Vrijdag 24 december 2004 (1)

Christmas Eve
The Juvenalia

Het overkomt me - en het is waar: met de jaren steeds meer - dat ik teruggeworpen word in het niets, waar ik vandaan kwam. Voor eventjes uiteraard, een duizendste seconde van een duizeling.Het is me zo volstrekt duidelijk dat de gewaarwording van deze belevenis al heel vroeg in mijn leven zijn intrede heeft gedaan, en me in zeer sterke mate ook heeft geïsoleerd van vriendjes, van school of uit de buurt. Ook al speelde ik mee, en stak ik in de klas van de lagere school bij elke vraag mijn vinger in de lucht omdat ik het antwoord wist, ik was en bleef een buitenbeentje. Naderhand zou Lodeizen dichten: deze wereld is niet de echte, mijn vriend.
Toen Koos Postema voor een uitzending van zijn t.v.-programma Klasgenoten een hele MULO-klas uit 1942 rond mij had bijeengebracht, herinnerde ik me van slechts een hunner wel het gezicht, als me er bijna smekend om werd gevraagd. Allemaal heel nette mensen, ze waren gioed terechtgekomen, op kantoor (The Office was weer ten hemel schreiend grappig) geweest, aan hun pensioen toe en je kon zien dat ze hun zondagse kapsels op hadden, de dames en alle heren droegen stropdasjes. En ik wist niets meer van toenen wat ze van mij wisten sloeg volgens mij ook nergens op - kant noch wal. En ik had meegedaan aan een toneelstukje, kijk maar: je naam op een programma. En ik wist er niets meer van.
Ik heb sommige mensen gekend die voorgaven zich niets meer van voor hun achttiende te herinneren, en zo erg is het bij mij ook weer niet, maar aanspraak? Met mijn lieve moeder kon je over van alles kletsen, maar ik heb haar nooit een boek of tijdschrift zien lezen, en over zusjes of broertjes beschikte ik evenmin: geen wonder dat ik naar de Bevrijding snakte, kort voor mijn zeventiende jaar, en nadat ik ook twee jaar daarvoor degeen die ik wel als mijn vriendje beschouwde, Helmut Blumenthal, met zijn Duits-joodse ouders en twee grotere broers weggehaald zag worden - ook verdwijnend in dat Niets waar het bewustzijn aller aangelegen huist.
Wir suchen immer das Unbedingte, aber finden nur die Dinge. Goethe. Denk ik, moet wel. Ik pak boeken en papieren in voor de laatste dagen van het jaar, door te brengen in Den Haag. De 28ste hoop ik deel te nemen aan de Ruigoord Partij in Paradiso, de gebruikelijke jaarlijkse gathering of the tribes.De 4e januari 2005 de eerste Festina Lente-avond, ook als gebruikelijk: de eerste dinsdag van de maand.

Ik stuitte op het boek van H.C. ten Berge De honkvaste reiziger - dagboekbladen, veldnotities, een Meulenhoff-uitgave uit 1995. Een vijftigtal zeer leesbare teksten, de actualiteit van heden al in zich dragend. Ik haal aan, uit tekst 13: 'Hun keel is een open graf' (Ps.5:10):
'Wie zich van seconde tot seconde bewust is van de ononderbroken omslag in tijd, raakt verlamd van schrik, onmacht, verwondering... Zou iedereen op hetzelfde ogenblik door dat besef getroffen worden, het openbare leven kwam tot stilstand en de mensen zouden perplex voor zich uitstaren. Gebeurde het maar eens. Het lijkt me een heilzaam incident dat door grofstoffelijke figuren als een ramp zal worden ervaren: een heel volk laat en bloc zijn bezigheden in de steek, omdat het voor een breuk staat, een afghrond, de eigen afgrond.(...) Er doet zich een ravijn van angst en onbepaaldheid voor dat niet wordt gedempt met het vormeloze puin van nerveuze handelingen en gemier, bestemd om de diepste gewaarwording van de tijd te verdoven of verdonkeremanen. Zowel de angst voor de melancholie als die voor gevoelens van vergeefsheid staat ieder levensgroot voor ogen; de angst ook voor de leegte en het nutteloze van een bestaan dan onherroepelijk voorbijgaat. De toekomst is er niet; alles wordt bepaald door het verleden en het telkens ontsnappende ogenblik. Dat hebben we te danken aan een lineair tijdsbesef, dat zoveel grimmiger is dan de cyclische tijdsbeleving zoals de schriftloze volken die kenden. Daarin was plaats voor geboorte en wedergeboorte, alsmede voor de idee van de eeuwige droomtijd.'

De overdenking van de dag. Leve het licht. Simon Vinkenoog.

Donderdag 23 december 2004

Plutarch, Neoplatonist, c. 46-125 A.D.

Elke twee maanden, sinds jaar en dag is-ie er weer; ik herken het handschrift op de envelop. De Vollemaansbrief van Nicolaas Hartman, Noorderdiep 489, 7876 EB Valthermond. Ergens diep in de rimboe, veronderstel ik - ik heb het nooit opgezocht.
Elke twee maanden opnieuw wordt de toon op heel eigen, netjes getikte wijze gezet. De aanhef van het tweezijdig bedrukt A-4tje:
'Terwijl ik dit schrijf, zitten we weer middenin die verschrikkelijke laatste maand van het jaar: december. Met als absoluut dieptepunt de laatste dag ervan, wanneer de vuurwerkhel losbreekt en veel dieren in grote angst verkeren. Later kunnen we dan in de krant lezen, dat de vuurwerkomzet een nieuw record bereikte en een aantal jongeren vingers, een hand of een oog verspeelde.'
Even in- en uitademen, doorbijten voor de volgende jeremiade:
'Een nieuw record lijkt ook te worden gevestigd op het gebied van de kerstverlichting. Hier op het dorp is het tenminste meer dan bar. De mensen bieden gewoon tegen elkaar op. Niet één boom wordt behangen met lichtjes, maar drie of vier en dan ook nog lichtslierten langs het tuinhek, de daklijsten en de ramen, plus wat er binnen nog aan feestverlichting gespendeerd wordt. Die zee van uiterlijk licht duidt er m.i. (Nicolaas Hartman, SV) op, dat het vanbinnen steeds donkerder wordt. En dat wordt veroorzaakt, omdat men steeds verder weg zakt in het moeras van het materialisme. De winkels puilen uit van de hebbedinges. De vreterij en de zuiperij zijn niet aan te slepen.'
Wat een beschaamde en belachelijke vertoning was de verkiezing van 'de grootste Nederlander aller tijden, roept vriend Nicolaas uit. In Frankrijk werd het dan nog De Gaulle (twee ellen, Nicolaas, SV), met tenminste nog een behoorlijke staat van dienst, 'maar Fortuyn... Mijn hemel, wat een blamage! Ondertussen geeft de maatschappij met zo'n verkiezing een signaal af, zonder het zelf te weten. Het signaal, dat dit het einde van een tijdperk is! Want als je denkt dat je cultuur voor duizenden jaren heeft te gaan, dan snap je dat het moment voor zo'n eindconclusie nog lang niet gekomen is! Vanuit het onbewuste aanvoelen dat we dichtbij een grens zitten en straks het doek valt, is deze verkiezing georganiseerd!'
Op de achterpagina van zijn Vollemaansbrief gaat Nicolaas verder met het vergelijken van heilige geschriften. In de vorige brief schreef hij: 'De Maria-verering, zoals je die in de katholieke kerk vindt, is in feite een substituut voor de dankbaarheid die je verschuldigd bent aan je moeder en meer nog aan ons aller moeder, Moeder Aarde. Helaas wordt het binnen de kerk niet als zodanig ervaren. Men neemt het verhaal letterlijk en spreekt over Maria zelfs heel bizar als 'de moeder Gods', wat grote onzin is.'
In deze brief noemt hij de vervanging van zalig door gelukkig in de nieuwe bijbelvertaling een miskleun van formaat. 'Gelukkig' is aards, maar 'zalig' is hemels. Hij brengt dan nog even in herinnering de tekst van de negenvoudige zaligprediking, die wij als Bergrede kennen. Verder fulmineert hij tegen de leugens en verdraaingen der kerk, noemt hij de doop een ritueel, dat het verbond met God benadrukte, toen de besnijdenis door de christenen was afgeschaft, en benadrukt dat 'al heel vroeg in het christendom de scheiding plaats vond tussen de esoterische (zonder h, Nicolaas!) kant en de uiterlijke kerk. De man die daar zijn stempel op heeft gedrukt, was de beruchte christenvervolger Saulus van Tarsus. Met een smoes drong hij de jonge gemeenschap binnen en zaaide verdeeldheid door de uitvinding van het autoritaire christendom (de onderworpenheid aan de kerk). We kennen hem als 'de apostel Paulus'...'
Hartman, een der laatste onheilsprofeten, eens werkte hij aan de Ark, nu bekommert hij zich om zijn dieren. Ik geef hem graag nog eenmaal hier het woord:
'Er staat, dat het 'nader is dan handen en voeten' en ook: 'Het koninkrijk der hemelen is binnenin ulieden.' Kan het nog duidelijker? We moeten het zoeken in onszelf, in onze boezem, onze borst, ons hart! De weg van de innerlijke bevrijding is niet een weg van het hoofd, maar van het hart. Een weg van dienstbaarheid, eenvoud en nederigheid. Voor mij is dat het dienstbaar zijn aan dieren, omdat ze zo miskend, gekweld en uitgebuit worden, terwijl ze zuiver zijn als God.'
Voilà, hoor je het eens van een ander! Simon Vinkenoog groet jelui.

Woensdag 22 december 2004)

21: Thomas, the apostle (C.) no date given (en gisteren vergeten. Sorry, Thomas)
22: Rãhula (B.), son and disciple of Buddha, c. 600 B.C.`

Vreugdevolle ontmoetingen in de artistenfoyer van de Leidse Stadsschouwburg aan de Oude Veste met enkele andere genodigden voor de radio-uitzending van het Theater van het Sentiment, live voor publiek, gewijd aan het roemruchte jaar 1967. Ons was gevraagd of we ons in de kleren van die tijd wilden steken; ik kwam niet verder dan batik long sleeve en een knockabout t-shirt met de bekende tekening van Gilbert Skelton:
Freewheelin' Franklin sez: "Dope will get you through times of no money better than money will get you through times of no dope."
Ik liet het de interviewer on stage voorlezen; hilariteit in de zaal - hopelijk ook thuis.
In dit programma gaan drie presentatoren met bijzondere gasten terug naar een unieke dag of jaar, uit de jaren 60, 70, 80 en begin jaren 90. In dit geval ging het om het jaar 1967. (Het Theater van het Sentiment komt vanaf maandag 17 januari 2005 iedere werkdag op t.v. Nederland l om 17.30 uur, en op radio 2, maandag tot en met donderdag van 20 - 23 uur.)
Wachtend op hun beurt in die foyer enkele cult-heroes uit die jaren, nog altijd even actief: de troebadour en minnnezanger Armand, de spigoloog en erstwhile hoofdredacteur van het baanbrekende HITWEEK Willem de Ridder, alsmede de dichter Hans Verhagen als medesamensteller van het VPRO-t.v.programma Hoepla, dat destijds Nederlands' gemoederen in beweging bracht, en ik die als performing poet in die laatste dagen van 1967 een LP grammofoonplaat liefhebben, zien en proeven het licht had doen zien.

In de coulissen hoorde ik de voice-over zijn prevelementje over mijn activiteiten in dat jaar en het jaar daarvoor (Poëzie in Carré) doen, een dubbelnummer van Maatstaf over LSD en een dubbelnummer van Randstad samenstellen (Manifesten en manifestaties 1916-1966), van dada tot provo.
Zijn laatste woorden voordat ik het toneel op werd getrokken herkende ik als zijnde van mijzelf, pas thuisgekomen besefte ik dat het de tekst was achterop de hoes.
"ik wou dat het menselijk hart wat sneller klopte. Ik wou dat ik alles wat ik wist in éen keer aan iedereen kon vertellen: hoe de strijd tussen licht en duister door het licht wordt gewonnen. Ik wou dat de mensen de zon met zich meedroegen. Ik wou dat uit alle huizen vrolijk licht zou schijnen. Ik wou zo veel, ik wil nog zoveel: vrede, vrede, vrede.
Anders dan met woorden kan ik het niet zeggen; ik wil je niet overhalen, overtuigen, overreden - ik wil je slechts laten luisteren, zodat je alle eigen antwoorden kunt vinden. Luister. En zet ook de plaat eens af, om naar jezelf te luisteren. Have a good trip!" Vervolgens las ik twee Leerdichten en De doorsnee-mens ('hij is te normaal om los te lopen') en werd daarbij kundig begeleid door pianist-componist Vader van Waterschoot.
Hans Verhagen en ik ruilden onze laatste uitgaven; zijn recent verschenen dichtbundel Moeder is een rover (Nijgh en Van Ditmar) wisselde van eigenaar met mijn Goede raad is vuur.(begin dit jaar verschenen bij uitgeverij Passage).. Over meisjes ging het onder veel meer, Laurie Langenbach (in de sterrenhemel), Josje Leeger (naast haar), Loes Blokker (Blessed She), Anna die met Boudewijn ging (en ook met Armand, verzekerde hij), Joke, Phil Bloom (uiteraard, haar borsten waren de eerste in full splendour op Nederlandse televisie), en aan de andere tafels hadden ook The Motions en The Shoes groot plezier.
Altijd interessant zo'n weerzien even te memoreren. Goede energie-uitwisseling, op weg naar het Nulpunt: Willem wist te vertellen van een radio-programma door Peter van Toonen over de Maya-kalender, en Armand herinnerde mij eraan, dat hij ooit een tekst van die plaat gememoriseerd had. En het blad Kunst van Nu kwam ter sprake, maar ik kon het eenmaal thuis op de link 'kunstjes' van Willem's website niet aantreffen. Willem was met de voiture; Hans reed met Edith en mij per trein naar Amsterdam terug, Armand had in Leiden nog een Lied te zingen en wij lieten de beste groeten achter voor zijn vrouw Marit.Tot de volgende keer, lieve vrienden!

