van Istendael (in zijn Mijn Nederland, besproken in Vrij Nederland van 9 april door Tomas Vanheste) is het luidkeels je mening geven een wezenskenmerk van de Nederlandse identiteit.
In zijn voorpaginacolumn in de Volkskrant vanochtend vertelt Remco Campert voor de vraag gesteld te zijn, wat hij ervan vindt dat het Nederlands Koninklijk Huis niet aanwezig zou zijn bij de uitvaart van paus Johannes Paulus II, vandaag.
'Want werktuigelijk dacht ik dat ik er iets van moest vinden. Dat zit je als Nederlands burger ingebakken. (...) Ik kwam er niet uit en begon me dit al te verwijten. Wat voor columnist was ik als ik geen uitgesproken mening had? Dat getwijfel maakte een weinig kordate indruk. Maar eigenlijk is het heel eenvoudig: ik vind er niets van.'
'Geen mening. Heerlijk. Een ontzagwekkende ruimte opent zich voor me. Misschien moet ik streven naar een leven zonder meningen. Ik zal op zoek moeten gaan naar meer dingen waar ik eigenlijk niets van vind. Die moeten te vinden zijn. Dat zal niet eens veel moeite kosten, want als ik er goed over nadenk, stikt mijn leven van dingen waarvan ik denk dat ik er iets van moet vinden. Ik vind dat daar een eind aan moet komen.'
Een mooi begin voor een 75-jarige! Heet zoiets 'onthechting'?

Donderdag 7 april 2005

Samanta Bhadra (B.), Yogacharya sage, 3rd cent. A.D.