Geert Mak publiceerde in het katern Opinie & Debat van NRC Handelsblad 27/28 november een artikel met als titel: 'Een kleine geschiedenis van een novembermaand: het moment waarop in Nederland de kelders opengingen."
Ondertitel en entrée: 'De moord op Van Gogh is een felle reactie op processen van secularisering en globalisering die zich over de hele wereld voordoen. Door deze ontwikkelingen kunnen wij, Nederlanders, ons het nationale navelstaren niet langer permitteren. De echte uitdagingen en gevaren van de 21ste eeuw zijn daarvoor te groot.'
Mak hekelt de sterke neiging van sommigen 'om de muren rondom het vaderlandse fort zo hoog mogelijk op te metselen. Ons land zal zich daardoor steeds meer afsluiten van alle ontwikkelingen - slecht en goed - die in de rest van de wereld gaande zijn. Zo kunnen zelfs wij, nuchtere Nederlanders, terechtkomen in een gesloten, xenofobe fantasiewereld waarin onze hufterigheid en onze onkunde over heden en verleden als norm worden gesteld, waarin degenen die niet in de angstpsychose meehollen als 'vijfde colonne' worden aangeduid, waarin discriminatie en racisme tot nieuwe grondwaarden worden verheven. Daaronder liggen dan de scherven van de jaren 60': een verloren zelfvertrouwen, een idealisme dat is omgeslagen in cynisme.
Karin Armstrong, (nog steeds Geert Mak aan het woord) een van de grote denkers over de verhouding tussen islam en moderniteit, beschrijft dit proces als een paradigmaverschuiving van de logos, de rede, met haar altijd nieuwsgierige, toekomstgerichte oriëntatie, naar de mythos, een magische, emotionele manier van denken die bovenal naar binnen is gericht, en die vooral in het verleden een richtsnoer zoekt voor deze verwarrende wereld. Dat gebeurt bij christenen en moslims, maar ook bij ons, kinderen van de Verlichting. Ook hier kan overtuiging omslaan in fundamentalisme.'
Geert Mak besluit zijn belangwekkende tekst: 'We zullen onbekende en soms pijnllijke maatregelen moeten accepteren, juist om belangrijke en zeldzame kwaliteiten te redden: onze pacificatie, met als nevenproduct onze befaamde tolerantie. En uiteindelijk zullen we naar de bron moeten: de ontworteling, de vernedering, de almaar toenemende woede van de niet-westerse wereld. Dit is een groot Europees probleem.
Wij, Nederlanders, kunnen ons het nationale navelstaren niet langer permitteren. De echte uitdagingen en gevaren van de 21ste eeuw zijn daarvoor te groot.'

Zo zit dat, early in the morning. Een groet rond de Winterzonnewende; de dagen gaan weer lengen. Meer Licht. Simon Vinkenoog.

Dinsdag 21 december 2004

Winter Festival and Solstice
Sun enters Capricornus
Molinos (C.), Spanish mystic, b. 1640 A.D., d. 1697

Als kandidaat-Dichter des Vaderlands moet je wat plannen ontvouwen, ried mij een insider aan, campagne voeren. Maar heisa hola, daar doe ik niet aan. Verder dan het oprichten van plaatselijke Vrederijkerskamers kwam ik even niet - de rest gist, om als het eenmaal zover zou zijn, voorzichtig woorden te vinden. Aan goede voornemens doen we niet; werd ons ooit afgeraden door Don Juan.
En wat de functionaris van dit ambt, voorafgaand aan mijn interim-periode heeft gedaan, is toch uitstekend? Een poëzieclub, een gedichtentijdschrift AWATER, het is toch altijd maar een begin? Dat zal zijn eigen ontwikkeling wel blijven bepalen. Om hoevelen gaat het? Hoeveel abonnees heeft zo'n mooi uitgevoerd tijdschrift - om hoeveel promille van de Nederlandse bevolking gaat het? Hoeveel mensen nog met boekjes in hoekjes? Zijn er nog hoekjes?

Zelf roep ik al jaren dat elk dagblad elke dag, elk weekblad elke week minstens een omkaderd gedicht zou moeten brengen, als tegenwicht van het onderling geneuzel van columnisten, die het zonder de voorbij vliegende actualiteiten ook maar uit de duim moeten zuigen. Het vrije woord vereenzelvigen met onnodig kwetsen, vol leedvermaak beledigen, omlaaghalen, downputten - nee dat behoort werkelijk niet tot de vrijheid die het Woord beoogt. Houd me even vast: ik ben tegen elke vorm van (zelf)censuur, en ik weet maar al te goed dat elk vogeltje anders gebekt is, en dat alles en iedereen zijn eigen functie vervult, bewust of ongewild, binnen een werkelijkheid die toch al te groot is om in woorden verpakt te kunnen worden.

'De verbeelding laat zich niet knechten of dwingen,
aan ons de taak het eigen hoogste lied te zingen.'
(Slotregels van de Salman Rushdie Blues uit 1989, door mij geschreven n.a.v. de Iraanse fattwa tegen de Britse auteur van The Satanic Verses, in de gedichten rond de eeuwwisseling De ware Adam, uitg.Passage, Groningen, MM)

'Volk, ik ga zinken als mijn lied niet klinkt;
ik moet verdrogen als gij mij niet drinkt;
verzwelg mij, smeek ik - maar zij drinken niet;
wees mijn klankbodem, maar zij klinken niet.'

H. Marsman (1899-1940): Zonder weerklank.
Deze vitalistische dichter is dus inderdaad verdronken in de meidagen van 1940, toen het schip waarop hij vanuit Frankrijk naar Engeland voer, door de Duitsers werd getorpedeerd.

'Wisdom travels on Light Energy and since we are here to learn wisdom and truth, i.e., become 'enlightened', we are offered the gift of enlightenment particularly at the time of the Winter Solstice when Light renews its growth in hopes that we have grown enough to discern what this gift really is. Thus each year we are given a special opportunity to see through the physical illusions of life and begin to discern the metaphysical reality of life. It's like growing up enough to finally be able to grab the brass ring on the merry-go-round.' Uit het hier gisteren al geciteerde 'The Real Meaning of Christmas, geschreven door Burt Wilson 6 december jl.
En wat die metafysieke levenswaarheid inhoudt: het boek van Aldous Huxley, Eeuwige Wijsheid, een bloemlezing wijsheid uit alle tijden, alle culturen, is onlangs bij uitgeverij Servire opnieuw verschenen: ik schreef er een voorwoord bij.
Neen, geen plannen - de agenda voor januari rond en voor en na Gedichtendag 27 januari speelt zich al boemelend af. Ja, campagne voeren? Even dacht ik aan een opmerkelijk stuk, te schrijven voor de Opinie, Forum of hoe dan ook genoemde pagina in een van de landelijke dagbladen, waarin ik mijn eigen levensbeschouwelijke bezwaren zou opperen tegen alle domme loosheid, die heerst. Een knuppel in het hoenderhok, als het ware. De titel zag ik er al boven staan:
Van paradigma tot paradogma.
Klinkt goed. Is het ook. Ik zou de lieve lezertjes om te beginnen moeten uitleggen wat een paradigma is, welke parámeters gelden, achterhaald zijn, overweldigd worden, opzijgeschoven. Ik zou uiteraard terug moeten vallen op Thomas Kuhn's The Structure of Scientific Revolutions, uit 1942, dat ik nooit gelezen heb. Google hielp me zo uit de brand, dat ik een paar dagen nodig heb om het te verwerken & verstrekken. Het verwerven is dus begonnen. Een Outline and Study Guide van Professor Frank Pajares van de Emory University helpt me 21 gecopieerde pagina's vooruit; een biografie (18 juli 1922 - 17 juni 1996) telt drie pagina's - mocht ik verder willen: er zijn numerous links aan te treffen op http://www.emory.edu/EDUCATION/mfp/Kuhnsnap.html. O, heerlijke geheimtaal die ik heb leren onderkennen! Dat de man van de 18e juli is, net als Mandela en ikkes, is dan ook weer een opwekkertje.
Ja, ik zou proberen als DdV iets met EDUCATION te doen - hoe; dat vinden we zo nodig uit.
Ondertussen is de bevestiging binnen van mijn Ordination 'as a minister of the Universal Life Church, Modesto, California'. (www.ulc.net). Warm regards from Kevin Andrews, Senior Pastor, en ik krijg onder meer ook te horen:
'As a minister, you are authorized by the church to perform the rites and ceremonies of the church (except circumcison), including weddings, funerals, baptisms and blessings, subject to the laws of your country, state, or locality. Prior to conducting any civil ceremony (such as marriages), you should know and comply with the laws pertaining to your area of jurisdiction. You are entitled to all privileges and courtesies normally offered to members of the clergy. Your commitment is to always do the right thing. It is your responsability to peacefully and sincerely determine the right course of action, and to avoid infringing on the rights of others. You alone are responsable for your actions as a minister.'

Nou, daar verklaar ik mij graag akkoord mee, en besnijdenissen wilde ik toch al niet doen - daar ben ik in principe tegen. Het gebouw van de Universal Life Church is je eigen lichaam - ook dat legde ik in 1966 vast in een leerdicht, in de bundel Wonder boven wonder (De Bezige Bij, Amsterdam, 1972.

Tijd om de dag serieus te beginnen; sinds gisteren jureer ik mee voor de Highlife Cup 2005, die vrijdag 21 januari 2005 omstreeks 16u tijdens de Highlife Hennepbeurs in de Jaarbeurs van Utrecht zal worden uitgereikt. Nice work if you can get it!
Vanavond, in de (uitverkochte) Leidse Stadsschouwburg de live radio-uitzending Radio 2, KRO: Theater van het sentiment, met 21-12-1967 als leidraad. Willem de Ridder, SV, Armand, The Shoes en The Motions, met Rudy Bennett..

Wordt, DV, vervolgd. Simon Vinkenoog

Maandag 20 december 2004

Quetzalcoatl, Mexican Deity.

Welcome, week 52. I've been mailing to a few addresses in the U.S.of A., trying to get updated info re the Universal Life Church, of which I was ordained in the mid-sixties, first as a Minister, and a few years later as Bishop - functions I rarely pursued, being involved in other poetical-spiritual matters.
But it seems a revival is on its way now, and in a short time I hope to open a link to the ULC on this website. Welcome to all of you. Remember, William Burroughs used to tell his friends at the Amsterdam One World Poetry Festival: 'Remember, Stay Outside!'

The Real Meaning of Christmas.
'Jesus was not born on Christmas! Jesus was a Piscean Master for the Piscean Age, therefore he was born in late February or March under the sign of Pisces. The reason that Christendom celebrates Jesus' birth on December 25th goes back to the year 313 when the early Christian Church, at the urging of the Emperor Constantine, decides to couple Jesus' birth with the pagan birthday of Mithra - the pagan Sun God. The day was further enhanced by the Emperor Aurelian as part of the Roman Winter Solstice celebrations.'

'The fact that Father Christmas comes from the North Pole is significant. According to the Ancient Wisdom, the first continent to be formed on planet earth was around the Northern Polar Cap. This is where the magnetic influx of cosmic energies is highest and where the earth's crust first began to take shape. Also, the long-awaited advent of the New World Teacher, the Lord Maitreya, and his "Warriors of Shambhala" will arive from the North, according to Tibetan lore. Therefore the "Gifts" of Wisdom which the Magi - Father Christmas - wishes to give us is the wisdom needed to prepare our consciousness for the coming of the New World Teacher and the next step of cosmic evolution.'

'How to best celebrate Christmas? First, don't make it a "Green Christmas." Try not to participate in the crass commercialism which has taken over the real meaning of this very sacred time. Meditate on the renewal of consciousness as a matter of spiritual evolution. If your personal urge for renewal coincides with the planetary cycle of renewal, the combined magnetism of energies will reinforce each other to your benefit. Remember that wisdom lies not in seeing things, but in seeing through things. And, above all, be kind and considerate to other people - that's precisely what it means to "love one another" - thus you will be passing on to others the gifts you have received.'
© Copyright Burt Wilson, December 6, 2004. 'The Real Meaning of Christmas.' Fragments. Entire text from http://home.earthlink.net/~futurecon/xmas.html.

Altijd verheugd met goed nieuws uit het land der onbegrensde mogelijkheden: ik heb op het WWW-net weer een paar hotbeds ontdekt en wil daar graag mijn bezoekers van op de hoogte houden. Men heeft mij onlangs op de website van Meander beschuldigd van 'zweverij', maar gelukkig waren er de 35 al honderden jaren uitgesleten bazalt-treden van de Drommedaris in Enkhuizen om te bewijzen dat ik nog altijd met beide benen op de grond sta.
Bij het afscheid van het Drom Dicht Event, het tweedaagse schrijvers- en dichtersfestival vertrouwde een bezoeker mij toe: 'Je hebt mijn batterijen weer opgeladen; bedankt!'
Simon Says. Voor vandaag weer genoeg gezegd. Yours sincerely, Simon Vinkenoog.

Zondag 19 december 2004

Origen, Christo-Platonist, c. 185-254 A.D.

De lunch was inderdaad voortreffelijk, een twintigtal mensen bijeen in de mooie ruimte van de Internationale Proeftafel aan de Amsterdamse Ruysdaelstraat 34-36. De aanleiding voor de bijeenkomst was de negentigste verjaardag van Jan van Nieuwenhuijzen, eind jaren 50 - beginjaren 60 directeur van de VPRO-televisie, de laatste der vrijzinnig protestantse dominees: een verlicht mens en een grote familie. 'Wij als kinderen zijn geluksvogels met een vader als Jan en met het feit dat hij er op deze hoge leeftijd nog steeds gezond en wel is en volop van het leven kan en wil genieten. Hij laat ons zien dat het mogelijk is om op een goede manier oud te worden.'
Voor deze lunch waren mensen uit radio- en t.v.verleden uitgenodigd (er volgen drie andere voor andere 'categorieën') en het was een bizonder plezier ze opnieuw - soms na jaren of decennia - aan te treffen. Sommigen kende ik alleen van gezicht, van anderen had ik het pad eerder gekruist: Fred Benavente, Yoka Berrety, Judith Bos, Thijs Chanowski, Hedda van Gennep, Frans Kilian, Karin Kraaykamp, Kees van Langeraat, Ageeth Scherphuis, Everhard Spelberg, Joost Tholens, Jan de Troye, Wim & Bosé van der Velde, Simon & Edith, terwijl een vijftal anderen, wegens ziekte of verblijf in het buitenland, afwezig waren.
De namen zullen nietszeggend zijn voor bijvoorbeeld de jonge student van de School voor Journalistiek, die deze week langs kwam en nooit van mr.G.B.J.Hiltermann heeft gehoord, maar aan dat soort feiten raak je (moeilijk) gewend: het is toch al vaak alsof je met verhalen uit de prehistorie komt. Wie herinnert zich de stem van Ima Sumac? Het zou interssant zijn een lijstje vergeten namen en feiten op te maken; het grote vergeetboek. Lees Douwe Draaisma over 'Weerloos geheugen' in het kerstnummer van Vrij Nederland, of bezoeke zijn www.douwedraaisma.nl.
Allen zeer levenslustige lieden; de lunch liep uit van 12u30 tot 17u30! Het menu klinkt als een gedicht, dat ik hier niet zal reciteren: voorgerecht, tussengerecht, hoofdgerecht, nagerecht, rijkelijk besprenkeld. Tafelredes, kort gehouden, en veel onderling aangenaam gekout en gelach.
Ik mocht er even vertellen over Jan van N's missie als chef de mission naar Marokko, waar wij (met Joes Odufré en Piet Kaart, beiden niet meer onder ons) in 1959 opnamen maakten, in het kader van het Vluchtelingenjaar, voor een televisie-documentaire Red een Kind, die gevolgd door een actie vanuit het Amsterdamse Concertgebouw, ruim twee miljoen gulden zou opbrengen. Wij bezochten in de nabijheid van Oujda, aan de Marokkaans-Algerijnse grens de tentenkampen, waar Algerijnse vrouwen en kinderen waren ondergebracht, op de vlucht geslagen voor de strijd tussen de Franse bezetters van die dagen en de Algerijnen die voor hun onafhankelijkheid vochten.

tekening voor televisie-actie Red een Kind VPRO 1959

Wat ik niet wist en voor het eerst hoorde, was dat de Franse regering had geprotesteerd tegen de geplande uitzending. Van Nieuwenhuijzen en ds. Spelberg, destijds VPRO-opperhoofd, waren bij Luns, de langste minister van Buitenlandse zaken in de Nederlandse geschiedenis ontboden met de mededeling dat de franse ambassadeur briesend op zijn stoep had gestaan. Dat de uitzending toch doorging is uiteraard te danken aan het onafhankelijke en vooruitstrevende karakter van de VPRO, toen al. ('Als een uitzending flopte, noemden wij het een 'experiment!')
Uiteraard kwam Studio Irene ter sprake, het kerkje in het centrum van Hilversum, dat als eerste televisiestudio diende in die jaren, en degenen die wij gekend en meegemaakt hadden: Loek de Levita, Simon van Collem, Lies Westenburg, Jan Vrijman (Dag Koninginnedag!), Ben Webster, Erroll Garner, Coleman Hawkins, Jack en Verti Dixon, Emily Werner...
Memorabel treffen, kortom. En, het mag gezegd worden over dit gezelschapje min of meer leeftijdgenoten: vol levensvreugde. Wat uiteraard het eerste gebod is - allen, op een enkeling na -hadden de bezettingsjaren meegemaakt - en niemand was dus 'in de war' of zijn kalmte kwijt. Genoeg verleden, op naar het heden. Een zonnige dag, en de Drommedaris in Enkhuizen straks in het verschiet. Nu op naar minister Bot in Buitenhof.
Een zonnige groet dus. Simon Vinkenoog.

Zaterdag 18 december 2004

Al Ghazzali, Arabian Neoplatonist, d.1111 A.D.,b. 1058.

Teruggekeerd met de nachtboemel uit Breda (interessante stukken in Vrij Nederland) en een ongestoorde taxirit naar huis ('Ha, Heerlijk, Huiswaarts! zijnde onze conjugale Mantra) nog vol van energie een partijtje scrabble en wat ingehaald televisienieuws.
HET KWAAD! Ik had langsflitsend op een van de stations het affiche gezien, en hier kregen wij Twee Vandaag (Gisteren) een inkijkje in de tentoonstelling aan dit alomaanwezige krachtenspel gewijd. Gniffelende conservator over de onlosmakelijkheid van Goed & Kwaad, over de wellust die zeker niet die van Maria was (een Zuid-Amerikaans beeldje), rituelen, vijandbeelden, afgoden, bovennatuurlijke krachten, Startrack, de Bijbel, wat al niet gevallen engelen. Wij beloofden onszelf een bezoek aan het Instituut voor de Tropen, waar zich allerdings heel wat interessante aangelegenheden afspelen voor wie daar zin, tijd en gelegenheid voor heeft. Nog een hele tijd dus, dit kwaad in ons midden; het is aan ons het te herkennen, al wat je doet en ziet doen - no value judgments - tegen het licht te houden, op te halen uit het duister, het geweten vrijuit laten spreken, en vooral niet bang zijn, want angst is wat mensen trekt naar vijandbeelden en alles buiten zich dat hij vaak o zo vlak onder de oppervlakte in zichzelf aanwezig weet...
CHANGE THIS SONG! Pianist Michiel Braam vertelde hoe hij aan de hand van de letters van deze drie woorden al 38 titels voor andere songs had kunnen samenstellen. We kwamen te praten over versvormen en het was inderdaad een bizonder boeiende aangelegenheid met deze kanjers van muzikanten (Fred van Duijnhoven, slagwerk, Bo van de Graaf saxofoons) samen iets teweeg te brengen, dat berust op zowel spantaneiteit als techniek en beheersing van het instrument. In elk geval: mijn ontdekking uit 196l speelde nog altijd een gnostische rol: "Mijn stem mag met mij een heel leven mee..." en reken maar dat zulks iets is, wat niet iedereen gewaarwordt.
Er komt een cd van uit; ik houd mijn bezoekers in deze kroniek graag daarvan op de hoogte. Edith zoekt ter begeleiding van dit getik een cd'tje te voorschijn, dat wij eerder van Michiel Braam kregen. Samen met hem op piano speelt Frank Nielander sax; Two Penguins in the Desert, 13 klassiekers met namen als Nice Work if You Can Get It, Tea for Two, Willow Weep for Me & Salt Peanuts. Ja Rikus, the beat goes on!
Al eerder, in feite twee jaar geleden alweer, had ik met de Heren samengespeeld in Mahoganny Hall in Edam; met het deze avond opgenomen materiaal zou er voldoende zijn voor een cd. Hoera, 2005.
Opmerkelijk artikel van Joost Zwagerman aangetroffen, bij doorbladeren NRC Handelsblad - mooie reportage overigens in VN: alle journalisten & columnisten zijn in de war, de ontlezing is uiteraard niet tegen te houden met Metro & Spits in de trein - onnozel wegwerpnieuws.
Het is getiteld:: Dichters ga de straat op, alles over de huidige Dichter des Vaderlands-verkiezingen. Hij is nota bene in staat mijn naam NIET te noemen (ik spreek niet vanuit betrekkingswaan of Gültungsbedürfnis - die heb ik allang geleden achter mij gelaten) als interimair die inderdaad kandidaat is. Enfin, die Verkiezingen vinden nog altijd plaats, ik hoef niet te folderen of vulpennen uit te delen, kroegen af te gaan om stemmen te winnen. Wie mij liefheeft zal mij vinden, naar mij luisteren, mij toelachen, meeleven - ik hoef geen fanclub - als ik zo die verhalen in VN lees is het heel lastig ster te zijn. En niemand heeft weet van Aleister Crowley's esoterische overtuiging: Every man and every woman, every child is a Star!
Mijn visitekaartje als kandidaat-DdV heb ik begin dit jaar den volke getoond met de uitgave van Goede Raad is Vuur, bij Anton Scheepstra's uitgeverij Passage in alweer Groningen. En nu moet ik er over ophouden en de uitspraak van Antonin Artaud te voorschijn halen, die mijn doen en laten bepaalt. De rest is inderdaad literatuur. Ieder zijn eigen Zetel in de Republiek der Letteren. Lui Letterland.

Lorsque je récite un poème, ce n'est pas pour être applaudi mais pour sentir des corps d'hommes et des femmes, je dis DES CORPS, trembler et virer à l'unisson du mien.

De wind van voren en de bijval achteraf. Tegenwind doet de vlieger stijgen.
Goedenmorgen, middag en avond - wij maken ons klaar voor een lunch met twintig personen, georganiseerd voor een negentigjarige met wie wij allen in ons leven te maken hebben gehad. Simon Vinkenoog, geen zout op zijn staart.

Vrijdag 17 december 2004

Saturnalia (to 21st) in memory of the Golden Age

Daar kan ik het dus mee doen; mijn lezers ook. Een en ander nog altijd via de Universal Festival Calendar, uitgegeven door de Engelse Shrine of Wisdom (waar is die Shrine gebleven?) die ik terwille van deze dagelijkse kroniek eerder dit jaar van de wc plukte.

Morgenmiddag om 17.00 uur wordt in het Observatorium Robert Morris in Flevoland weer de Winterwende gevierd (met dichtkunst, muziek, theater en vuur), georganiseerd door de Stichting Zonnewende Flevoland. Het thema is 'Alles van waarde is weerloos', naar een zinsnede uit een gedicht van Lucebert. Optredenden: Hans de Bondt, dichter uit Flevoland, Mowafik Al Sawad, dichter uit Irak, de Antwerpse gipsy ska band De Kuskessarma en een vuurshow van de groep Clinch. Bezoekers wachten glühwein of warme chocolademelk. Het ritueel duurt een uur.

Hedenavond worden tijdens een optreden in Breda (Lokaal 01, Kloosterlaan 138, aanvang 20u15) opnamen gemaakt voor een jazz & poetry-cd met gedichten door mijzelf en muziek van Bo's Art Trio met Bo van de Graaf op saxofoon, Michiel Braam aan de piano en de slagwerker Fred van Duijnhoven.

Dit weekend vindt in de Drommedaris in Enkhuizen een dichtersweekend plaats: Paktuinen 1, 0228-312076. Uitgenodigd voor de zondag vinden mijn optredens om 17u15, 17u45 en 20u15 plaats - Schickx, Putemmer, Epibreren en Bram Rebers staan mede op het programma, er is een buffet om 18u30 en de Fanfare van de 1ste Liefdesnacht fluit het feest om 21 uur uit.