Een niet-gestelde vraag van een nieuwe bezoeker aan mijn webstek beantwoordend: waarvan ik mijn bezoekers hier op de hoogte houd?
Het is zeker niet het daverend voorpaginanieuws, de dagkoers van Oorlog, Olie & Manipulatie. Het zijn ook niet de verslagen van bijeenkomsten; zo heb ik over de afgelopen inspirerende dinsdagavond bij Festina Lente hier niets geschreven, terwijl er zoveel te vertellen zou zijn geweest!
Nog kijk ik in mijn korte geheugen rond, overvol was het, een en al vloeibaar hoorspelgeluid van gerinkel en geroezemoes, maar de engel der stilte wist neer te dalen als de dichters (M/V) aan het woord waren. Even was het: What is Here is Everywhere. What is Not Here is Nowhere.
En dat geldt dan even ('een moment'), en dat even is dan tevens een knipoog van de eeuwigheid - zoals Goethe al zei dat dit leven, dat we nu leven, daar de jeugd van is. Alles kan. Nirvana als Niets. De schrijver Borgès liet in een interview weten, dat hij, als hij zich verveelde aan de dood ging denken. Dat zou volstrekt nieuw voor hem zijn.
Het onvoorstelbare, nooit meegemaakt, hoe zou het er uit zien (zelfredzaamheid geboden). Deze webstek is meer dan game of pastime, vrijetijdsbesteding, hoewel ik dat mijn hele leven al probeer te doen: de tijd niet doden, maar springlevend houden. De hogeschool van het leven zelf, met zijn voetangels en klemmen, zijn hinderlagen en dwaalwegen: op een goed moment rijd je je eigen tijger en kun je niet meer afstappen...
Ik was achtentwintig jaar oud, in 1956, ik had genoeg van acht jaar leven in de wereldstad Parijs en kwam met zevenmijlslaarzen terug in mijn geboortestad Amsterdam.
Genoeg te beleven, nieuwe scenes, (Hoogseizoen, 1962) leven te maken, mee te leven, op te doen leven, levende mensen, alle dagen feest, het zwaard van Damocles hing boven ieders hoofd, de A-bom kon elk ogenblik ontploffen en ons allen tot stof doen vergaan: het weten te leven op de rand van een vulklaan, of het nu een tsunami is of een opvolger van de wind die nu de jonge takken van de boom voor mijn huis striemt: ogenblikkelijke momenten.
Altijd Hier & Nu. Altijd zo geweest. Pluk de dag. Perfect. Zo het is, is het goed. Het kost heel wat knarsetandend herkauwen voordat je het als leerdichten de wereld in kunt schoppen.
Ik kwam vier jaar bij het weekblad de Haagse Post terecht: nieuwsgier beproefd, creativiteit all over the place, veranderingen in doen, voelen en denken, schrijven blijvend, trips no flips, trust your inherent machinery..., lieve vrouwen, opgroeiende kinderen, verhuizingen : dit 25e adres in mijn leven het laatste, hoop en bevroed ik.
Op de hoogvlakten van het geluk (Van Ostayen dixit), je huiswerk gedaan, nog altijd op pad, dankzij de energie die mij gegeven is om er iets mee te doen. En dit is het, ondermeer, persoonlijke trillingen op een wereldwijdweb.nl. Zoveel nog onderdak te geven, thuis te brengen. Alles éen Universeel Onderdak. Zoveel nog uit de omgeving te onttrekken, zoveel aandacht op te kunnen brengen voor de geringste details, de reflectie en de zelfreflectie. Reflexions. Memories. Moments. Sublimities. Epiphanies. Come and suck the Light! (Wavy Gravy).
Ik houd me verre van gevestigde meningen, mij trof eens het verwijt vlees noch vis te zijn, noch ben ik vegetarier en mijn leven noem ik Karma Yoga, met een vleugje Tantra en de glimach van Boeddha; mijn schrijven is, zeker nu zonbeschenen, een leidraad die vanzelf ziet waar het terechtkomt. Airplay. Oorinooruit. GIGO. Abundantia, zij siert deze, mijn Thuispagina, waar ik Kersvers hier kan blijven schrijven.
De zwartgalligheid van zovelen is mij wezensvreemd; ik heb geen behoefte aan schrijvers die zich in hun boeken al dan niet gemaskerd of geschminkt in de modder of bagger wentelen, brakend en kotsend dat het een lieve lust is, verloren in de put van zelfbeklag of zelfgenoegzaamheid, Schadenfreude, cynisme, Hype. Watch the trends! Live the style! Hoepel op! Doe gewoon! Ik zie me niet meer rondlopen in menigten.
Fanatisme in de wereld uitroeien, nooit ophouden met zelfspot, jezelf in de spiegel van een ander kunnen zien, zonder daarvoor een imago aan te moeten passen: het gaat scheuren en schorten; ook dat is in de levensbeschrijvingen van creatieve geesten leren. De biografieën stapelen zich op. Over wie heb je het? Nu even niemand.
In feite hebben wij wijdse vergezichten nodig, die vanaf nu in de planning en programmering zouden kunnen worden opgenomen, goed voor mens, Aarde en mensheid - en je kunt ze te voorschijn toveren als je je verbeelding op hol laat slaan, maar van dergelijke mogelijkheden en/of initiatieven is in de massamedia nauwelijks iets te merken.
In de laatste decennia zijn, tot op de dag van heden, al zovele waarschuwingen met betrekking tot de toekomst, van V.N.-zijde, Human Watch en andere gerespecteerde denktankbronnen, de wereld (de media, de heersende mening, de status quo) in geslingerd, en steeds weer zijn er dommekrachten die hun eigen (nationale) belang boven het algemeen (mondiaal, globaal) belang stellen. De grote bottleneck, in de strijd tegen de toeslaande Onverschilligheid. Schouderophalend smalend neerbuigend, of toch weer revolterend?

Ik kan niet anders dan terugkeren tot de basistekst van Constant Nieuwenhuys, Opstand van de Homo Ludens (Paul Brand, Bussum 1969), waarin de volgende markante profetische uitspraken:
"Het overal ter wereld optredende verschijnsel van een jeugd die weigert de bestaande 'orde' te aanvaarden, de' hipsters', 'teddy-boys', 'rockers', 'mods', 'halbstarken', 'blousons noirs', 'beatniks', 'stiljagi' en hoe zij verder ook genoemd mogen worden - dit verschijnsel heeft een tot dusver veronachtzaamde revolutionerende werking.
Deze massajeugd, vrijer, welvarender en talrijker dan ooit tevoren, wordt gedreven door een dadendrang die in een leegte slaat, die gefrustreerd moet blijven. Deze drang is niet langer in toom te houden, zij zal zich, hoe dan ook, steeds sterker doen gelden.
Tot het moment waarop de sublimering van deze drift tot creatieve drift, 'speel'-drift, mogelijk zal zijn geworden, zal zij zich uiten in agressiviteit en zich keren tegen alles wat haar bevrediging in de weg staat. Zij zal niet rusten voordat de gehele superscructuur vernietigd is, daar helpt geen verontwaardiging, geen protest, zelfs geen geweld tegen. De opstand van de creatieve mens tegen de moraal en de instellingen van de utilitaristische maatschappij zal niet eindigen voordat de ludieke maatschappij een feit is.
De grote non-stop-happening die wij te verwachten hebben wanneer de creatieve potentie van de gehele mensheid eenmaal ontketend wordt, zal het aangezicht van de aarde net zo ingrijpend veranderen als de organisatie van de productiearbeid dit gedaan heeft sinds het neoliticum.
Het tijdperk van de homo ludens ligt voor ons.'