Dinsdag aanstaande figureer ik in het KRO Radio 2 programma: Theater van het sentiment, uitgezonden rechtsreeks vanuit de Leidse Schouwburg (vanaf 20u05) met 21-12-1967 als leidraad. Met Willem de Ridder over het tv-programma Hoepla en muziek van Armand, The Shoes en The Motions. Of ik me (voor het publiek) in kledij anno 1967 wilde hullen; ik tref die niet meer in mijn garderobe aan.

Dan mag ook ik met kerstreces, ik heb nog drie gedichten voor optredens in 2005 te schrijven; uiteraard is mij gevraagd deel te nemen aan de jaarlijkse (uitverkochte)Paradiso-show van mijn Ruigoord-vrienden: de Ruigoord-Vrijpartij is het thema dit jaar. Nur für Verrückte!

Zozo oefoef pufpuf tsjonge tsjonge gutgut nounou jaja:
een prettig weekend toegewenst: Simon Vinkenoog.

Donderdag 16 december 2004

Tson-Khapa (B.), Tibetan mystic, organizer of Eastern School of 'Yellow Caps', c. 1350-1420 A.D.

Onderhandelingen: 407 voor, 262 tegen, 29 onthoudingen. 'De stemming (over het al dan niet onderhandelen met Turkije over een eventueel lidmaatschap van de Europese Unie) was, heel uitzonderlijk, geheim.' meldde de Volkskrant.
Ik dacht: ik sla er de I Ching, het Boek der Veranderingen, maar eens op na en stelde de niet hardop uitgesproken vraag: hoe moet het nu met Turkije?
Het orakel liet me weten: Hexagram 46, met een bewegende vierde lijn, die doorverwees naar hexagram 32. De Engelse Richard Wilhelm-vertaling legde ik terzijde en dacht vervolgens: laat ik er eens mijn eigen met de hand geschreven Tussen wit en zwart (ondertiteld 'Een persoonlijke benadering van het Chinese Boek der Veranderingen', een Bert Bakker-uitgave uit 1971) op naslaan.
Hetgeen geschiedde, en mijn dag is alweer goed. 'Jou in Stilte toevertrouwd', luidde het motto.
Hexagram 46, Sjeng: Omhoogstijgen, Vooruitkomen.
'Nu is het noodzakelijk dat je de stoute schoenen aantrekt, niet langer uitstellen wat geen enkel afstel gedoogt.
Richt je blik eens naar het Zuiden? Het is zeer wel mogelijk dat daarvandaan de activiteiten komen, die je zoekt.
Je weet dat het nergens toe dient, angst te hebben? Het is maar dat je het, hier en overal elders, voorgoed weet!'
De bewegende lijn op de vierde plaats geeft aan: 'Goden en mensen steunen je - vertrouwen vergemakkelijkt je opgaande weg.'
De veranderende lijn leidt naar hexagram 32: Heng: De Lange Duur, het Uithoudingsvermogen.
' Wie, wat, waar, hoe, wanneer.
Het is altijd goed in beweging te blijven.
Het is altijd goed je aan eenmaal genomen beslissingen te houden.
Het is altijd goed niet naar schuld te zoeken.
Het is altijd goed moeilijkheden zonder klagen te kunnen verdragen.
Moed hebben we nodig, doodgewone, dagelijkse huis-tuin-en-keuken-moed.
KOERAGE!'
Wel, daar kunnen de heren Balkenende en Bot het vandaag in Brussel mee doen; interessant om de I Ching als wel zeer grijze eminentie achter de hand te hebben. Nu even Rupert Sheldrake's morfogenetische veld opzetten, de Europese quantumsprong maken en voor je het weet zijn we zo'n zeventig miljoen Europeanen rijker.
Welkom vrienden, op naar het Wereldburgerschap.Tsjok Güsell & Tesjekür Ederim.
Uit het hoofd en in de herinnering.
Mazzel en brooche, kosjere misjpoge.
Ik zal het zeker vaker doen: nieuwe wijn in oude zakken, of omgekeerd. Je vroegere teksten recycleren; over columnisten lezen bij Jan Blokker in het kerstnummer van Vrij Nederland
doet me gniffelen. Hoe meer er gegniffeld wordt, hoe beter.
Nee, ik ben evenmin in de war - ik heb me weer even gestort op het Ayahuasca-boek van Govert Derix; de interviews met Arno Adelaars en Hans Bogers doen me veel goed. Lezen, die Arbeiderspers-uitgave. Wijsheid uit het regenwoud in het Amazonegebied, universeel toepasbaar, voorbij tijd en ruimte. Dood en Leven éen, als je dat maar bij voortduring weet. Maak je klaar voor de Eeuwigheid, kijk om je heen, Hier & Nu. Iedere keel zijn eigen profeet, die uitspraak is van Lucebert of Paul Rodenko, daar wil ik even vanaf zijn. Toch goed zo? Gegroet. Je Simon Vinkenoog.

Woensdag 15 december 2004

Abaris, Druidic priest, s.d. 620-500 B.C.,

Dat is heel wat anders dan ikke die welbewust de zoveelste december in zijn leven meemaakt, gisteravond op weg naar de jaarlijkse ledenvergadering van het tuincomplex Buitenzorg, waarvan hij sinds 1991 lid is. Onderweg, terwijl Edith tankte bij Van Vloten aan de Van Hasseltweg, pakte ik de enveloppe met stukken voor de vergadering en schreef ik het begin van een Ode aan Buitenzorg, die ik beëindigde, gezeten aan een van de tafels tegenover het bestuur van de Vereniging, de heren Mol, Stokkermans en De Vries. Of ik het mocht voorlezen? Uiteraard, tussen punt 4D van de agenda en punt E :verkenningen van het te voeren beleid (Beleidsplan invulling 2005), tijd voor een plas- en rookpauze, mocht ik het geschrevene voorlezen, niet na elk der veertig aanwezigen oog voor oog te hebben aangekeken (een plezier apart!):

ODE AAN BUITENZORG

Zoveel heerlijke levens wij leiden!
Dit is er een van.
Een van mijn levende rollenspelen:
tuinkabouter met zijn grappen en grollen,
en toch de handen uit de mouwen,
voeten in de aarde en bergen verzetten.

O Buitenzorg, Bogor,
klein stukje aarde en grond,
deel van de werkelijkheid:
geëerd, bedankt, gebenedijd!

Vruchtbaar en gezond,
door echte mensen bevolkt,
jong en oud, nieuw en vertrouwd,
in een wereld vermaledijd,
vol spijt en nijd, angst
en gespletenheid...

Als ik hier het hek
achter mij sluit
wordt alles weer
wat het altijd is:
een wonderschoon
gelegenheidsgedicht.

En zo mag ik het zeggen, temidden van mijn tuindersvrienden. Met ieder zijn verhaal, belevenissen, ervaringen en ontdekkingen. Het leven een avontuur, elk seizoen, elke dag. Leve de mensen die begrotingen kunnen opstellen, leve de mensen die begrotingen kunnen goedkeuren. Small is beautiful en ik zou wel eens iemand willen horen, die mij tegenspreekt! Bye bye, uw spiritual gardener Simon Vinkenoog.

Help us to be the always hopeful
Gardeners of the Spirit
Who know that without darkness
Nothing comes to birth
As without light
Nothing flowers.

(May Sarton: Invocation to Kali)

Ik mag best zeggen dat het tikken van deze tekst mij evenveel moeite en plezier bezorgde als toen ik in 1948 in de P.C.Hooftstraat, waar ik toen met Juc woonde, probeerde in dronkenschap een tekst weer te geven - de schrijfmachine bleef haken waar ik nu kan deleten en backspacen. Halleluja! Tot morgen, DV. Simon Vinkenoog.

Dinsdag 14 december 2004

De Valadi, French Neoplatonist, disciple of Thomas Taylor, d.1793 A.D.

Met gepaste trots overhandigde Guus Bauer mij op de Beurs van Kleine Uitgevers afgelopen zondag in Paradiso drie mooi-verzorgde uitgaafjes van zijn Ex Ex uitgeversmaatschappij (postbus 75397, 1070 AJ Amsterdam).
Twee brievenboeken van zijn hand, met verklarende in-en uitleidingen. De jongen in blauw. Brieven aan Boudewijn Büch bevat negen brieven uit 1983/4, voornamelijk betreffende de totstandkoming van Literaire Omreizen - een idioticon, dat Bauer zou uitgeven voor zijn kleine uitgeverij, een van de eersten die met de PC werden samengesteld: zonder twijfel is hij een der pioniers van het DesktopPublishing-spiel.
Büch had Bauer twee uitgaven in het vooruitzicht gesteld, nadat was gebleken dat hij bij een grotere uitgeverij terecht kon. Schrijft Bauer: 'In ieder geval komt er op jouw verzoek dus geen herdruk van Een kleine blonde dood. Je wilt het verder bewerken en uitgeven bij de Arbeiderspers. Je weet het heeft erg goed verkocht; alleen de Openbare Bibliotheken namen er al 450 af. Ik denk dat het wel eens een grote klapper zou kunnen worden voor je. Ter compensatie ben ik, onder licht protest, accoord gegaan met twee andere uitgaves. Nu de tweede definitief niet doorgaat, zouden we kunnen denken aan de stukken over Goethe in Leiden, die je Werther in Leiden wilde gaan noemen.'
In een volgende brief meldt Bauer aan Büch: 'Ik ben in het kader van een artikel, dat ik voor een 'cultureel-maatschappelijk' maandblad schreef over de '5-tigers' nog eens op bezoek geweest bij Lambertus Schierbeek. Het zal aan mij liggen, maar ik begreep er geen snars van. Voor dat zelfde stuk bezocht ik ook een extreem norse Gerrit Kouwenaar, die er op stond om zijn eigen vragenuurtje te vullen. Begrijpelijk, want ik was toen amper achttien. Weliswaar eveneens behept met een hartstochtelijke belangstelling voor letterkunde, maar uiteraard zonder een grote belezenheid. (Ik wil niet beweren dat ik die nu wel heb, maar ik werk er aan.) De bevlogen hoogdravendheid verdween meteen tijdens het bezoek (nog steeds voor het artikel over de vijftigers) aan (archief)huize Vinkenoog. Dat leverde tevens een boekje op met de passende titel: Voeten in de aarde en bergen verzetten.'
Ik haalde het boekje te voorschijn, uitgegeven in 1982, acht langere gedichten over 49 pagina's, geschreven en voorgelezen in de jaren 1979-1991, een ervan Hollanditis: Oorlog tegen de oorlog zelfs tijdens een toernee in Amerika in het Engels.
De tweede XX-uitgave De weinigen die ik ken bevat brieven uit 1982-1984 aan Frans Pointl, van wie Bauer destijds een dichtbundel, Ik raak aan je, uitgaf. Het is opgedragen aan Arie V. (Visser), Adriaan M. (Morriën), Boudewijn B. (Büch), Renate S. (Stoute) en Sjaak A. (Asselman) van boekhandel A. (Athenaeum) te A.(Amsterdam).
De brieven staan vol literaire tidbits en roddels, voor geïnteresseerden in la petite histoire om van te smullen.
De derde XX-uitgave is van Theodor Holman: De taal heeft het laatste woord. Het mysterie van Boudewijn Büch, zeven teksten waarvan een deel eerder in Het Parool als columns verscheen. Uiteraard enige redundantie, geresusciteerd - een woord waarvan ik sinds de Grote Taalles van gisterenavond weer gebruik durf te maken. Het mysterie schuilt weer in de al dan niet bestaande dode zoon; een legende of fantasie die BB zijn hele leven als zijnde de waarheid heeft volgehouden. Waar Holman in diens gedichten de oplossing van het mysterie ziet, zie ik helaas slechts een slap aftreksel van Achterberg's indringende taalpogingen een dode weer tot leven te wekken.
In elk geval ben ik verheugd dat de ex-uitgever ex-áf is; hij moet maar eens in andere correspondenties gaan snuffelen: ik ben er van overtuigd dat er meer in zit, gezien zijn menselijke belangstelling voor en betrokkenheid bij de door hem ooit uitgegeven auteurs: in de marge inderdaad: Arie Visser, Renate Stoute en Diana Ozon, die binnenkort haar opwachting weer maakt bij uitgeverij Passage in Groningen.
Voerde Bauer in de jaren tachtig nog het motto Fremant Omnes Licet, Dicam Quod Sentio, in de 21ste eeuw is dat ('in de geest van Gerrit Komrij') : Als je met de billen bloot gaat, zorg dan dat je een reservepaar bij de hand hebt.
Genoeg literaire shoptalk voor vandaag. Tot de volgende ontmoeting. Vanavond een ledenvergadering van de Hortus Popularis Buitenzorg in Nieuwendam. Padpraat; leuk. Simon Vinkenoog.