Hoe serieus dit spel kan worden. Vijfendertig jaar later. Dancing in the Valleys. Raving in the Streets. Lowlands Paradise. Ali B. Ragtime & raptime. Clashes of civilizations, in your own backyard. Go with the flow, grow your own, join the show. In feite haal ik hier oude koeien uit de sloot, geef ze een nieuw verfje, en hup - de weide in.
Twee recente toevoegingen aan mijn webstek, nog immer groeiende: op de link Go with the blow zijn twee fragmenten uit het boek van Peter ten Hoopen, King Acid, te lezen - over het begin van onze vriendschap, 1963.
Op de link: Hic Ich Chi, waar totnogtoe alleen mijn jeugdvriend Niels Augustin en ik (met een levensinterview -ongecorrigeerd- voor het multimediaproject over het jaar 2012 A.D.) zijn ondergebracht, heb ik plaats gemaakt voor een aantal leesnotitites, die ik de afgelopen weken schreef over de Documentaire in Boekvorm over Jan Cremer, door Hans Dütting samengesteld, in februari bij Bruna/Signature verschenen. In HP/De Tijd van 1 april werd Jan C. geïnterviewd, verneem ik van Marleen Walhout-Schoonderwoerd, en in VN is er een stuk op komst. Mooi begin, zei ik, vond zij ook, en wij hingen op.
En ik even kijken, hoe het er gaat uitzien. Synergetisch lezen, bitje hier, bitje daar: steek er wat van op! Graaf maar, graaf maar, dieper. Labirintisch levensecht. Simon Today.

Woensdag 6 april 2005

Asoka, Buddhist emperor, s.d. 270-230 B.C.

Opnieuw telefonisch aangekondigd het sterfbed van een oude vriend; of ik - als het zover is - een woordje wil zeggen? Voorlopig nog even bouche bée, flabbergasted. Die oude vrienden zijn vaak nog jonger dan ik, ook dat nog.
Free at last! De weg naar de vrijheid, zoals deze week op deze kersverse soms beurse plek naar voren gekomen, trof ik ook aan in het boek Psychotherapy East and West van de onvolprezen Alan Watts, die daarin de Chandogya Upanishad aanhaalt:
"De mens komt te voorschijn uit zijn lichamelijke identificatie om zijn werkelijke vorm aan te nemen bij het bereiken van de grote verlichting. Deze mens is de beste tussen de mensen. Hij leeft als een koning - etend, spelend, genietend van vrouwen, eigendommen en familie - zonder identificatie met het lichaam."
Ik geef het je te doen, ieder voor zich dan. Ik zal er zeker over komen te praten op de zondagmorgenlezing bij de Vrije Gemeente in de Johannes Vermeerstraat, hier in Amsterdam, op 17 april om 11 uur. Opgegeven thema: PIJN.
Daar staat tegenover dat ik de zaterdag daarna, de 23e april rond 15u in het Volkstuinpark Amstelglorie tijdens een discussiebijeenkomst 'Groen, gezond en volkstuinen' een Intermezzogedicht voordraag. Andere koek! Ander deeg. Tuin doet, voldoet, schenkt vreugde en ademt leven.