Maandag 13 december 2004

Demeter (G.), Ceres (R.), Aspect of the World Mother

Welkom eenenvijftigste week. Het blijft toveren; zojuist via Word een vertaling van zeven pagina's verzonden. Jan Cremer wil niet aan de PC; 'mij te ingewikkeld!' wimpelde hij me af, toen ik van mijn enthousiasme blijk gaf.
We troffen elkaar temidden van veel anderen op het zestigjarig jubileumfeest van uitgeverij de Bezige Bij, gisteravond in de Amsterdamse Stadsschouwburg: coryfeën onder elkaar - ik ga geen namen laten vallen, mij schenkt het al groot genoegen eens in de zoveel tijd oude bekenden en vrienden van vroeger aan te treffen, die je soms al veertig of vijftig jaar kent.
Het programma bestond uit een vervolgverhaal van directeur Robert Ammerlaan; verder waren het de huisdichters, huiscolumnisten, bestsellerauteurs en Donna Tart, die uit haar Secret History juist dàt fragment voorlas, waarover zij altijd zal blijven schrijven.
Als het een slam-poëzieavond was geweest, zou Jules Deelder gezien het applaus moeiteloos als Kampioen te voorschijn zijn gekomen. Indrukwekkend was het voorbijkomen op groot scherm, aangevuld met enkele regels uit hun werk, alsmede geboorte- en sterfjaren, van de gezichten van overleden auteurs in de geschiedenis van de Bezige Bij. En dat zijn er uiteraard heel wat: vreemd genoeg ontbrak Jan G. Elburg. Ook hier ga ik geen namen noemen.
Wél springlevend, en in groten getale aanwezig, met partners, en anderen uit het boekenvak, waren de 137 afgebeelden op de foto, eerder dit jaar in de bibliotheek van het Rijksmuseum genomen, foto van Thom Hoffman, die de aanwezigen in de vorm van een legpuzzel van 1000 stukjes, formaat 49 x 68 cm, mee naar huis kregen. Een lijst met namen op de doos, alsmede hun genummerde plek op de foto, rond de vier verdiepingen omhoog wentelende gietijzeren trap.

Gisteren bood het luisterrijk gerestaureerde Paradiso des middags onderdak aan de rond 100 deelnemers aan de Beurs van Kleine Uitgevers: de handen die ik wilde schudden heb ik inderdaad geschud, alsmede enkele anderen. En uiteraard wist ik enkele boekwerkjes te scoren, die je niet in de 'gewone' boekhandel aantreft.

Om deze dag nog een snoepje mee te geven volgt hier een fragment van Norman Mailer, uit The Idol and the Octopus uit l968. Een uitgebreider fragment is aan te treffen als 'Norman Mailer over leiders en revolutionairen' in mijn teksten over avant-garde en underground in de 20e eeuw, in 1974 samengesteld voor Meulenhoff Educatief, als De ervaring van de verandering van de ervaring, pagina 53.
"Het zijn de propagandakrachten, die in een moderne staat zowel de leiders als de burgers beheersen, omdat de propagandakrachten gecompliceerder zijn dan de leiders; het zijn de massamedia, die een oorlog uitvechten.(...) De massamedia doen diabolisch subtiele dingen voor het moreel en het leven van de mensen die er voor werken; weinigen van ons zijn sterk genoeg om alleen in vijandelijk gebied te werken. Maar het is werk dat gedaan moet worden. Zolang de massamedia totaal beheerst worden door onze vijanden, is ons aller teder leven in gevaar. De manier er tegen te vechten is niet het schrijven van een programma, of het stichten van een groep of cel, maar het vinden van een positie in het hart van de vijand."

Norman Mailer en Simon Vinkenoog
Cape Kennedy, Apollo 11-basis, Florida USA juli 1969
Foto medereiziger Cas Oorthuys

Ik wil even benadrukken, dat ik geen vijandelijke gevoelens aan boord heb, tegen wie dan ook: wél is het een onweerlegbaar feit dat de huidige politiek, nationaal en internationaal, niet in staat is de grote problemen waarvoor de planeet Aarde in haar geheel staat, het hoofd te kunnen bieden.
Mag altijd weer gezegd worden, moet telkens opnieuw uitgesproken en overdacht worden. Of het er iets toe doet, dat ik het gezegd heb, ik zou het bij God niet weten. Maar op dit aambeeld zal ik blijven hameren - en uiteraard voel ik mij geen profeet in eigen land, geen roepende in de woestijn
Een goede dag toegewenst, vrienden. Simon V.

Zaterdag 11/Zondag 12 december 2004

11: Sa'adi, Persian mystical poet, 1184-1291 A.D.
12: Averrhoes, Arabian Neoplatonist, 1126-1198 A.D.

Missing man - Spitfire recht de hemel in. De laatste krenten uit de pap, in de Volkskrant vanochtend: Wim Zaal die zijn speeches schreef, moest de eu en ui klanken vermijden.
En toen hoofdredacteur Peter Broertjes ZKH voor het laatst zag, een dag voor diens dood, zat deze op de rand van zijn bed, met ontbloot bovenlijf, het bed bezaaid met puzzelwoordenboeken en de dikke Van Dale.
De prins was het ook met Campert eens geweest, vertrouwt Broertjes - die sprekend op zijn vader lijkt, een oude strijdmakker - ons toe: "Van Gogh is in zijn ogen niet de verdediger van het vrije woord bij uitstek."
Betoogde Maarten van Rossem eergisteren in Het Parool:
"De even massale als minutieuze aandacht die de televisie continu en op vrijwel alle zenders aan leven en dood van Prins Bernhard besteedt, heeft als merkwaardig gevolg dat de moord op Theo van Gogh en het daarop volgende debat over de gevaren van de geradicaliseerde islam en de positie van de allochtonen in Nederland van het ene op het andere moment volledig van ons televisiescherm zijn verdwenen.
Het is een mooi voorbeeld van het irrationele gedrag van de televisiejournalistiek, waarin het altijd alles of niets is. Het ene moment verkeert Nederland zogenaamd in de ernstigste crisis van de laatste decennia en het volgende moment is dat allemaal vergeten en wordt op het scherm uren met omfloerste stem over trivia uit het leven van de prins-gemaal gesproken.
Hoe merkwaardig en gevaarlijk ook de kuddegeest is die in medialand heerst, in dit geval was het een zegen dat plotseling een eind kwam aan het paniekerige debat dat op de gruwelijke moord op Van Gogh volgde. In die zin kunnen we constateren dat prins Bernhard de natie een laatste dienst heeft bewezen door precies op het juiste moment dood te gaan."

Men gaat zich afvragen waarheen de koers van de kudde wordt verlegd, mediamethodisch, als de grafkelder in Delft weer enige tijd gesloten blijft en men wachten gaat op de daverende dingen van de dagen die komen.
In elk geval vieren wij in de Republiek der Letteren, die van het Vrije Woord, in 2005 het vierhonderdjarig bestaan van Don Quichote de la Mancha, onze illustere voorganger, die tegen windmolens vocht (wij zijn juist vóór!).
Daarnaast is vermeldenswaardig dat 150 jaar na de publicatie van de oorspronkelijke Amerikaanse oerversie een eerste volledige vertaling van Walt Whitman's Leaves of Grass zal verschijnen. 21 Dichters hebben - op initiatief van Jacob Groot en Kees 't Hart - ieder een deel van het gedicht voor hun rekening genomen, in mei te verschijnen bij Em.Querido's Uitgeverij b.v., die ook een luxe editie aankondigt met een cd waarop elke dichter zijn of haar deel van de vertaLing leest.
In de herfst van 1976 verscheen de vertaling van 83 gedichten en fragmenten van gedichten van Walt Whitman (1819-1892) in een offsetuitgave met tekeningen in zeefdruk, op opdikkend 60 grams houthoudend papier, getiteld Behoor je werkelijk tot de volledige mensen? bij de Rotterdamse uitgever Futile (Ric Blok). Een eerdere fragmentarische vertaling van de hand van Maurits Wagenvoort werd in 1917 bij de Wereldbibliotheek uitgegeven; bij de uitgave van Ric Blok' s vertaling sprak ik in het tijdschrift Bres in 1977 de hoop uit, dat nog eens een uitgebreider vertaling zou worden uitgebracht, 'misschien door een vertaalcollectief.' (Zie Herem'ntijd, pagina 132). Ik ben blij dat deze vertaling 28 jaar later een feit wordt, en minstens zo verheugd dat ik van dat collectief deel uitmaak.
In zijn boek Cosmic Consciousness (1901 en verder)noemde R.M.Bucke Walt Whitman een dergenen die door leven en werk blijk gaven de menselijke evolutie naar kosmisch bewustzijn te hebben verwezenlijkt. Waar Ralph Waldo Emerson, die een van de eerste exemplaren van de grashalmen in handen kreeg, schreef: 'Het bijzonderste wat Amerika aan de geest en de wijsheid van de wereld heeft bijgedragen' achtte Frank Leslie's Illustrated Newspaper in die dagen: 'Intens vulgair, ja absoluut beestachtig.'
Ik denk niet dat de gemoederen dit keer zo hoog zullen oplopen!
In elk geval hoop ik deze zondagmiddag tussen 1 en 5 uur op de Beurs van Kleine Uitgevers in Paradiso nog meer handen te drukken dan voorzien; des avonds viert de Bezige Bij, waar ik ooit auteur en commissaris was, en nu coryfee-van-vroeger, in de Stadsschouwburg haar zestigjarig bestaan. Beentjes van de vloer, Edith!

That I, drinking this,
Shall hear far Chaos talk with me;
Kings unborn shall walk with me;
And the poor grass shall plot and plan
What it will do when it is man.
Quickened so, will I unlock
Every crypt of every rock.

Ralph Waldo Emerson, Poem for Bacchus.

Mooi programma, of credo, van de Dichter des Vaderlands. Niet te vergeten, als je het nog niet gedaan hebt, breng je stem uit: www.dichterdesvaderlands.nl. Nieuws voor surfers: onder de link Simon Surft/Beeld en Geluid is het filmpje aan te treffen, vorige week zaterdag uitgezonden op AT5 in het programma Lezen etcetera.
Leve de dichterlijke vrijheid! Simon Vinkenoog.

Vrijdag 10 december 2004

Porphyry, Neoplatonist, disciple of Plotinus, c. 233-304 A.D.

Op 10 december 1948 werd in het Parijse Palais de Chaillot door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele verklaring van de rechten van de mens aangenomen, krachtens welke voor het eerst in de geschiedenis door de internationale gemeenschap verantwoorlijkheid werd aanvaard voor de bescherming en het nastreven van de rechten van de mens en deze verantwoordelijkheid als een blijvende verplichting werd aangenomen.
De Universele verklaring bestaat uit 30 artikelen die zowel burgerlijke en politieke als economische, sociale en culturele rechten bestrijken.
'Artikel 1: Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkkander in een geest van brioederschap te gedragen.'
Meer info, alsmede de volledige tekst van de Universele verklaring: Unesco Centrum Nederland, Oranje Nassaulaan 5, 1075 AH Amsterdam, 020-6730100.
Mij kwam onder ogen het UNESCO-document 170 EX/INF.5, bedoeld als 'background paper for the thematic debate at the Executive Board's 170th session on 13 October 2004' (Item 9.6 van de provisional agenda', 'New approaches and concrete actions in the Dialogue among Civilizations' met als conclusie:
"In the final analysis, Dialogue among Civilizations would mean the search for avenues and the means to eradicate poverty, to preserve biodiversity, sustain cultural diversity and share knowledge. This would also demonstrate the value of dialogue as an essential tool to improve the quality of life of people in general. It is a vehicle for diversity and pluralism - an instrument of transformation in the twenty-first century. To achieve these objectives, new approaches to be pursued must be all-inclusive in order to reach the most 'marginalized' as well. For this purpose, global values have to be translated to regional and subregional levels; this ongoing process requires sustained implementation."
Ik had het niet mooier kunnen zeggen; aan ons allen om uit te vinden hoe zulks in zijn werk gaat - ook in Nederland, waar op dit moment de angst schijnt te regeren: waar zijn de stoere jongens, ferme knapen gebleven? Zo ontzettend veel werk aan de winkel, zo ontzettend veel kastjes en muren, zoveel langs elkaar heen gepraat, zoveel onnodig & nutteloos gekrakeel. Ja,
men vraagt zich in de vele buitenlanden af, wat er in mijn lieve kleine vaderlandje, dat zoveel universele geesten en gasten heeft gekend, aan de hand is. Ik denk niet dat de verkiezingsstrijd rond de Dichter des Vaderlands (Arjan Peeters gooide vanochtend in de Volkskrant olie op het vuur) hiermee vergeleken van enig belang is. Wat ik wel weet is dat de huidige ad-interimdichter zijn programma steeds beter bepaald ziet, indien hij zou worden her(ver)kozen. Nog gefeliciteerd, Amalia!
Boodschap deze maand: www.dichterdesvaderlands.nl en maak een keuze. Een goede dag toegewenst, en maak die mensenrechtenverklaring waar in woord en daad. Mijn opgave. Simon Vinkenoog.