Drie dagen feest (22/24 april) worden aangekondigd ter gelegenheid van de opening van de Bibliotheek Permeke op het De Coninckplein in Antwerpen.
'Feest mee en ontdek Permeke! Het slot van ABC2004 luidt een nieuw begin in. Op 22 april opent Permeke de deuren. Ontdek de reusachtige bibliotheek, een plek waar stadsbewoners thuis zijn. Ontdek het stadskantoor, het leescafé met z'n prachtige uitzicht en al die andere bijzondere plekken in Permeke.' permeke.antwerpen.be - 03 229 18 70.
Een Lezersfeest de 22e april, van 20 tot 23u gratis. Een ABC-kinderboekenbal die dag vanaf 18u inde oude cinema De Roma, aan de Turnhoutsebaan 286, Borgerhout.
De 23e een literair ontbijt van 9u30 tot 11u, ook gratis, een Pleinfeest van 11 tot l8u en een Boekenbal Populaire, weer in De Roma vanaf 20u30. 'Orkest Showtime, Tom Lanoye met z'n Roma Aeterna-gedicht, huidig stadsdichter Ramsey Nasr sluit (noblesse oblige) de wilde nacht.'
Zondag 24 april het Boekenplein, van ll tot l7u. Een maandelijkse Boekenmarkt. 'Deze sympathieke verzameling kraampjes is hard op weg een klassieker te worden. Je kan er gouden koopjes doen en flaneren tussen boek, hapje en drankje. Er is doorlopend gedoe van muzikanten, rappers, acteurs en de acrobaten van Ell Circo D'Ell Fuega die in de bomen op het plein hun tweede huis hebben gevonden.'
Tevens die middag: De Salons: 'Literaire huiskamervoorstellingen, drie voordrachten van 15 minuten per auteur, om 14u, 15u en l6u, op verschillende locaties in de onmiddellijke omgeving van het De Coninckplein, gratis. Met de steun van Boek.be, in het kader van de Literaire Lente.'
Die middag tevens vanaf l5u in De Roma een T-Dansant, met dj én orkest. 'Daddy's Darlings and the Big Bang Boys sluiten de dansnamiddag af. Ze brengen nostalgische muziek uit de jaren '40 en '50 met drie zangeressen aan de microfoon.'
Deze dagen betekenen tevens de slotfase van de Stad van Letters.
'En dan is het zover: Stad van Letters stáát er. Tweeënvijftig mensen in zesentwintig duo's gingen de letters van het alfabet te lijf en zetten ze naar hun hand. Auteurs en beeldende kunstenaars trokken, foefelden, riepen, plooiden, lachten en gaven zesentwintig onverbeterlijke en onvergetelijke creaties een plek in deze stad. Als u die niet allemaal gezien hebt of u kan er maar geen genoeg van krijgen, dan zijn er nog de cahiers. Voor elke letter een boek met foto's, schetsen, verhalen en intervews van de respectieve duo's. Voor u naar de boekhandel holt, kan u de reeks komen bekijken in de nieuwe bibliotheek.'
Waarmee weer voorlopig alles gezegd is over de stad Antwerpen, die Edith en ik dit en vorig jaar met veel plezier een aantal malen bezocht hebben en waar wij veel nieuwe vrienden hebben gemaakt. Welkome stad, welkome mensen: bedankt! The beat goes on!
Terug naar de dag van nu, buiten beeld. Simon Vinkenoog.

Dinsdag 5 april 2005

Kwan-Shi-Yin, Goddess of Mercy (China), Kwan-On (Japan)
Avalokiteshvara, "The Down-looking Lord" (B.)

Het was inderdaad een verrassend gevoel bij Van Tetterode aan de Rhôneweg (Westelijk havengebied; check de stek: www.vantetterode.nl) binnen te komen; ooit vanuit de Amsterdamse Staatsliedenbuurt hierheen vertrokken, is het een oase van Kunstgenot temidden van de andere bedrijfsgebouwen en de spoorlijn Amsterdam richting Haarlem. Om een tekst bij de opening van het werk in glas van Corneille, Louis la Rooy en Richard Price te kunnen schrijven en voorlezen was ik vantevoren door Nico Koster ruimschoots van prachtig drukwerk voorzien, aan afzonderlijke kunstenaars gewijde bladen en vouwbladen over de Firma Zelf, waarvoor mijn hoedje af.
Van te voren wist ik, en zinspeelde ik er in mijn tekst op, dat het jezelf leren kijken en gewaarworden een constante bron van be- en verwondering kan zijn.
Een Open Dag had zo'n tweehonderd mensen derwaarts getrokken, niettegenstaande het stralende weer, waarvan ruimschoots gebruik werd gemaakt rond een vijver met goudkarpers, tafels, banken en stoelen in een binnenhof die aan het Gebouw, het atelier, de fabriek, de werkplaats, het laboratoirum grensde. Gescheiden bij de ingang van de werkplaatsen op de begane grond, is op de eerste verdieping behalve een Gallery, in de vide ook een ruime omloop geschapen die uitzicht biedt, omringd door glaskunst, op de werkzaamheden beneden.
Een vierdimensionaal Atelierbezoek, inderdaad. Op deze open dag waren er rondleidingen en demonstraties (glasblazen bij een oven van 1100 graden: crematoriumintensiteit, neem ik aan). Kostelijke middag, aardige en interessante ontmoetingen. Ik citeer: "Iedereen is van harte welkom in onze eigen galerie, waar diverse unica te zien en te koop zijn en vanzelfsprekend vindt u meer info op onze website (voornoemd. Van Tetterode Glasobjekten BV is elke werkdag geopend van 08.00 tot 17.00 uur. Even bellen van te voren is raadzaam zodat wij wat tijd voor u vrij kunnen maken. Tot ziens en een vriendelijke groet namens het hele team, Van Tetterode Glasobjekten BV, w.g. Louis La Rooy."
Zeker tot wederziens! Zet mijn tekst op jullie website!

Mijn meer serieuze lectuur wordt dezer dagen besteed aan het boek van Peter Hofman: lichtschikkend en zingend de jonge lucebert, 2004 De Bezige Bij. Jaar voor jaar, nauwgezet en inderdaad wanhopig, indrukwekkend: schrijver dezes had bijvoorbeeld op zijn 22ste geen enkel vermoeden van wat de vier jaar oudere dichter (15 sept.1924), uit Amsterdam meegekomen, achter de rug had - hoewel ook ik, als velen toen en nu, flabbergasted zijn door de irrefutable autenticiteit die daar tot uitdrukking komt, vaak nagebauwd, geëpigoneerd, en nimmer overtroffen, of zelfs geëvenaard.
Wat een spoor van herinneringen, aanzetten tot gedichten, tekeningen, brieven, schriften deze mens op velerlei adressen, in vele geheugens, niet achtergelaten heeft, dat nu voor mijn ogen nieuw wordt geopenbaard. Ik volg het verhaal zo nauwgezet mogelijk; lees bijvoorbeeld meer over de verstandhouding tussen de jeugdvrienden Hans Andreus en Lucebert, dan in de tijd dat ik meende beiden goed te kennen. In feite sprak niemand in die tijd veel over achterliggende jaren; er was teveel in het Nu te doen. Herinneringen werden pas later verteld en geboekstaafd.Veel portretten en andere tekeningen in dit boek zijn al vanaf Lucebert's jongste jaren gemaakt: ik ga hier niet de omstandigheden schetsen. Wat ik wel wil, is twee uitspraken weergeven.
Hoofdstuk 10, de schoot der kerk, 1947-1948.
Dagboekaantekening 29 maart 1948: "Ik, die van eeuwigheid tot eeuwigheid mij voortdurend beweeg, door stoffelijke en door geestelijke gebieden, en één ben met alle leven, waarom zou ik mij haasten, waarom mij opwinden over en vrees koesteren voor kleine voorbijgaande gebeurtenissen(...) Dagelijks maak ik plannen mijzelf te verbeteren, voortdurend zou ik mij willen offeren voor deze ongelukkige stoffelijke wereld, ofschoon ik te zwak en te laf ben om zulk een held te kunnen zijn. Nochtans heb ik veel vertrouwen, wetende dat het leven goedheid is uiteindelijk en van haar die tussen mij en het absolute zich beweegt verwacht ik al de krachten die ik nodig heb."
Op 2 april: "Voor iedere nieuwe dag een andere stemming - elk ontwaken een hergeboorte. Dit zou mogelijk worden wanneer wij meer macht over onze herinneringen verkregen. Vrijwillig vergeten. Maar er bestaat verband tusschen onze lichamelijke en onze geestelijke handelingen, tusschen onze lage en hoge begeerten. Het mystieke leven is overmatig gelijk het leven der natuur, gelijk het leven van god. God is een philosoof. Ook de God der metaphysici is zeer onphilosophisch, ook al prijzen Aristoteles en Thomas en alle God(s)geleerden zijn wijsheid."

Voedsel voor de geest, die het licht blijft dragen. Een goeden dag toegewenscht.
Simon Vinkenoog

Vrijdag 1 april 2005

Aphrodite (G.) Venus (R.) Goddess of Beauty and Harmony
Floyer Sydenham, English Platonist, d.1787 A.D., b. 1710
Sanctus Uriel (C.) Archangel