Donderdag 9 december 2004

Walk your talk. Oftewel: doe wat je zegt. Zo vaak zie je hoe mensen zich daadkrachtig voordoen, maar niet aanwezig zijn als iemand zich meldt. Zo vaak zie je ook hoe mensen volkomen in strijd met hun uitlatingen leven, en het vreselijkst zijn de mensen die hun ongelijk niet kunnen bekennen. Nu is het Ik heb altijd gelijk-denken toch al hardnekkig binnen onze landsgrenzen. En wat zijn er sinds de recente volksverhuizingen veel andere Rechthaberischen bijgekomen!
In het laatste nummer van Hollands Maandblad (2004 - 11) kapittelt Bastiaan Bommeljé de Nederlandse media. In een artikel Een Nederlands gevaar - de radicalisering van de middelmatigheid wijst Bommeljé op het feit dat de krantenlezer gediend is met een onderscheid tussen geboekstaafde feiten en (vaak subjectieve) beoordelingen. Zo geeft hij een overzicht van de krantenkoppen in de twee weken volgend op de moord op Theo van Gogh, God hebbe zijn ziel, 2 november jl. Alsof het Oorlog is!
"Zij aan zij met deze als feitelijk bedoelde informatie, kwam onmiddellijk na de gebeurtenis ook de duiding op gang. Naast melk en snijbloemen produceert Nederland immers nog een artikel in overstelpend grote hoeveelheden: meningen. Geen wonder misschien - de fabricatie van opinies, commentaren en stichtelijke overwegingen is een bedrijfstak die ons als kooplui en dominees van nature nu eenmaal na aan het hart gaat. En dat was te merken aan de talloze praatprogramma's en de oeverloze opiniestukken in de kranten. Een vrij nieuw verschijnsel is echter dat kranten weinig moeite meer doen deze duiding te scheiden van hun verslaggeving."
Waarvan weer enkele voorbeelden gegeven worden. "Uit mijn ooghoeken heb ik - vooral in regionale bladen - nog veel meer niet-gecheckte feiten en geruchten als informatie, en lachwekkend psychosociaal gebabbel als opinie voorbij zien komen. Bovendien heb ik de televisie en radio links laten liggen uit zelfbescherming tegen de journalistieke Verelendung daar."
Bommeljé vervolgt: "Desalniettemin moet ik toegeven dat de moord op Theo van Gogh inderdaad duidelijk heeft gemaakt dat de Nederlandse samenleving voorgoed is veranderd. De afstand tussen de 'kwaliteitspers' en de 'populaire pers' is nooit eerder zo gering geweest. Niemand kan nog serieus beweren dat de media in Nederlands 'linkse' bolwerken van 'de intelligentsia' zijn. Integendeel: het zijn steeds meer speerpunten van de algehele maatschappelijke concurrentie in holle clichés, radicale middelmatigheid, schaamteloze behaagzucht en debiliserende sensatiedrift."
Tot een der oorzaken rekent Bommeljé het feit, dat moderne journalisten een esthetisch wereldbeeld koesteren, "waarin gebeurtenissen slechts begrepen kunnen worden in de taal van fictie en entertainment." En hij besluit zijn requisitoir: "Media hebben macht en macht schept verantwoordelijkheid. In het geval van de media ligt die verantwoordelijkheid bovenal op het gebied van betrouwbaarheid, integriteit en kwaliteitsbewaking. De berichtgeving en opinievorming in de maand november 2004 hebben laten zien dat het daarmee teleurstellend middelmatig is gesteld."

HEAR, HEAR! Zoiets mocht best eens gezegd, en hier herhaald, worden.

Enkele aankondigingen: morgen 10 dec. Universele MensenRechtenDag, zondag 12 dec. van 13 tot 17u in Amsterdams Paradiso de Beurs van Kleine Uitgevers (ik hoop er enkele mensen de hand te schudden, bij Passage en Sea Urchin onder meer), woensdag de 15e in het Paard van Troje in Den Haag het Eerste Nederlandse Poëzie Teamslampionship, met teams uit Amsterdam, Den Haag en Eindhoven (www.paard.nl).
Op 7, 8 en 9 januari 2005, verneem ik (dankje, Rob!), wordt een Einstein's Theories Centenary Celebration in Nunbai (voormalig Bombay) georganiseerd door The Indian Planetary Society. Info www.ipsindia.org
En hier laat ik het bij. Niet vergeten deze maand te stemmen op een der dichters die zich kandidaat hebben gesteld voor de Grote Sinecure, aan te treffen op www.dichterdesvaderlands.nl - doe uw poëtische burgerplicht! Ook mogelijk via boekhandel of bibliotheek. Doeidoei, Simon Vinkenoog.

Woensdag 8 december 2004

Mahayana Festival of Buddha's Enlightenment and Nirvana

Festina Lente weer bomvol gisterenavond: van 13 dichters uit de eerste ronde gingen Maarten Das (die in de Windroos-reeks gaat debuteren), de jarige Bernard Wesseling (lees zijn romandebuut De Favoriet), Els Moors, Babak (uit Iran) en Sander Koolwijk naar de tweede ronde, in de halve finale kwamen Bernard en Els, naast de publieksprijswinnaar Babak; uiteindelijk zou Bernard met de eer, een verjaarscadeau dus, strijken: een bizondere avond, met veel nieuwe gezichten en gedichten. Tot de eerste dinsdag in januari 2005, D.V., beste vrienden.
Een dag niets hoeven, niet de deur uit, geen mensen komend, genietend van elkaars aanwezigheid. Boeken om te lezen, meer dan genoeg; enkele manuscripten ook - waarover ik geacht word een oordeel te geven. Genoeg gebabbeld over het dichterschap des vaderlands; Het Parool sudderde nog even na over de per ongeluk openbaar gemaakte namen en adressen van de eerste achthonderd mensen die voor een Dichter des Vaderlands stemden, met een interview met Driek van Wissen, die met balpennen reclame voor zichzelf maakt.'Wie vakkundig kan beslissen / in de jaren des verstands / is er voor dat Driek van Wissen / Dichter wordt des Vaderlands.'
'Van Wissen bestrijdt dat hij geen erg bekende dichter is. 'In het Noorden ben ik bekender dan in de Randstad. Simon Vinkenoog is beroemder, maar ik verkoop meer bundels. Over zijn eventuele invulling van de functie van DdV moet Van Wissen 'nog nadenken.' Hij stemde via een pseudoniem op zichzelf. 'Vervelend dat dat openbaar werd, maar politici doen het ook. En alle rumoer levert mij ook reclame op.'
In mijn bescheiden opvatting (dat 'beroemd' zijn houdt op bij de taalgrens) hebben de politiek en de reclame niets met het wezen van de poëzie te maken. Mijn (in Groningen uitgegeven!) laatste uitgave 'Goede raad is vuur' bevat meer dan genoeg standpunten mijnerzijds, om aan te tonen waar ik in poëticis sta - zie de link naar het boekje op deze webstek, met twee informatieve besprekingen, in Ravage en Bres gepubliceerd.
Medejurylid gisterenavond (naast Sven Ariaans en mijzelf) was Erik Jan Harmens, die ik nog kende uit de tijd dat Ben Possett met de failliete inboedel van het fameuze One World Poetry festival een poëzieladder het licht deed zien, voor diens vroegtijdige afscheid (kanker) van het leven.
Harmens' dichtbundel In menigten (2003) werd door uitgeverij Nijgh & Van Ditmar als volgt omschreven: 'een rauwe beschrijving van het hier en nu waarin geweld, vervlakking, chaos, drankzucht en angst een belangrijke plaats hebben.'
En nu terug naar de Stilte en een rondje Scrabble. Prettige dag toegewenst. Simon Vinkenoog.
(Stemmen, voor zover men dat nog niet gedaan heeft, gaat dus via www.dichterdesvaderlands.nl of via een formulier bij boekhandel en openbnare bibliotheek).

Dinsdag 7 december 2004

Ambrosius of Milan (C.), b. 340 A.D., d.4/9/397

Allicht. Enigszins verbaasd inderdaad, toen ons gisteren werd meegedeeld hoe wij de namen en adressen van al diegenen per scherm konden bekijken, die tot dan toe hun electronische stem hadden uitgebracht voor de Dichter des Vaderlands-verkiezingen: nog tot 2 januari 2005 per e-mail (www.dichterdesvaderlands.nl - niet deze webstek dus), of via formulieren verkrijgbaar bij de betere boekhandel en de openbare bibliotheken.
Te mooi om waar te zijn; zodra het lek werd geconstateerd, werd het weer gedicht. Error 404, werd ons toegeblaft. Poppetje gezien, kastje dicht. NRCHandelsblad wist te melden: "Ilja Leonard Pfeijffer stemde op Ilja Leonard Pfeijffer. De jonge dichters Tsead Bruinja, Erik Jan Harmsen en Ingmar Heytze stemden op collega's Anne Vegter, Joost Zwagerman en Jules Deelder. Ene Max Polak stemde vijf keer op Bart Chabot. Tonnus Oosterhoff stemde onder het pseudoniem Piet Paaltjens op Marc Kregting."
En de Volkskrant wist hedenmorgen onder het kopje 'Website voor DDV slecht beveiligd bij begin verkiezingen' te melden: "Op de site was ook te zien dat de Groningse dichter Driek van Wissen voorlopig op de eerste plaats stond met 159 van de 734 uitgebrachte stemmen. Zijn positie had hij vooral te danken aan een groot aanatal stemmers uit de provincie Groningen. Een inwoner uit Badhoevedorp stemde vanaf 8 emailadressen op Bart Chabot. Volgens directeur Bas Kwakman van Stichting Poetry International, een van de organisatoren van de verkiezing, hebben zulke fraudepogingen geen invloed op de uitslag, omdat meerdere stemmen van een persoon als éen stem geteld worden."
Ach, dit is allemaal van voorbijgaand belang; actueel en vergankelijk. Leuk leesvoer, afleiding. Ik heb me met graagte kandidaat gesteld voor nogmaals 4 jaar DdV, nu niet als interim, proefperiode van een jaar, waarin ik met plezier ben bezig geweest.
Zondag hief Louis Lehmann in café Helmers tijdens de liefdesgedichtenmiddag een schoollied aan,na me gevraagd te hebben of ik het me ook nog herinnerde. Onder de verbaasde blikken van de andere, jongere, aanwezigen, zongen wij, samen 160 jaar levenservaring:
't Is plicht dat ied're jongen
Aan d'onafhankelijkheid
Van zijn geliefde vaderland
Zijn beste krachten wijdt
     Hoezee! Hoezee! Voor Nederland hoezee!
     Hoezee! Hoezee! Voor 't vaderland hoezee!
Voor koningin en vaderland waakt ied're jongen mee 2x
(Men zie voor de twee volgende coupletten Jacques Klöters liedboek Bij het kampvuur, Nijgh
& Van Ditmar, Amsterdam 200, pagina 36.)
Bij voortduring besef ik de kortstondigheid ven een en ander. Had ik moeten melden dat de kans dat de Japanse hoofdstad Tokio de komende vijftig jaar wordt getroffen door een verwoestende aardbeving 90 procent is? 'Dat hebben deskundigen berekend op verzoek van de regering. Bij de laatste grote aardbeving in Tokio, in 1923, zijn meer dan 140 duizend doden gevallen. In het centrum wonen tegenwoordig 5443 mensen per vierkante kilometer.' (AP-bericht in de Volkskrant).
Of had ik moeten wijzen op het feit dat de aarde steeds sneller opwarmt? 'In het noordpoolgebied ligt het tempo zelfs twee keer zo hoog als in de rest van de wereld.' Het staat te lezen in het rapport Arctic Climate Impact Assessment, 'het grootste arctische klimaatonderzoek ooit, dat verscheen als aftrap voor de VN-klimaatconferentie die vandaag in Buenos Aires begint.'
'Het ijs op de noordpool smelt steeds sneller, maar de wereld weet niet goed hoe het tij moet worden gekeerd. We nemen grote risico's met het klimaat op de wereld' zegt milieudeskundoige Paal Pestrud, een van de 250 wetenschappers uit acht landen, die vier jaar werkten aan de grootste studie ooit over het klimaat op de noordpool. Het Parool van gisteren gaat op een aantal consequenties in; ongetwijfeld zullen wij er dezer dagen meer over te lezen krijgen.
Met poëzie valt daar weinig aan te veranderen, zei de liefdesdichter, 'zanger van wonden die nooit zullen helen.' En angst helpt ons ook geen sikkepit vooruit; eerder iets om als water van ons af te schudden, zodat wij onbevreesd verder leven, wetend dat dit aards doorgangshuis even vergankelijk is als ons eigen leven in dit lichaam.
                     "I see heaven in a wild flower,
                      and the world in a grain of sand,
                      to hold eternity in an hour
                      and infinity in the palm of your hand.'
                                                             William Blake.
Hier mag ik het bij laten, van mezelf. Edith is met haar moeder naar Den Haag; zij kochten gisteren op de wekelijkse bloemenmarkt op het Amstelveld planten voor het graf van Derk, die zij vanmiddag gaan aanbrengen. En ons bezoek - heerlijk eten! - aan de Brouwersgracht bij zoon Alex, diens vrouw Dagmar en de kleinkinderen Marvin (5) en Sammy-Jean (2) was bizonder prettig: en ook dat is goed om te weten. Love you all: Simon Vinkenoog.