Vorige week zaterdag 26 maart baarde Het Parool, onafhankelijk Amsterdams dagblad, opzien met een voorpagina-artikel Evangelie van Judas opgedoken, dat op de pagina's 6 t/m 9 werd voortgezet: De jacht op Judas' evangelie, Ligt een kopie in het Vaticaan?, De louche kant van de kunsthandel, en 'Je leven zet je op het spel met dit manuscript ' waren de titels van de vier artikelen, door Henk Schutten aan de vondst gewijd. Veel betrokkenen kwamen aan het woord, onder wie Mario Roberty, voorzitter van de Maecenas Foundation, eigenaar van het Koptische manuscript dat 1800 jaar onder Egyptisch woestijnzand verborgen had gelegen, voordat het - evenals andere geschriften - in de tweede helft van de vorige eeuw werd gevonden, ontdekt, en verhandeld: alles min of meer clandestien, met smokkelaars en louche antiquairs.
Een van de deskundigen, die aan het woord kwamen, was de 88-jarige emeritus-hoogleraar Gilles Quispel, die opmerkelijke overeenkomsten ziet tussen het door hem ontdekte Evangelie van Thomas en het Judas-evangelie, dat op dit moment vertaald wordt.
"Uit de inhoud blijkt duidelijk dat het om een gnostisch document gaat. Er wordt verwezen naar Allogenes, oftewel Seth, de derde zoon van Adam en Eva. In de joodse gnosis wordt Seth als de verlosser gezien." "De gnosis is de meest vervolgde religie ter wereld. Aanhangers werden door de kathiolieke kerk ter dood gebracht. Wie dit manuiscript in zijn bezit had, zette zijn leven op het spel." Het komt Quispel voor, dat het manuscript afkomstig is van een vroeg-chrisdelijke sekte, die zich de Kaïnieten noemde, naar de zoon van Adam die zijn broer Abel vermoordde: "Gnostici zijn tegendraads, zij kiezen voor de verworpenen."
De term 'gnostisch' is afkomstig van het Griekse woord voor kennis en duidt een leer aan waarbij de eigen religieuze beleving hoger wordt aangeslagen dan het vergaren van verstandeleijke kennis. Gnostici geloofden dat de mens in zijn diepste wezen één was met het goddelijke - een onverdraaglijke gedachte voor de katholieke kerk."
Gilles Quispel betwijfelt of het Judas-evangelie een nieuw licht zal werpen op Jezus, zoals bij het evangelie van Thomas het geval was: "De grote vraag is natuurlijk of het verhaal over Judas in de bijbel juist is. Het is zuiver hypothetisch, maar ik geloof van wel. Jezus trok met Palmpasen de stad Jeruzalem in, terwijl de mensen 'hosanna' riepen - wat 'redt ons van de Romeinen' betekent. Maar in plaats van naar het paleis van de Romeinse gouverneur Pontius Pilatus te trekken, zoals Judas verwachtte, ging Jezus naar de tempel om die van geldwisselaars te reinigen. Judas ontdekte dat Jezus een religieuze reformator was en er niet op uit was om het bewind van de Romeinen te vervangen door een theorcratie. Uit teleurstelling daarover is het goed denkbaar dat Judas naar de Farizeeërs is gegaan en Jezus voor dertig zilverlingen heeft verraden."
Na het Paasweekend zag ik alleen in de Volkskrant een artikel over het Judas-evangelie, waarin ook Jacob Slavenburg aan het woord kwam, een onzer andere Nederlandse deskundigen.
Vanochtend lees ik in de tijdschriftenrubriek van de Volkskrant, getekend Henk Müller, Achter de ramen van het Vaticaan, gewijd aan het omslagartikel in Der Spiegel over Der Unsterbliche Jahrtausend-Papst de volgende woorden: "Soms moet openheid buiten de gebaande paden worden gezocht waar het de essentie van kerk en christendom betreft, valt te concluderen uit een verhaal in het Duitse blad Focus. Het is niet onwaarschijnlijk dat in de immense Vaticaanse archieven teksten liggen die een ander licht werpen op het christendom en de kerk. Zoals bijvoorbeeld het Judas-evangelie. Focus belicht de wijze waarop dit evangelie aan de vergetelheid is ontrukt. Publicitair heeft de Zwitserse bezitter van de codex het handig aangepakt door het te promoten ter gelegenheid van pasen. Knap, er is nog vrijwel niets vertaald en de vondst is al een jaar geleden aangekondigd tijdens een congres. Dat neemt niet weg dat de weg die het Judas-evangelie heeft afgelegd de ingrediënten bevat voor een Da Vinci-code-achtige thriller van Dan Brown, inclusief samenzweringen."

Wat is dit toch veel interessanter dan de perikelen rond het burgemeesteren van D'66 en Terri Schiavo. Vind ik. Goed zo; nu kunnen wij op weg naar Antwerpen om Allen Ginsberg's Howl te laten horen. "Amerika! Ik zet mijn dwaze schouder onder het wiel."
Een verrukkelijke lentedag toegewenst, gij allen - Simon Vinkenoog.