Maandag 6 december 2004

Herodotus (G.), 'Father of History,' c.484-425 B.C.

In het teken van de geschiedenis, deze dagen, deze pagina's, deze tijd. Wie voelt zich deel van de wereldgeschiedenis, wie heeft het gevoel 'onderweg' te zijn - al zal de vraag altijd onbeantwoord blijven: waarheen? Quo Vadis?
Welkom, vijftigste week.
'Terwijl wij in het westen ons druk maken om Irak staat het oosten op, onder leiding van China. En daardoor zal het internationale landschap de komende decennia fundamenteel veranderen. We bereiden ons echter nog helemaal niet voor op die veranderingen in de machtsverdeling. We hebben er doorgaans geen flauw benul van wat ons uit China boven het hoofd hangt. Te veel bezig met onszelf, met veiligheid, met Irak, met angst voor terreur van mannen in jurken met baarden.'
Uitlatingen van ene Fareed Zakaaria in Newsweek, geciteerd in een artikel van Hans Moleman over de Chinese Monstermetropool Chongqing in de Volkskrant van hedenochtend.
Dichter bij huis (bij de dichter thuis): Ediths moeder logeert hier een paar dagen; gisteren vergezelde ze ons naar de jaarlijkse Liefdesgedichtenvoorleesmiddag in Café Helmers - 14 dichters (m/v) in alle toonaarden voorstelbaar; de jury (Sven, Eleonora, Edith, Simon) had het moeilijk een 1e, 2e en 3e prijs voor de 'besten' uit te reiken. Ilse Starkenburg met haar spitse, eenvoudige bewoordingen, werd eerste. Proficiat!
In het luisterend gezelschap bevond zich ook de ware nestor van de Nederlandse poëzie, Louis Lehmann (84); van de in Helmers aanwezige dichters komen er 4 of 5 voor op de lijst van kandidaten voor de verkiezing van de Dichter des Vaderlands 2005-2008 (www.dichterdesvaderlands.nl)
Of ik café Helmers op mijn website wilde zetten? Maar natuurlijk: www.cafehelmers.nl/dichtersinhelmers/. Et voilà!
(Vanavond met Edith en haar moeder te eten uitgenodigd bij zoon Alex en diens vrouw Dagmar; kan zij kennismaken met mijn kleinkinderen Marvin en Sammy-Jean. Ik verheug mij daarop.)
De in Amsterdam weergekeerde Eddy Woods, die hier in de jaren tachtig een aantal nummers van Ins & Outs uitgaf, een interessant Engelstalig little magazine, laat zijn e-mails vergezeld gaan van interessante uitspraken. Van Joseph Campbell: 'Every human face is just a mask that God wears.'
Vreemde goden - jammer, dat zo weinigen dát weten.
Ik laat het hierbij; ik moet een wachtwoord bemachtigen om de DdV-tellingen, die ik gisteren begon te geven, te kunnen voortzetten. Een e-mail naar Poetry International zojuist verzonden: dat is toch interessant om te weten, en door te geven? Leve de free flow of information. Verwerven, verwerken, verstrekken.
Morgenavond de maandelijkse poëzieslag in Festina Lente aan de Looiersgracht, hoek Eerste Looiersdwarsstraat; overigens een rustige week, donderdag Nijmegen voor een Max Planck-experiment, zondag viert de Bezige Bij in de Stadsschouwburg haar zestigjarig bestaan; het 50-jarig bestaan van het Letterkundig Museum vierden wij afgelopen vrijdag in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag; de nationale schrijversportrettengalerij (meer dan 475 schilderijen!), voor deze gelegenheid samengesteld, is de moeite van het bezichtigen meer dan waard.
Uitgenodigd zijn wij voor een optreden van Babak--o-doestan, 'een moment van geluk' zaterdagavond en zondagmiddag aanstaande, resp.20u30 en 15u30, in het Pleintheater aan het Sajetplein 39 in Amsterdam-Oost (020-6933380), 'een poëtische combinatie van oosterse melodieën, westerse harmonieën en Latijnse ritmes vol hartstocht en nostalgie'.
En nu, aan de slag. Een prettige dag toegewenst. Simon Vinkenoog

Zondag 5 december 2004

Philolaus, Pythagorean, c.480-370 B.C.

"Je geloof voorziet je van een kracht die je zonder dat geloof niet hebt. Het maakt niet uit waarin je gelooft, zolang je door je geloof maar in staat bent de energie achter het tijdelijke bestaan te ervaren. Het geloof in je vermogen maakt je magisch. Het is niet het onbewuste geloof dat het doet. De magie van het geloof bestaat er uit dat je jezelf overtuigt en daardoor je onbekende vermogens activeert. Het is onmogelijk de oneindigheid te definiëren of zelfs te omschrijven, toch is het mogelijk door je geloof het bestaan van de oneindigheid te erkennen. Ons eigen bestaan is ingebed in en ontstaan uit deze immense en alomvattende energie. Om de oneindigheid te erkennen, hoeven we alleen ons eigen zijn te beseffen. Dat gebeurt door ons bestaan te vereenvoudigen en terug te brengen tot de kracht waaruit alles bestaat. We hebben slechts een beperkt aantal denkbeelden om wat we op geestelijke wijze waarnemen, in zintuiglijke termen te beschrijven. Beschrijf niets, maar voel het."

Paul Klauii (1956): Al Doende Wijs, Lessen van een mysterieschool , Les 128: 'Doe het steeds anders' (fragment), p.140.
Uitgeverij Synthese, Den Haag, 2004, ISBN 90 6229 084 l.www.synthese.ws

Voor Meander Magazine heb ik de afgelopen weken achttien e-mailvragen van lezers over het Dichterschap des Vaderlands beantwoord; zij zijn nu gepubliceerd, gerangschikt door Rob de Vos en te lezen op http://meander.italics.net/interviews/interview.php?id=30.
Vijf pagina's leesvoer, maar wel ingaand op de wel zeer specifieke vragen.
Ondertussen, de tweede dag van de maand waarin de DdV-verkiezingen per internet plaats-vinden, worden de tellingen bijgehouden op http://www.dichterdesvaderlands.nl/poll/telling.php
Weten wie aan kop gaan?
1. Driek van Wissen, 66 stemmen, 18.3 %
2. Ilja Leonard Pfeijffer, 42, 11.6 %
3. Jules Deelder, 32, 8.9%
4. Simon Vinkenoog, 29, 8.0 %
5. Drs.P, 17, 4.7 %
op een totaal van 361 tot dusverre uitgebrachte stemmen op 49 dichters (m/v).

Ook vanmiddag weer poëzie; in café Helmers aan de Eerste Constantijn Huyugensstraat 59, waar Edith en ik jureren op een dichtmiddag, gewijd aan de Liefde.
En daar gaat het om, dacht/denk ik nog steeds. Ga in Vrede. Nonstop. Voel je goed; ook daarom gaat het. Simon Vinkenoog.

'Mocht het land een dictator nodig hebben, Schwarzenegger heeft de beste kin sinds Mussolini.' Norman Mailer.

Zaterdag 4 december 2004

Pallas Athene (G.), Minerva (R.), Goddess of Wisdom
Clement of Alexandria, Christo-Neoplatonist, c. 150-215 A.D.

Onder goedheilige patronage dus gaat hier het startschot. Dank je, Robbie, voor de herinnering linksboven deze pagina - wil je die 3 januari 2005 verwijderen? Want dan zijn de verkiezingen voorbij.
De aftrap werd gisterenmiddag om 13 uur verricht door Carrie, die op de literatuurafdeling van boekhandel Donner aan de lijnbaan in Rotterdam de eerste stem uitbracht voor de komende Verkiezing van de Dichter des Vaderlands, 2005-2008.
NRC Handelsblad publiceerde in het Cultureel Supplement een artikel van Pieter Steinz over de geschiedenis van het DdV-schap, waarin onder meer een uitspraak van Bart FM Droog - uit een interview in het poëzieblad Awater : "De nieuwe Dichter des Vaderlands heeft vier jaar lang een goedbetaalde boterham; je wordt voor alles uitgenodigd door het bedrijfsleven, elk festival wil je hebben, je kan vragen wat je wil."
Het is aan de ad interim-verkiezingen, een jaar geleden na het abrupte aftreden van Gerrit Komrij door Bart FM Droog's internetpoëzieblad Rottend Staal uitgeschreven, te danken dat ik nu met een eigen webstek online ben, mij dagelijks tot wie dat maar wil kan richten. Reden genoeg om dankbaar te zijn voor het feit dat ik die ad interim-verkiezing mocht winnen, nog afgezien van het feit dat ik als zodanig een aantal gedichten kon schrijven, vanuit mijn dichterschap meningen kon ventileren in interviews, en inderdaad meer aanvragen voor optredens en voordrachten kreeg dan in de jaren daarvoor. Ik heb er ook heel wat afgezegd; over de overleden Prins-gemaal heb ik niets te dichten; noch over Theo van Gogh - ik verwijs dan mensen naar mijn Salman Rushdie Blues (zie link Bloemlezing) - ook had ik geen zin Nederland NL (RTL 4) te verblijden met sinterklaasrijmadviezen; wel stond ik Fanny van Het Parool toe mij een interview-op-rijm te laten afnemen: zie het PS van die krant vandaag.
Maar over 'een goedbetaalde boterham' heb ik nooit gedacht; ik roep wel eens naar waarheid uit: I'm not in it for the money! Het dichterschap is geen carrière; noch heb ik ooit het gevoel gehad tot een establishment te horen, al ken ik veel wannabees & havebeens.
(Interessant wat mijn Franse woordenboek over 'carrière' te melden heeft: renbaan, strijdperk, loopbaan, carrière, beroep, weg, levensloop; la c. is de diplomatie, donner c. à is de vrije teugel laten aan, de vrije loop laten aan, botvieren, se donner c. is eens recht genieten, zich niet onbetuigd laten. En dan heb je nog de c-militairen, c-diplomaten en misschien c-dichters.)
Kortom: men kan meedoen aan de Verkiezing voor de Dichter des Vaderlands, en ik heb mij kandidaat gesteld. Stemmen kan louter via internet (op de ingevulde formulieren in NRC Handelsblad van gisteren na), breng niet meer dan 1 stem per persoon uit: de verkiezing staat onder toezicht van mr.F.E.Roos, notaris bij Simmons & Simmons Trinité in Rotterdam.
Op de website www.dichterdesvaderlands.nl is te kiezen uit 44 namen (totnogtoe; zie de eerste tellingen!), op een van de volgende websteks, waar eveneens gekozen kan worden, trof ik 54 namen aan: www.nrc.nl
www.nps.nl
www.kb.nl (waar ook gegevens over de dichters aan te treffen zijn)
www.gedichtendag.nl en
www.tijdvoorlezen.nl
De uitslag van de verkiezing wordt bekend gemaakt op woensdag 26 januari, aan de vooravond van Gedichtendag, in een rechtstreeks televisieprogramma van de NPS op Nederland 3. Twee dagen later, op vrijdag 28 januari, publiceert het Cultureel Supplement van NRC Handelsblad een achtergrondartikel over de verkiezingsuitslag, plus een tiental heilwensen voor de nieuwe Dichter des Vaderlands.
Wel, daar gaan we: heil de dichter. Leve de poëzie! Faites vos jeux!

Simon Vinkenoog. Danku, Sinterklaasje.

Vrijdag 3 december 2004

Cybele (G.), Rhea (R.), Goddess of Cosmic Life
Bona Dea, the Good Goddess (R.)
Francis Xavier (C.), 1506-1552 A.D.

"De Reuzen die deze wereld vormden in haar sensuele bestaan en nu schijnen te leven in haar in ketenen; zijn in werkelijkheid de oorzaken van haar leven & de bronnen van alle activiteit, maar de ketenen zijn de listen van zwakke en tamme geesten die de macht hebben energie te weerstaan, volgens de spreuk de zwakke in moed is sterk in list.
Dus één deel van het zijn is het Vruchtbare, de ander het Verslindende: voor de verslinder schijnt het alsof de voortbrenger was geketend, maar het is niet zo, hij neemt slechts delen van het bestaan en fantaseert dat tot geheel.
Maar het Vruchtbare zou niet langer Vruchtbaar zijn zonder dat de Verslinder als een zee de excessen ontvangt van zijn verrukkingen.
Sommigen zullen zeggen, Is niet God alleen de Vruchtbare? Ik antwoord. God Handelt alleen & Is. in bestaande wezens of Mensen.
Deze twee klassen van mensen zijn altijd op aarde. & zij dienen vijanden te zijn: wie ook probeert om hen te verzoenen tracht het bestaan te vernietigen.
Religie is een poging tot verzoening van de twee.
Opmerking. Jezus Christus wenste hen niet te verenigen maar te scheiden, zoals in de Parabel van de schapen en bokken! & hij zegt ik kwam niet om Vrede te brengen maar een Zwaard.
Messias of Satan of Verzoeker werd vroeger beschouwd als een van de Antediluvianen die onze Energieën zijn."

William Blake (1757-1827), Het Huwelijk van Hemel en Hel, Plaat XVI, vertaald en toegelicht door Sylvia Koetsier, Erven JK.Bijleveld, Utrecht, 2001.

Mag het even? Onze actuele situatie is van alle tijden, soms is het goed terug te kijken, zoals het ook wenselijk is vooruit te zien. Volgens de vertaler-inleider is Het huwelijk van hemel en hel 'het eerste werk waarin Blake zijn wijsgerige levensvisie uitvoerig naar buiten bracht. In deze visie manifesteert het goddelijke zich in de menselijke verbeelding. Met zijn opvattingen beleed Blake een vorm van radicaal en bijna mystiek religieus humanisme waarin God en mens, alsmede kunst en christendom vrijwel geheel in elkaar overvloeien.'
In Blake's geïllustreerde boeken zijn beeld en woord volledig vervlochten. De Bijleveld-uitgave bevat mooie reproducties van de 27 platen; het refrein van de laatste plaat luidt als volgt:
"Laat de Priesters van de Raaf der dageraad,
niet langer in dod'lijk zwart, met krassende toon
de zonen van vreugd vervloeken. Noch zijn aangenomen
broeders wie. tiran, hij vrij noemt; de grens trekken
of het dak bouwen. Noch bleke religieuze
liederlijkheid benoemen als maagdelijkheid. dat verlangt
maar niet handelt.
      Want alles wat leeft is Heilig."

En zo zit dat. Uit dit boek is ook Blake's uitspraak Energy is eternal delight. Mooie meditatie voor de dag van heden! Energie is eeuwige vreugde. Volgens mij heeft Albert Einstein iets dergelijks vastgesteld, in de termen van zijn métier, relative to its specific system of reference. Simon Vinkenoog

Donderdag 2 december 2004

Jan van Ruysbroeck (C.), Dutch mystic, d.1381

Hij was pas in zijn element, als hij kon vliegen, zelf aan de stuurknuppel, even die pijp weggelegd, en dan dat bevrijde gevoel van meester over alles zijn - boven iedereen uit, los van het Menselijke al te Menselijke, in de wolken. Het lichaam van de prins heeft alle beproevingen tot op het drieennegentigste levensjaar uitgehouden; wat blijft zijn de schetsen, herinneringen, anecdotes, de flitsen van nabestaanden, voorbijgangers, vrienden, politici, waarvan de televisie ons gisterenavond een ruim voorproefje gaf. Elk kanaal had zijn archief uitgepluisd, nimmer eerder getoonde intieme blikjes werden ons even vergund in zo'n leven dat zich altijd achter allerhand palavers verbergt, meer natuurlijk dan een gerieflijke gouden kooi, maar leven met het idee van een al jaren tevoren volstromende dagindeling plus al die figuren om je heen, het zou zo'n vrij vogeltje als ik ben absoluut niet aanstaan. Geen zout op mijn staart, daar kan geen wintersportvacantie of funshopping tegenop; het is vast een goede vader geweest voor die opgroeiende dochters: ik ben ervan overtuigd dat zich, als in elk gezin, het nodige heeft voorgedaan, maar van menselijke liefde zal zeer zeker sprake zijn geweest, hoe gearrangeerd vorstelijke huwelijken nu eenmaal zijn.

Ik merk op bij mijzelf steeds eigenwijzer te worden; is het omdat de free flow of information, zoals die zich op dit moment explosief en chaotisch aan ons voordoet, de voortdurende stroom van informatie uit alle hoeken en gaten (hellingen rivieren bossen stuwmeren) van de wereld, met alles wat mensen als wereldburger aan MOET gaan, wordt ondergesneeuwd en verdrongen door de hypes, waaraan wij in Nederland worden blootgesteld, voortdurende nieuwe niets ter zake doende lapmiddelen (oranje polsbandjes en zilveren slingers) voor sociale kwalen, die niet of nauwelijks herkend worden als symptomen van wat werkelijk aan de hand is.
Als het gesprek daar dan op komt, denk ik zelf onmiddellijk aan een tekst, die Constant (Nieuwenhuys, Cobra-schilder en situationistisch denker) publiceerde in het achtste nummer van Randstad (Bezige Bij, 1964): Opkomst en ondergang van de avant-garde.
(Wie meer dan het hier gegeven slotfragment wil lezen; een boekuitgave van deze tekst, aangevuld met andere artikelen en voordrachten verscheen onder de titel Opstand van de Homo Ludens, Paul Brand, Bussum, 1969, naspeurbaar).
"Het overal ter wereld optredende verschijnsel van een jeugd die weigert de bestaande 'orde' te aanvaarden, de 'hipsters', 'teddy-boys', 'rockers', 'mods', 'halbstarken', 'blousons noirs', 'beatniks', 'stiljagi', en hoe zij verder ook genoemd mogen worden - dit verschijnsel heeft een, tot dusver veronachtzaamde revolutionerende werking.
Deze massajeugd, vrijer, welvarender en talrijker dan ooit tevoren, wordt gedreven door een dadendrang die in een leegte staat, die gefrustreerd moet blijven.Deze drang is niet langer in toom te houden, zij zal zich, hoe dan ook, steeds sterker doen gelden. Tot het moment waarop de sublimering van deze drift tot creatieve drift, 'speel'-drift, mogelijk zal zijn geworden, zal zij zich uiten in agressiviteit, en zich keren tegen alles wat haar bevrediging in de weg staat. Zij zal niet rusten voordat de gehele superstructuur vernietigd is, daar helpt geen verontwaardiging, geen protest, zelfs geen geweld tegen. De opstand van de creatieve mens tegen de moraal van de utilitaristische maatschappij zal niet eindigen voordat de ludieke maatschappij een feit is.
De grote non-stop-happening die wij te verwachten hebben wanneer de creatieve potentie van de gehele mensheid eenmaal ontketend wordt, zal het aangezicht van de aarde net zo ingrijpend veranderen als de organisatie van productiearbeid dit gedaan heeft sinds het neolithicum. Het tijdperk van de homo ludens ligt voor ons." Aldus Constant 40 jaar geleden.

Het punt Omega. Het schone begin. Clockwork Orange. The Wild Ones. Rebels without a cause. Les tricheurs. L'homme révolté. The Outsider. Punk. New Wave. The Last Poets.
'There are many here among us/ Who feel that life is but a joke / But you and I have been thru that / And this is not our fate / So let us not talk falsely now, / The hour is getting late.' (All along the watchtower, Bob Dylan, opnieuw gehoord bij Cristi K., die het voor haar verjaardag ten geschenke had gekregen).
Wij zagen H.M. de Koningin dansen met de Braziliaanse zanger Carlinhos Brown, bij de uitreiking van de Prins Claus Prijs 2004 aan de Palestijnse dichter Mahmoud Darwish. Goed voorgaan doet goed volgen; wij zagen ook een opgetogen Maxima verrukt in de handen klappen. Bravo, I love you all. Simon Vinkenoog.

Woensdag 1 december 2004

Poseidon (G.)Neptune (R.), Lord of Planetary Spheres and God of the Sea of Generation

'Het is koud en donker en dat staat me niet aan.' Remco Campert in de rubriek CAmu in het schuilhoekje linksonder op de voorpagina van de Volkskrant vanochtend. 'Ik heb licht nodig.'
Ik hoef op de vierde pagina in de Buitenland-rubriek een vijf kolomskop niet te lezen, om van repliek te kunnen dienen. 'Arabische wereld is schizofreen' - een interview met de Palestijnse dichter Mahmoud Darwish. 'De Westerse wereld is schizofreen!' roep ik dan meteen uit.
En daar heb ik niet het Londense Dialectics of Liberation-congres in de jaren '60 in Londen voor nodig gehad om dat te beseffen (met kopstukken als Gregory Bateson, Stokeley Carmichael, Julian Beck, David Cooper en Ronnie Laing).
Elke psychologie, die wat verder gaat dan het Eurocentrisme, of de postmoderne verscheurde mens, heeft dat al sinds Freud en Jung, Adler en Reich naar buiten gebracht. De maatschappij is ziek. De maatschappij maakt mensen ziek. Naast de gebruikelijke kwalen zijn er de welvaartsziekten; het gaat ons te goed terwijl het elders in de de wereld slecht gaat.
De kloof tussen haves en have-nots zal, telkens wijder wordend, telkens weer voor nieuwe onlusten zorgen - naast het verheugende effect, inderdaad, van het mondig worden van strijdbare demonstraties op straat, het elan dat we deze week via t.v. in Kiev zien, zoals dat eerder het geval was in andere landen en steden waar, studenten voorop, mensen de status quo met zijn incompetentie, corruptie en fraude aan de kant willen zetten.
Met mijn onbehagen in de vigerende samenleving, die op list en bedrog, uitbuiting en machts-spelletjes gebaseerd is (noem het maar democratie, ja) weet ik ook dat elke revolutie zijn eigen nieuwe heersers schept - maar die zijn nergens te zien. Het valt me moeilijk een man als Wilders serieus te nemen, die op dit moment bedelend om geld rondgaat. Bestuurders. Overheden. Het gezag. De heersende mening. Partijpolitiek. Geen oplossers van problemen, maar eerder veroorzakers van nieuwe problemen.
Maak het maar lekker ingewikkeld, zodat niemand meer weet wat de consequenties zijn van de kortzichtigheid die regeert. Alsof je in de tijd der grootste volksverhuizingen ooit, met allerlei doorbraken op technologisch gebied, met alle ecologische rampscenario's genoegen kunt blijven nemen met de huige patstellingen.
De in allerlei media gevoerde strijd tussen 'gelovigen' en 'ongelovigen', tussen extremisten (joods, christelijk, islamitisch) en secularisten leidt tot een gevaarlijkse polarisering. 'Bescheiden meerderheid is aan de beurt.' oppert socioloog Shervin Nekuee, nog steeds in mijn ochtendkrant: 'Het wordt tijd dat wij toeschouwers, de stille, geamuseerde, verontwaardigde of gewoon onverschillige meerderheid ingrijpen. Het wordt tijd voor het machtsvertoon van de bescheiden meerderheid. Na al dat gescheld en de wederzijdse doodwensen, is het tijd voor verdraagzaamheid.'
Als lid van de Orde der Verdraagzamen kan ik zo'n uitspraak alleen maar toejuichen. Maar 'gewoon onverschillig' - ik vind dat niet gewoon. Onverschilligheid, apathie, fatalisme, ik vind dat niet gewoon. Aum Aprendo: ik leer nog steeds.
'Leren doe je met je hele wezen, leren bestaat niet alleen uit lezen en onthouden van woorden. Leren is ook niet klakkeloos theorieën van anderen navolgen, maar is: zelfstandig experimenteren, onderzoeken en actie ondernemen om van de ervaring te leren. Al doende wijs worden wil niet zeggen met schade en schande wijs worden. Wanneer je de verantwoordelijkheid voor je eigen leven neemt, kun je vrijelijk experimenteren. Dan leer je evenveel van je mislukkingen als van je overwinningen.'
Uit de waarschuwing van uitgever (Bres) en auteur (Paul Klaui) voorin het boek Al doende wijs - Lessen van een mysterieschool, deze week verschenen. Het zijn er 176, lessen, over 192 pagina's. We nemen de proef op de som, ik vraag Edith om een getal tussen 1 en 176. Het wordt 83: Achter elk probleem schuilt een schat. "Als je een probleememotie totaal kunt ervaren en daardoor doorziet, zonder daarbij te rationaliseren en zonder iets af te keuren, dan lost die emotie op. Als het niet oplost, betekent dit dat je bepaalde feiten die het probleem in stand houden nog niet hebt doorzien. Blijf met volgehouden concentratie doorzoeken, tot je alle elementen van het probleem hebt samengebracht. Je merkt dat de indringende aandacht de chaos van gevoelens ordent waardoor het probleem desintegreert. Begin met het doorzien van je kleine ergernissen en frustraties en los uiteindelijk op deze wijze de illusie van je eigen individualiteit ook op."
De zoveelste wijze les: weg met de sombere wolk in je hoofd!
The only way out is in.
Simon Vinkenoog

NOVEMBER 2004